Tema: Sinxron esaplaw qurılmalarınıń dúzilisi hám tiykarǵı kόrsetkishleri. Joba: Kirisiw

2. Kompyuter túrleri hám tiykarǵı apparatları haqqında
Búgingi kúnde ámeliyatda túrli qıylı kompyuterlerden keń paydalanıladı. Olar bir-birinen tiykarınan atqaratuǵın ámelleriniń sanı hám arxitekturası menen parıq etedi. Kompyuterlami bunday múmkinshiliklerine kóre bir neshe gruppaǵa ajıratıw qabıl etilgen.
a) superkompyuterlar;
b) jeke kompyuterler.
Superkompyuterlar quramalı strukturaǵa iye bolıp, o 'ta úlken kólem degi isleme (sandaǵı amallami) atqara aladı. Mısalı, Titan superkompyuteri 18688 ta protsessordan tashkil tapqan hám 405 kv. m maydandı iyeleydi. Amallami orınlaw tezligi 20 petaflopsni (1 peta- flops - sekundına 1015 ta ámel) tashkil etedi. Operativ yadı bolsa 710 terrabayt.
Jeke kompyuterlerden ámeldegi waqıtta tek bir kisi paydalana aladı. Bunday kompyuterler statsionar hám mobil (noutbuk, netbuk, planshet) túrlerge ajratıladı. Statsionar kompyuterler ádetde bir stol ústinde jaylasadı hám túrli quramalılıqtaǵı máselelami sheshiwge mo’lshenedi. Apparatlari bir neshe korpuslarda saqlanadı.
Noutbuklar — bloknot kompyuterler statsionar kompyuterlerge qaraǵanda múmkinshilikleri tómenlew esaplanadı hám tiykarǵı apparatları bir korpusqa jaylastırıladı. Paydalanıwshı bunday kompyuterlami ózi menen alıp yura aladı. Titan superkompyuteri (2012-y.)
Statsionar kompyuter
Noutbuk
Netbuk
Planshet
Netbuklar tiykarınan internet menen islew yamasa onsha quramali bolmag’an máselelami orınlawǵa mólsherlengen bolıp, noutbuklardıń ápiwayılastırılgan kórinisPlanshetler basqa mobil kompyuterlerden barlıq apparatlardıń bir korpusqa jaylastırilganligi hám de bayqaǵısh (sensorlı ) ekranı menen parıq etedi. Ulaming múmkinshilikleri noutbuk hám netbuklarga qaraǵanda talay tómen. Qanday túrde bolıwınan qatań názer, kompyuterler tómendegi apparatlardan dúziledi:
1) tiykarǵı apparatlar (sistemalı blok, kirgiziw hám shıǵarıw apparatlari, yad, protsessor);
2) qosımsha apparatlar.
3.LTmumiy ma'Iumotlar
Kompyuter - quramalı esaplaw sisteması bolıp, insan oylawina salıstırǵanda million, hátte milliard ret tezirek esaplaw hám de logikalıq sheshimlami qabıllaw apparatı esaplanadi. Kompyuter o 'ta tıńlaǵısh apparat bolıp, insan tárepinen berilgen buyrıqlami tez, sapalı hám anıq atqara aladı. Kompyuterler bunday buyrıqlami orınlawı ushın olarda uyqas programmalıq támiynat o'rnatilgan bolıwı zárúr.
Kompyuterlerden paydalanıwshılami eki gruppaǵa ajıratıw mu’mkin : ápiwayı paydalanıwshılar hám ámeliy programmistler. Ámeliy programmistler pán, túrli xojalıq tarawları hám turmısda ushrap turatuǵın máseleler ushın ámeliy programmalar islep shıǵıw menen shuǵıllanadılar. Olar tárepinen kompyuterde hal qılıw múmkin bolǵan júdá da úlken klasstaǵı máseleler ushın programmalıq támiynatlar jaratılǵan. Ápiwayı paydalanıwshılar bolsa ámeliy programmistler ónimlernen túrli maqsetlerde paydalanadı. Kompyuter sistemasına kiretuǵın túrli apparatlar onıń apparat támiynatı, kompyuter tárepinen atqarılıwı názerde tutılǵan programmalıq kompleksler bolsa programmalıq támiynatı dep ataladı.

Juwmaq :
Biz ámeliyat waqıtımızda elektr dvigatelleriniń islewin olardı sxema tiykarında jıynawdı olarǵa xizmet kórsetiwdi úyrendik. Elektr dvigateller elektr energiyanı mehanik energiyaǵa aylantırıp beretuǵın apparatqa aytıladı. Bul apparatlar túrli maqsetlerde paydalanıladı. Biz taǵı elektr dvigatellerdiń podshibniklarini almastırıwdı olardı qoyiladigan ornın tayarlab sol jerge ustanovka qılıwdı úyrendik. Biz eger 4 jıllıq oqıw dawamında úyrengenlarimizni ámeliyat menen birlestirsak bizdan jetik kadr jetisip shıǵadı. Usınıń sebepinen de bizni oqıw dáwirinde ámeliyatqa jiberedi. Bul da úlken tabıs bolıp tabıladı.