Tema: Serverler

TCP IP protokollar
TCP/IP protokollar steki hár qıylı tarmaqlardı birden-bir maǵlıwmatlar uzatıw sistemasına birlestirilgen transport sistemasın jaratıw ushın mólsherlengen ierarxik tártipke iye protokollar kompleksi bolıp tabıladı. Tarmaqlardıń túrli-qıylılıǵı OSI modeliniń fizikalıq hám kanal ústinde "jergilikli" tarmaqlardı qurıw texnologiyasındaǵı parıq retinde túsiniledi.Házirgi waqıtta TCP/IP protokolları steki internettegi tiykarǵı maǵlıwmatlar uzatıw protokolları bolıp tabıladı. Stektiń atı tiykarǵı protokollardıń atlarınan kelip shıqqan: TCP (Transmission Control Protocol) uzatıwlardı basqarıw protokolı hám IP (Internet protocol) tarmaqlarara protokol kóbinese birlestiriletuǵın tarmaqlarǵa tarmaq astı dep ataladı hám birlesken tarmaq Inter tarmaq yamasa Internet dep ataladı. Internet protokollarınıń texnikalıq specifikaciyası RFC (Request for Comments) dıń hújjetleri formasında shıǵarıladı. RFC tıń hújjetleri internette, mısalı, http://www.rfc-editor. org saytındada baspadan shıǵarıladı.
TCP/IP stektiń dúzilisi
TCP/IP protokolları steki modeli 4 júzeden ibarat (RFC 1122).
Tarmaq interfeysleri júzesi “jergilikli” texnologiyalar tiykarında qurılǵan tarmaqlardı quramalı tarmaqlarǵa birlestiriwdi támiyinleydi.Jergilikli texnologiyalar degende jergilikli tarmaq (tarmaq astı) lardıń qurılıs texnologiyaları hám noqat kanalları túsiniledi. Bul júzeniń tiykarǵı waziypası tómendegiler: deytagrammalardı qabıllawǵa hám olardı anıq tarmaq boyınsha uzatıwǵa juwap beredi, tarmaq quramına kiretuǵın tarmaq texnologiyalarınıń óz-ara baylanısın shólkemlestiriwge juwap beredi; OSI modeliniń fizikalıq hám kanal ústinen ayırıqsha túrde tarmaq interfeysleri júzesi fizikalıq hám kanal ústinde maǵlıwmatlardı uzatıw principlerin anıqlamaydı.
Tarmaq júzesi paketler háreketi ushın marshruttı tańlaw hám paketlerdi deytagrammalı usılda uzatıwǵa (baylanısıw ornatılmastan) juwap beredi.

Tarmaq júzesi protokolları
IP (Internet Protocol) tiykarǵı protocol -quramalı tarmaqlar arasında paketlerdi deytagrammalı usılda uzatıwdı támiyinlep beredi (RFC 791);
Marshrutlaw protokolları-marshrutizatorlardıń óz-ara tarmaq konfiguraciyası haqqındaǵı maǵlıwmatlardı almasıwı hám marshrutlaw kestesin dúziw ushın mólsherlengen. Marshrutlaw protokollarına mısallar: BGP (RFC 4271), OSPF (RFC 2328), RIP (RFC 1058);
IGMP (Internet Group Management Protocol) toparın basqarıw protokolı IP-protokolına tiykarlanǵan tarmaqlarda maǵlıwmatlardı gruppalı (multicast) uzatıwdı basqarıw ushın mólsherlengen.IGMP maǵlıwmatlardı bir waqttıń ózinde tarmaqtıń bir neshe túyinlerine uzatıw ushın paydalanıladı, mısalı, tele hám radioesittiriwdi shólkemlestiriw ushın (RFC 3376).
Tarmaqlarara xabarlardı basqarıw protokolı ICMP (Internet Control Message Protocol) tarmaqta járdemshi wazıypanı oynaydı hám ol IP protokoldı toltırıwǵa xizmet etedi. Ol paketti uzatıwda júzege keletuǵın mashqalalardı tuwrılaw ushın qaratılmaǵan: eger paket joǵalsa, ICMP onı qayta jibere almaydı. ICMP protokolınıń wazıypası basqasha bolıp, ol paydalanıwshıǵa onıń paketi menen júz bergen standart bolmaǵan jaǵdaylarda xabar beriw quralı esaplanadı. Bul waqıtta IP protokol paketti uzatadı hám ol haqqında umıtadı. ICMP protokol bolsa tarmaq boyınsha paket háreketin «gúzetedi» hám, eger marshrutizator tárepinen paket tastap jiberilse, bul xabar derek-kómekshi feyilge jetkiziledi. Bul arqalı jiberilgen paket hám jiberiwshi ortasında teris baylanıs ornatıladı.
Házirgi waqıtta tarmaqlarara birgelikte háreketleniwdi ámelge asırıwshı eń keń tarqalǵan protokol IP protokolınıń 4-versiyası (IPv4) esaplanadı. IP-protokolınıń 6-versiyası (IPv6 ) basqıshpa-basqısh eńgizilip atır.
Transport júzesiniń tiykarǵı wazıypası ámeliy programmalar ortasındaǵı baylanıstı támiyinlewden ibarat. Transport júzesi informaciyalar aǵımın basqaradı hám isenimli uzatılıwın támiyinleydi. Onıń ushın tuwrı qabıl etilgenligin tastıyıqlaytuǵın mexanizmnen paydalanılǵan bolıp, joǵalǵan yamasa qátelik penen jetip kelgen paketler qayta uzatıladı.