|
Dúnya ekologiyalıq siyasatı. Meksikadaǵı ekologiyalıq siyasat
|
bet | 4/7 | Sana | 16.06.2022 | Hajmi | 30,66 Kb. | | #676214 |
| Bog'liq atrof muxit. 1
Dúnya ekologiyalıq siyasatı. Meksikadaǵı ekologiyalıq siyasat
1980-jıllarǵa kelipgine Meksika mámleketi bul máselege itibar beriwdi basladı hám átirap -ortalıq siyasatınıń dáslepki baǵdarların qabılladı. Húkimetti ósip baratırǵan ekologiyalıq krizistan mápdar bolıwına bir neshe sebepler bolǵan. Bir-birine tuwrı keletuǵın bir neshe máseleler sebepli átirap -ortalıq máselesi siyasiy kún rejimine kiritilgen.
Bul dáwirde mámleketti sanaatlastırıw nátiyjesinde saldamlı social aqıbetlerge alıp keletuǵın bir qatar tábiyǵiy apatlar hám basqalar júz berdi. Meksikada ámelge asırılǵan neoliberal model nátiyjesinde mámleket aralasıwı azayǵan. Mámleket ádetdegi sıyaqlı jumıs menen bántlik hám mıynet haqın belgilewde tásirin joǵatdı, usınıń menen birge jasıl reńge salıstırǵanda global tendentsiyalar hám ekologiyalıq bazar ósiwi dawam etdi.
Huqıqıy kózqarastan, aldınǵı on jıllıqta hám 1984 jılǵa shekem mámleket 1971 jılda tastıyıqlanǵan " Átirap -ortalıq pataslanishining aldın alıw hám baqlaw tuwrısında" Federal nızamı arqalı átirap -ortalıq máselesin oǵada ıqtıyatlılıq menen hal etdi. Administraciya hám átirap -ortalıq tuwrısındaǵı qararlar Xatkeriyatdan shıǵarıldı. Átirap ortalıqtı jaqsılaw.
Keyin Ekologiya boyınsha xatkeriyat tuzildi hám aqır-aqıbetde 1983 jılda qalasozlik hám ekologiya xatkeriyati, SEDUE dúzildi.
Ekologiyalıq jobalar hám huqıqıy hújjetler
Prezident Migel de la Madrid húkimeti dáwirinde 1983-1988 jıllarda milliy rawajlanıw jobası tastıyıqlanǵan bolıp, ol jaǵdayda átirap -ortalıq máselesi birinshi ret kiritilgen. Bul mámleket social hám ekonomikalıq rawajlanıwınıń faktorı retinde jazıp qoyıldı.
Rejede ush jónelis boyınsha strategiyalar belgilendi: tábiy resurslardan aqılǵa say paydalanıwdı xoshametlew, jańa hám jáne de nátiyjeli texnologiyalardı ózlestiriw hám eń joqarı kontsentratsiyalı qala oraylarında turaqlı qala artıwın toqtatıw : CDMX, Monterrey hám Guadalaxara.
Biraq, 1983 jılda átirap -ortalıqtı qorǵaw hám tábiy resurslardan paydalanıw konstituciyalıq mártebege iye boldı. Konstitutsiyaning 25-statyasındaǵı reformalar sonı kórsetdiki, tábiyǵıy baylıqlardı ekonomikalıq ekspluataciya qılıw olardı saqlawǵa umtılıwı kerek.
Sol jılı Meksika hám AQSh ortasında shegara aymaǵında átirap -ortalıqtı qorǵaw hám jaqsılaw tuwrısındaǵı pitim de qol qoyıldı.
Bir jıl ótkennen, Federal Átirap -ortalıq tuwrısındaǵı nızamnıń birinshi statyasına ózgertiwler kirgizildi; mámlekettiń minnetlemesi nızamda bolmaǵan átirap -ortalıqtı qorǵaw normalarini tastıyıqlawda ornatildi.
1987 jılda mámlekettiń ekologiyalıq teń salmaqlılıqtı saqlaw hám qayta tiklew minnetlemesi de konstituciyalıq mártebege iye boldı. Meksika Konstituciyasiniń 27 hám 73-elementlarına ózgertiwler kirgizildi.
Kongress átirap -ortalıqtı qorǵawda hákimiyattıń tiyisli minnetlemelerin belgilewge qaratılǵan nızamlardı qabıllaw huqıqına iye boldı. Átirap -ortalıq siyasatı
Bul qospa minnetlemeler húkimettiń barlıq dárejelerin qamtıp aldı : federal, shtat hám munitsipal. Sondan berli Meksikanıń ekologiyalıq siyasatın rawajlandırıw ushın júdá zárúrli basqısh baslandı.
Usı mánisten alıp qaraǵanda húkimettiń hár bir dárejesiniń átirap -ortalıqqa ǵamxorlıq qılıw daǵı hár qıylı háreket baǵdarları hám juwapkershiligin anıqlaw júdá kóp járdem berdi.
Konstituciyalıq reforma 1988 jılda Ekologiyalıq teń salmaqlılıq hám átirap -ortalıqtı qorǵaw tuwrısındaǵı ulıwma nızamdı qabıllawǵa múmkinshilik berdi. Bul nızam 1996 jılda ózgertirilgen hám sol payıtqa deyin mámlekettiń ekologiyalıq siyasatın tártipke soluvchi huqıqıy hújjet bolıp kelgen.
Ekologiyalıq teń salmaqlılıq hám átirap -ortalıqtı qorǵaw ulıwma nızamınıń tiykarǵı tárepleri
-Tábiy zonalardı qorǵaw.
- Atmosfera, topıraq hám suw pataslanishining aldın alıw hám baqlaw.
- Materiallar hám basqa qáwipli shıǵındılardıń isletiliwi hám joq etiliwin baqlaw.
- pataslanıw dáreklerin klassifikaciyalaw hám ekologiyalıq normalarni buzǵanlıq ushın sankciyalardı belgilew.
Federal Átirap -ortalıq tuwrısındaǵı nızam menen bir qatarda, 31 mámleket nızamı hám besew qaǵıydalar daǵaza etildi. Bul nızamlar átirap -ortalıqqa tásirin bahalaw, zıyanlı shıǵındılardı joq etiw hám qurǵaqlıq menen tasıw, hawanıń pataslanıwı hám Mexiko qalasınıń Metropolitan aymaǵında shıǵındılar menen baylanıslı.
Do'stlaringiz bilan baham: |
|
|