2.Social pedagogtin Ozbekstandagi ahmiyeti
Bir qansha shet mamleketlerde 1970-80-jillarda jamiyetlik talap - bul mashqalani sheshiw ushin jana darejelerdi amelge asirdi. 1meliyatta sotsial pedagogikaliq ham jaslardin jasaw komplekslerinde, turli jastagi kadrlardan ibarat birlespelerde sotsial pedagogikaliq tajiriybelerdi toplaw jumislari sholkemlestirilgennen keyin, mekteplerdin sotsial institutlar menen qarim-qatnasigi ozgerdi. Usi tarizde jamiyetlik muhitti pedagoglastiriw protsesi intensiv tarizde rawajlanip bardi. Juwmaqlastirip aytqanda, keleshek awladtin tarbiyasi jamiyetimiz aldinda turgan en ahmiyetli ham mashqalali waziypa bolip tabiladi. Bul tarbiyani natiyjeli amelge asiriwda sotsial pedagogika oz gezeginde bir qansha panler menen tigiz baylanista boladi` pedagogika, psixologiya, sotsiologiya, meditsina, biologiya, genekologiya, filosofiya, ekonomika, tariyx, etnografiya, huqiq ham t.b. O’zbekstan Respublikasi oz garezsizligine eriskennen keyin, tinish, parlament joli menen ozinin haqiyqiy mamleketshiligine eristi. O’zbekstan Respublikasi demokratiyaliq, sotsialliq tarepten adalatli jamiyetlik dizim, dunya juzlik qatnasiqlarda oz ornin iyeledi ham jahan madeniyatina salmaqli ulesin qosip, ekonomikaliq ham ruwxiy tarepten bay mamleket duziwdi ozinin strategik waziypasi dep esaplaydi. O’zbekstan Respublikasi xalqinin milliy tariyxiy turmisi ham ideologiyasinan, xaliq dasturleri, urp-adetleri ham qasiyetlerinen kelip shigip, ozine tan rawajlaniw jolin islep shiqti. Mamleketlik rawajlaniw tiykarin sholkemlestiriwshi usi tarawlarda amelge asirilip atirgan ozgerisler, tiykarinan insanga, onin maplerine qaratilgan. Buni biz prezidentimizdin «Islohot islohot uchun emas, balki islohot inson uchun, mamlakat aholisining farovonligi va turmush darajasini kutarishga qaratilganligidadur» - degen pikirlerden ko’riwimizge boladi. Turmis, bazar ekonomikasina otiw, rawajlaniw barisinda, yagniy jamiyet agzalarinin, puxaralarinin sanasinda qanday ozgerisler bolip atirganligin, puxaraliq jamiyet turmisin kim qanshelli darejede anlap jetti? Bazar ekonomikasina otiwdin jamiyetlik qatnasiqlari ham bunda mamleket ham jamiyettin roli, bazi bir jamiyet agzalarinin ruwxiy halsizlikleri, olardin sebeplerin aniqlaw, tekseriw, qarar qabil etiw, uliwma jamiyette juz berip atirgan ozgerislerdin pedagogikaliq tareplerin izertlew sotsial pedagogikanin tiykargi mashqalalarinin biri. Demek, sotsial pedagogikanin kelip shigiwi sotsialliq zaruriyat, jamiyetlik buyirtpa bolip tabiladi. Jamiyetlik qatnasiqlardi ilimiy pedagogikaliq tarepten uyreniw ham jane de rawajlandiriw dawir talabi bolip tabiladi. Mamleketimiz garezsizlikke eriskennen keyin, ozinin garezsiz rawajlaniw jolin belgilep aldi. Bul jol jamiyetimizdin keleshegin oz qollarina aliwshi jaslarga berilip atirgan talim-tarbiya tiykarinda belgilenedi. Sol ushin da 1990-jili avgustta «Kadrlar tayarlawdin milliy dasturi» ham «Talim haqqinda»gi nizam qabil etildi ham onda kadrlar tayarlawdin milliy modeli jaratildi. Bul modelde ShAXS basli orindi iyelep, modeldin qalgan bolimleri shaxs mapleri ushin xizmet qiladi. !sirese uzliksiz talim dizimi individ dunyaga kelgennen baslap mektepten tisqari talim mekemelerindegi araliqti qamirap aladi. Ta’lim-tarbiya mekemeleri oz waziypalarin amelge asira beriwleri mumkin, biraq turmis qarama-qarsiliq ham tosqinliqlardan ibarat. Jaslar, qala berse jamiyetimizdin hamme agzalari usi qiyinshiliqlardi jenip, olardi duris analizlep, duris sheshimge kele aladima eken? Demek, talim-tarbiya mekemelerinen tisqari tarbiyaliq tasirler yagniy kundelikli sotsialliq mashqalalar shaxsqa korsetip atirgan tasirleri, olardi sotsial pedagogikaliq, ilimiy, teoriyaliq ham ameliy uyreniw, pedagogikada usi kunge shekem jeterli darejede itibar berilmegen sotsial pedagogikaga zaruriyatti keltirip shigarmaqta.
Do'stlaringiz bilan baham: |