Темир йыли давлатимизнинг асосий транспорт турларидан бири щисобланади

СОЧИЛУВЧАН

ҲАЙВОНОТЛАР

ПАРАНДАЛАР

БАЛИҚЛАР

АСАЛ АРИЛАР

ТЎКИЛУВЧАН

КОНТЕЙНЕРЛАР

ИДИШЛИ - ЎРОВЛИ ВА ДОНАЛИ

НЕФТЬ ВА НЕФТЬ МАҲСУЛОТЛАРИ

КИМЁ МАҲСУЛОТЛАРИ



ОЗИҚ-ОВҚАТ МАҲСУЛОТЛАРИ











АТМОСФЕРА ЁҒИНГАРЧИЛИКЛАРИДАН ХИМОЯ ҚИЛИШНИ ТАЛАБ ҚИЛМАЙДИГАН

АТМОСФЕРА ЁҒИНГАРЧИЛИК-ЛАРИДАН ХИМОЯ ҚИЛИШИ ТАЛАБ ҚИЛИНАДИГАН

УНИВЕРСАЛ

МАХСУС

АЛОҲИДА ЖОЙДАГИ ЮКНИ МАССАСИ 500 кг. дан КАМ БЎЛГАН

АЛОҲИДА ЖОЙДАГИ ЮКНИ МАССАСИ 500 кг. дан ОРТИҚ БЎЛГАН ОҒИР ВАЗИНЛИ
ЮКЛАР

УЗУН БЎЙЛИ ВА УЛКАН ЮК-ЛАР L ≥ 3 м; H ≥ 2,1 м; B ≥ 2,6 м

ГАБАРИТСИЗ ЮКЛАР

1. 
   1.3– расм. Юкларнинг транспорт таснифини тузилмаси
   

Сочилувчан (насыпные) юклар ташиш учун темир йўлига идишсиз тақдим этилади, бунда улар ташиш воситаларига уюб ортилади. Буларга буғдой, арпа, шоли, маккажўхори, сули, жавдари буғдой, гречка, тариқ, омихта ем ва шунга ўхшашлар киради. Бошқа дон маҳсулотлари ҳамда ун, ёрма, калибрланган маккажўхори уруғлари идишларда ташилади ва идишли-ўровли юклар гуруҳчасига мансуб бўладилар.

Тўкилувчан (наволочные) юкларга қаттиқ ёқилғилар, маъданлар, минерал-қурилиш материаллари, ўрмон материаллари ва ҳ. к. мансуб бўлади. Тўкилувчан юклар ташишга жойлар сони ҳисобланмасдан тақдим этилади. Тўкилувчан юклар ўз навбатида атмосфера ёғингарчиликларидан ва чангиш-тўзишдан ҳимоя қилишни талаб этмайдиган (қаттиқ ёқилғилар, маъданлар, ғишт, ўрмон материаллари) ҳамда атмосфера ёғингарчиликларидан ва чангиш-тўзишдан ҳимоя қилишни талаб этадиган (цемент, оҳак, бўр, тузлар, минерал ўғитлар ва ҳ. к.) гуруҳларга бўлинадилар. Темир йўл транспортида биринчи гуруҳдаги тўкилувчан юклар ташқи атроф муҳит таъсирига барқарор бўлганлиги боис уларни очиқ ҳаракатдаги составларда-платформаларда, ярим очиқ вагонларда ва думпкар вагонларда ташишга ижозат берилади. Иккинчи гуруҳдаги тўкилувчан юкларни атмосфера ёғингарчиликларидан ва чангиш-тўзишдан ҳимоя қилиш ҳамда атроф муҳитни ифлослантирмаслик мақсадида уларни универсал тўрт ўқли ёпиқ вагонларда ёки махсус вагонларда ёҳуд махсус контейнерларда ташилади.
Идиш-ўровли ва донали юклар жуда кўп номдаги саноат маҳсулотларини ва халқ истеъмол товарларини ўз ичига олади. Бу юклар талай турли-туман идиш ва ўровлари, шакллари ҳамда алоҳида жойлари-
нинг ҳажмий-масса тавсифномалари билан ажралиб туради. Идиш-ўровли ва донали юклар ҳажмий-масса тавсифномасига мувофиқ тўрт гуруҳга бўлинади. Биринчи гуруҳни алоҳида жойдаги (ўриндаги) юк массаси 500 кг дан кам бўлган юклар ташкил этади ва уларни асосан универсал ёпиқ
вагонларда ва универсал контейнерларда ташилади. Алоҳида жойдаги юк массаси 500 кг дан ортиқ бўлган оғир вазнли юклар, бўйи 3 м дан, баландлиги 2,1 м дан, эни 2,5 м дан зиёд бўлган узун бўйли ва улкан юклар ҳамда габаритсиз юклар иккинчи, учинчи ва тўртинчи гуруҳни ташкил этади. Оғир вазнли юклар, узун бўйли ва улкан юклар универсал платформаларда ва ярим очиқ вагонларда ташилади. Габаритсиз юклар махсус кўп ўқли транспортерларда ва универсал платформаларда ташилади.