Tema: Virus túsinigi hám onıń túrleri. Kompyuter virusları: programmalıq, júkleniwshi, makro hám tarmaq virusları

Tema:Virus túsinigi hám onıń túrleri. Kompyuter virusları: programmalıq, júkleniwshi, makro hám tarmaq virusları.
Jobası:

1. 
   Kirisiw
   
2. 
   Tiykarǵı bólim
   

1. Virus túsinigi hám olardıń túrleri.
2. Kompyuter virusları : programmalıq, júkleniwshi, makro hám tarmaq virusları.
3. Kompyuter viruslarınan qorǵanııw.

3. 
   Juwmaqlaw
   

Paydalanılǵan ádebiyatlar

Kirisiw
Házirgi kúnde hámme kompyuter paydalanıwshıları virus degen túsinikti jaqsı biliwedi. Bul kishi programma menen bir neshe márte ushırasıwǵan. Kóbinese jeńiliske ushıraǵan da bolǵanlar. Úyrenip alǵan bolsańız bul maqalamız viruslarǵa baǵıshlanadı.

Virus - bul programmist tárepinen dúzilgen, kompyuter jumıs iskerligin tegis islewine irkinish beretuǵın, aqıbette kompyuterdi yoqilishini da qadaǵan etb qóyatuǵın programma bolıp tabıladı. Bul programmalar tiykarlanıp internet tarmaǵı arqalı paydalanıwshı kompyuterine túsedi.
Álbette, bul programma, internet paydalanıwshısı bilmagan halda óz kompyuterinde payda boladı. Olarǵa qarsı gúresetuǵın programma antivirus dep ataladı (bul tuwrısında keyingi maqalalarda ).
Viruslar kompyuterlerde ózin hár túrli tutadı. Birparaları kompyuterińizdi kerekmes fayllar menen toldırsa, taǵı geyparaları operativ yadtı kóp bólegin isletip, kompyuterińizdi qotirib qóyadı, viruslardıń bir bólegi bolsa, kerekli fayllarıńızdı yamasa sistema faylların óshirip sizge zálel jetkeredi. Usılardan saqlanıw ushın viruslardıń túrin bilip alıw kerek, yaǵnıy qaysı virus ne jumıs etedi hám bunnan saqlanıw óz ózinden kelip shıǵadı. Tómende olardıń túrleri keltirilgen ( túrleri ref. uz den alındı ):


1.Kompyuter virusları hám olardıń klassifikastiyasi;
Zıyanlı programmalar hám áwele, viruslar kompyuter sisteması ushın úlken qáwip esaplanadi. Bul qáwipti názerge almaw paydalanıwshılar informaciyası ushın saldamlı aqıbetlerga sebep bolıwı múmkin. Viruslardıń qáwpin hádden tisqarı asırıp jiberiw hám kompyuter sistemalarınıń barlıq múmkinshiliklerinen paydalanıwǵa unamsız tásir kórsetedi. Viruslar tásiri mexanizmin, olar menen gúresiw metodların biliw viruslarǵa qarsı nátiyjeli gúresin shólkemlestiriwge, olar tásiri nátiyjesinde zıyanlanıw itimalını hám joǵaltırıwı minimumǵa keltiriwge múmkinshilik beredi.
«Kompyuter virusi» termini 80-jıllardıń ortalarında kiritilgen. Biologiyalıq viruslarǵa tiyisli ólshemlerinıń kishiligi, óz-ózinen kóbeyip hám obiektlerge sińip (olardı zıyanlep) tez tarqalıw qábileti, sistemaǵa unamsız tasiri sıyaqlı belgiler zıyanlı programmalarǵa hám tiyisli bolıp tabıladı. Kompyuter virusları menen jumıs kurilganda «virus» termini menen bir qatarda «zıyanlanıw», «jasaw ortalıǵı», «profilaktika», sıyaqlı medicina atamalarınan hám paydalanıladı. «Kompyuter viruslari»-kompyuter sistemalarında tarqalıw hám óz-ózinen qaytaldan tikleniw (replikaqiya) qásiyetlerine iye bolǵan atqarılıwshı yamasa túsindirme beriwshi kishi programmalar bolıp tabıladı. viruslar kompyuter sistemalarında saqlanıwshı programma taminozıyanlıliqi ózgertiriwi yamasa óshiriwi múmkin.
Házirgi kúnde tek dizimge alınǵan 65 mińnen aslam kompyuter virusları bar. Zamanagóy zıyanlı programmalarınıń kópshiligi óz-ózinen kóbeyiw qábilezıyanlıliqe iye bolǵanlıqları sebepli olardı hám kompyuter viruslarına tiyisli dep esaplaydı.

Barlıq kompyuter virusları tómendegi belgileri boyınsha klassifikastiyalanıwı múmkin:

jasaw ortalıǵı boyınsha;

jasaw ortalıǵınıń zıyanlanıwı boyınsha;
zıyanlılıq tasirnıń qáwipi dárejesi boyınsha;
islew algoritmı boyınsha.
Jasaw ortalıǵı boyınsha kompyuter virusları tómendegilerge bólinedi: tarmaq virusları ; fayl virusları ; júkleme viruslar ; kombinastiyalanǵan viruslar.
Tarmaq viruslardıń jasaw ortalıǵı kompyuter tarmaqlarınıń elementleri bolıp tabıladı. Fayl viruslar atqarılıwshı fayllarda jaylasadı. Fayl viruslar ishinde makroviruslar ayrıqsha urın tutadı. Makroviruslar-makrotillerde jazılǵan zıyanlı prgrammalar, elektron kesteler hám x. Júkleme viruslar sırtqı yad qurılmalarınıń júkleme sektorlarında (boot-sektorlarda ) boladı. Kombinastiyalangan viruslar bir neshe jasaw ortalıǵında jaylasqan boladı. Mısal jol menende júkleme fayl viruslardı kórsetiw múmkin.
Jasaw ortalıǵınıń zıyanlanıwı usılı boyınsha kompyuter virusları tómendegilerge bólinedi:
rezident;

rezident bolmaǵan;

Rezident viruslar aktivlasqanlarınan soń tolıqlıǵınsha yamasa bólek jasaw ortalıǵınan (tarmaq, júkleme sektorı, fayl) esaplaw mashinasınıń tiykarǵı yadına kúsheyedi. Bul viruslar, ádetde, tek operastion sistemaǵa ruxsat etilgen jeńillikli rejimlerden paydalanıp jasaw ortalıǵın zıyanlaydi hám málim sharayatlarda zıyanlıliq wazıypasın atqaradı.

Rezident bolmaǵan viruslar tek aktivlasqan waqıtlarında esaplaw mashinasınıń tiykarǵı yadına túsip, zıyanlaw hám zıyanlıliq wazıypaların atqaradı. Keyin bul viruslar tiykarǵı yadtı pútkilley tark etip jasaw ortalıǵında qaladı. Eger virus jasaw ortalıǵın zıyanlamaytın programmanı tiykarǵı yadqa jaylastırsa bunday virus rezident bolmaǵan virus dep esaplanadi.