Tema: terining patofizyologiyasi

Tırtıq
Skar (cicatrix) - bul kemshilikti qopal talshıqlı biriktiruvchi toqıma menen almastırǵanda tereń zálellenetuǵın orınlarda payda bolatuǵın jańa payda bolǵan teri toqıması. Tırtıq quramında shash, may, ter bózi, tamırlar hám elastik talshıqlar joq ; ol tek kollagen talshıqlarınan payda boladı. Tırtıq kórinisi tábiy almaz formasındaǵı teri naǵıs hám teri o'simtalar joq ekenligi menen ajralıp turadı. Teri maydanında teleangiektaziya gúzetiliwi múmkin, hám nurda - skar toqımasınıń birpara jaqtılıǵı. Elastikliktiń joǵalıp ketiwi nátiyjesinde tırtıq salasındaǵı teri qatlamǵa barmaydı, onıń bekkemligi ádetde tıǵız. Skar tuberkullar, túyinler, qaynoqlar, gidradenit, ektim bólekleniwinen keyin júzege keletuǵın ülseratif kemshiliklerdi emlew arqalı payda boladı,
sonıń menen birge, tereń kúyiw hám jaralardı emlewde. Jańa tırtıqlar aqshıl qızǵılt reń hám qızıl rangga iye bolıp, eski ızlar ádetde depigmentatsiya etiledi, geyde bolsa hiperpigmentlanadi. Klinikalıq tárepten ajralıp turadı : teri menen birdey dárejede jaylasqan tegis ızlar, teri maydanınan kóterilgen gipertrofik ızlar, átirapik ızlar, ápiwayı teri sırtınıń tómengi bóleginde jaylasqan názik sirt menen. Májburiy toqımalardıń artıqsha neoplazmasidan kelip shıqqan hám aldınǵı lezyonning shegarasınan sırtqa shıǵarıw úlken qalıńlıqtaǵı gipertrofik ızlar keloid ızları dep ataladı.
Infiltratsion döküntülerin (túyinler, tüberküloz) saytında payda bolǵan ızlar, kólemi hám forması aldınǵı elementke sáykes keledi. Sonday etip, merezli gumma juldızsha tereń shozılǵan tırtıqlardıń qáliplesiwi menen ajralıp turadı ; gangrenoz pyoderma menen tuberkulyoz keselligi túyinleri (skrofuloderma) hám jaralar kópir formasında, sızılǵan, simmetrik bolmaǵan tırtıq formasın payda etedi. Tuberkulyoz papulonekrotik tuberkulyozining tüberküloz elementleri mórlengen, keskin anıqlanǵan tırtıqlar hám úshinshi dáwir merezli tüberküller, reńli, mozaik, gruppalanǵan festonchaty konturlar qáliplesiwi menen juwmaqlanadı.
Isiwli infiltrat epidermisning pútinligin buzmasdan (yaralanmasdan) eriydi hám názik talshıqlı elementlar menen almastırılsa, tırtıq átirapı rawajlanadı. Tásirlengen toqımalar keskin jińishke bolıp, teri naǵısları joǵaladı, átirapiy shash pallıqulalari, maylı hám ter bózi payda boladı -
xarakterli porlash payda boladı hám teri ańsatǵana sigareta qaǵazı (Pospelovning belgii) sıyaqlı qatlamǵa jıynaladı. Bunday ózgerisler diskoid qızıl yuguruk, skleroderma, leproy, teri tuberkulyozi, leishmanioz hám úshinshi dárejeli sifilis bolǵan nawqaslarda anıqlanadı.
Alıp taslaw
Lichenification (lichenificatio) hár qıylı isiw infiltratlari sebepli teriniń qalıńlasıwı esaplanadı. Klinikalıq tárepten, likenizatsiya orayında almaz formasındaǵı naǵıslı, qopal, qurǵaqlay hám hiperpigmentli (shagreen teri) qısılǵan teri payda boladı. Lichenification atopik dermatit, ekzema, qızıl tegis liken menen awırǵan nawqaslarda qıshıma papulyoz döküntülerin birleskende, qıshıma (mısalı, psixogen genez), ekinshi dárejeli sozılmalı isiw infiltrati tiykarında teriniń uzaq múddetli mexanik tırnaw ózgesheligi nátiyjesinde payda bolıwı múmkin. Ekilemshi likenifikatsiya menen, dermatozning papulyoz elementlerine tán bolǵan belgiler saqlanıp qaladı.
Vegetatsiya
Vegetatsiya (vegetatio) papulalar hám erroziyalar maydanında uzaq múddetli isiw processinde epidermis hám dermis papillalari qatlamınıń Malpigiy gipertrofiyasidan kelip shıǵıs villi sırtqı kórinisler bolıp tabıladı. Ósimlikler maydanı qurǵaqlay, hiperkeratotik, kúlreń (vulgar siğiller) yamasa, kerisinshe, eroziv, hól, aqshıl qızǵılt reń yamasa qızıl reńli, ańsatǵana qan ketiwi múmkin, seroz-irińli (vegetativ pemfigus menen) ajralıp turıwı múmkin. Perineum aymaǵında ósimliklerdiń lokalizatsiyasi menen olar tez-tez infektsiyalanǵan hám isiw infiltratsiyasi, seroz yamasa seroz-irińli ajıratıwshı elementlar menen birge keledi.