Tema: terining patofizyologiyasi

Epidermisda 3 májburiy kletka túrleri ámeldegi:
* keratinotsitlar (epidermotsitlar) hár qıylı evolyutsion sırtqı kórinislerde usınıs etiledi hám epidermisning tiykarǵı kletka massasın payda etedi;
• pigment kletkaları (melanotsitlar);
• immun kletkaları (intraepidermal makrofaglar).
Bunnan tısqarı, epidermisda Merkel kletkaları anıqlanadı, biraq olar neyroreseptiv strukturalar hám dermisga kiretuǵın nerv sanları menen baylanıslı.
Epidermisda 5 qatlamları ámeldegi (forma 5). 1-2):
• tasqınǵa ketken (stratum corneum);
• jaqtı (stratum lucidum);
• grainy (stratum granulosum);
• Spike (stratum spinosum);
• bazal (stratum basale).
Bazal qatlam
Bazal qatlam mitotik iskerlikke iye bolǵan 1 qatar cilindrsimon kletkalardan (bazal keratinotsitlardan) ibarat. Olar arasında bazal qatlamdıń keratinotsitlari desmosom menen baylanısqan hám bazal membranaǵa semidesmosomlar biriktirilgen. Semidesmosomlar bazal membranaǵa kiretuǵın kletkalardıń mikroskopik sitoplazmik ósiwi bolıp, olar epidermisning bazal membrana hám dermis menen bekkem baylanısıwına alıp keledi.
Keratinotsitlarning 2 subpopulyatsiyasi ámeldegi: olardan biri turaqlı túrde tarqaladı, 2-i dem alıw jaǵdayında (rezerv). Bazal qatlam keratinotsitlarining tiykarǵı funktsiyası epidermal kemshiliklerdiń turaqlı tarqalıwı hám jańalanıwı esaplanadı.
Melanotsitlar bazal membranada jaylasqan hám epidermisning bazal qatlamın payda etiwshi úlken jaslı pigmentli kletkalar bolıp tabıladı. Melanotsitlar silekey qabatında da bar.
Esaptan tısqarı bul kletkalar ámeldegi bolmaǵan palmalar hám tagliklarning qalıń epidermisi bolıp tabıladı. Úlken jas daǵı melanotsitlar sanı epidermis kletkalarınıń shama menen 10% ni quraydı (jańa tuwǵan bópelerde - 3, 7%, balalarda - 7%). Melanositik kletkalar sanı ırqiy yamasa jinsga baylanıslı emes. Melanotsitlar terini ultrafioletoviy (Uv) nurlarınıń zıyanlı tásirinen qorǵaw etiwshi melanin pigmentini sintez etedi. Melanotsitlar tirozinaz fermenti qatnasıwında tirozindan melanin islep shıǵaradı.