Tema: Sinxron esaplaw qurılmalarınıń dúzilisi hám tiykarǵı kόrsetkishleri. Joba: Kirisiw

Tema: Sinxron esaplaw qurılmalarınıń dúzilisi hám tiykarǵı kόrsetkishleri.
Joba:
Kirisiw
1 . Elektron esaplaw mashinaları
2.Kompuyeter turleri ham tiykargi apparatlar haqqinda
3.LTmumiy máǵliwmatlar
Juwmaq
Paydalang’an a’debiyatlar


Kirisiw
Sinxron mashinalardıń islew Principi rotor chulg'amiga ózgermeytuǵın tok berilgende, ózgermeytuǵın magnit maydanı payda bolıwı hám rotor menen birge aylanıp stator chulg'amlarini kesip utib, olarda chastotası f ga teń bolǵan EYUK induksiyalashiga tiykarlanǵan.
Eger stator chulg'amlariga júkleme qarsılıgı ZYU ni ulasak, generatordıń faza chulg'amlarida payda bolǵan iA, iB hám iS toklar tezligi () rotor tezligine teń bolǵan aylanuvchan magnit maydanı payda etedi. Sol sebepli bunday elektr mashinalar, rotorning aylanıw tezligi stator magnit maydanınıń aylanıw tezligine teń bolǵanı ushın sinxron mashinalar dep júritiledi. Quwatı salıstırǵanda úlken bolmaǵan (100 kvA ge shekem ) mashinalardıń ózgermeytuǵın hám ózgeriwshen tok chulg'amlari, kóbinese óz-ara urın almasǵan boladı (14. 16 -súwret). Qarıydar jalǵanatuǵın chulg'am rotorga, oyatıw chulg'ami bolsa statorga jaylastırıladı.
Kem quwatlı mashinalar geyde teris principte, yaǵnıy polyusı quzg'almaydigan, yakor chulg'ami bolsa aylanatuǵın etip yasaladi.
Generator tómendegishe isleydi. Mashinanıń rotorini baslanǵısh dvigatel nominal tezlikte aylantırıp beredi, bul tezlik bolsa dvigatel tezligin avtomatikalıq rostlovchi regulyator járdeminde birdey saqlap turıladı. Endigiden rotor chulg'amiga Iu oyatıw tokı berip, generator oyatıladı. Polyustıń turaqlı tezlikte aylanıwshı Fa magnit aǵımı yakor chulg'amini kesip ol jaǵdayda Eo = 4, 44 Fa fw1 ko
EYUK payda etedi, bul EYUK salt islew elektr jurgiziwshi kúshi dep ataladı.
Sinxron mashina — aylanıw tezligi (n) ózgermeytuǵın bolıp, stator aǵıl-tegiliń chastotası {\displaystyle f={\frac {pn}{60}}} koefficient arqalı baylanıslı bolǵan ózgeriwshen to'k mashinası sinxron mashina dep ataladı.
Stator hám rotor sinxron mashinanıń tiykarǵı bólimleri esaplanadı.
Statorning ózegi óz-ara izolatsiyalangan elektrotehnik polat japıraqshalardan yeg'ilgan bolıp, cilindrsimon yahlit korpustıń ishki bólegindegi pazlarga úsh fazalı ózgeriwshen to'k shólg'amlari jaylastırıladı.
Sinxron mashinalar elektr generatorları, dvigetellari hám reaktiv quwat kompensatorlari retinde isletiledi. Barlıq elektr mashinaları sıyaqlı olar da qaytuvchanlik husuiyatlariga iye. Sinxron mashinalar, tiykarınan, barlıq elektr stansiyalarında quwatı 800 kva (kilovatt) hám odan artıq bolǵan generatorlar ornatılǵan. Gidravlik elektr stansiyalaridagi generatorlardıń quwatı anaǵurlım kem bolıp, 500 — 600 kva ni quraydı. Atom elektr stansiyalarında bolsa bir blokdıń quwatı 1. 5 mıń MvA (Megavoltamper — transformator elektr tokı kúsh birligi) ga jetedi.