|
Juwιrιwιń,
Shabιwιń da,
Ushιw da.
Dúńyaniki qιyιrman da – shιyιrman,
Ózi bolmas baxιtιńdι qushιw da…
…Qarsιlastιń kúshliregi jιǵadι,
Aqιlι bardιń bári bunι uǵadι.
Ómir solay –
Seniń shιǵa almaǵan,
Biyigińe basqa birew shιǵadι../oi/.
Qullasι, S.Nietullaev poeziyasιnda óz tuwιlǵan jerin, Ámiw menen Araldιń burιnǵι asaw tolqιnlarιn saǵιnιw, búgingi duzlι samallarǵa kómilgen awιlιnιń kelbetine janashιrlιq bildiriw, tutas el ǵamιn oylaw sιyaqlι pikirdegi shιǵarmalar tiykarǵι orιndι iyeleydi. Ol poeziyadaǵι ózi tańlaǵan usι baǵιttan hesh qashan taysalǵan emes. Talantlι qálem iyesiniń poetikalιq pikirlerdi kúsheytetuǵιn usι jolda onιń biraz túrde poetikalιq qaytalawshι qatarlarǵa, yaǵnιy assonanslιq pikirlerge mol orιn beriwi de kórkemlik sheberliktiń artιwιna alιp keledi. Mιsalι, ol geypara qosιqlarιndá
“Ómir degen, qaraǵιm, usιnday ǵoy,
Kórpesheniń astarι,
Tιsιnday ǵoy!,-
degenindey usιllar menen sońǵι qatarlardι “sιndιrιp” jiberip, poetikalιq assonans jasap pikir júritedi. Bul Saǵιndιq Nietullaevtιń shayιrlιq sheberligin kórsetip turatuǵιn ózinshe bir forma bolιp esaplanadι.
Ulιwma alǵanda, S.Nietullaevtιń poeziyasι óziniń watanshιl, aq kókirek, adamgershilikke tolι, oyshań lirik qaharmanlarι menen basqalardan ajιralιp turadι. Onιń tilekleri` “Shayιrlardan qosιq-xat, jιr qaladι. Kewil–baǵda túrli gúl ιrǵaladι. Bir birewge mehirden, muxabetten, Kókirekte jap-jarιq nur qaladι”. Álbette, bul tilekler ápiwayι shayιrlιq sezim tilekleri emes, tereń aqιl, ushqιr qιyal, pák kewilden dóregen úlken talant tuyǵιlarι bolιp tabιladι.
Ǵárezsizliktiń ruwxιy dúńyamιzǵa, milliy-estetikalιq sanamιzǵa tiygizgen tásirin sońǵι on jιllιqlardaǵι hayal-qιz jazιwshιlar dóretiwshiligindegi ósiwshilikten de kóriwge boladι. Mιsalι, ǵárezsizlikten aldιnǵι jιllarda hayal-qιz jazιwshιlar degende B.Bekniyazova, G.Esemuratova dep bir-eki isimdi zorǵa tawιp aytar edik. Ǵárezsizlik jιllarιnda bolsa hayal-qιz jazιwshιlarιmιzdιń úlken ruwxιy kúshke aylanǵanι hesh kimge sιr emes.
Bunιń bir ayqιn mιsalι sιpatιnda kórkem ádebiyat maydanιnda pidákerli miynet etip kiyatιrǵan Gúlaysha Esemuratova, Sarιgúl Bahadιrova, Gúlistan Shamuratova, Nábiyra Tóreshova, Biybaysha Aymuhamedova, Minayxan Jumanazarova, Gúlistan Dáwletova, Gúlnara Nurlepesova, Gulnara Ibragimova, Biybiajar Nurnazarova, Pátiyma Mιrzabaeva, Dáwletbiyke Sherniyazova, Gúlayιm Tursιnova, Shárigúl Payzullaeva, Altιngul Óteniyazova, Shιnargúl Paxratdinova usaǵan hayal-qιz jazιwshιlarιmιzdι atap ótiwimiz múmkin.
Prezidentimiz I.A.Karimovtιń “Eń ullι mártlik-mánáwiy mártlik” dep atap korsetkenindey, bul hayal-qιz jazιwshιlarιmιz, haqιyqatιnda da, ullι mártlik maydanιnda pidáyι dóretiwshilik miynet etip atιrǵan ájayιp insanlar. Olardιń mártligi, álbette, jay kózge birden kózge taslanbaydι. Onι kóz benen kórip emes,jurek penen sezinip biliw kerek. Bul ushιn olardιń ruwxιyatιnιń aynasι bolǵan kórkem doretpeleriniń “júrek lipiline” qulaq túrgen maqsetke muwapιq keledi. Bul orιnda biz birinshi gezekte “árezsizlik jιllarιnda pidákerli miynet etip atιrǵan bir dúrkin hayal-qιz jazιwshιlarιmιzdιń ishinde Nábiyra Tóreshova, Minayxan Jumanazarova, Gúlistan Dáwletova hám Gúlnara Nurlepesovalardιń dóretiwshiligin tilge alǵan bolar edik. Sebebi, bul hayal-qιz shayιralarιmιzdιń dóretiwshiliginde páklik hám mártlik ιrǵaqlarι basqalarǵa qaraǵanda da ayrιqsha bir kóterińki hawaz benen jιrlanatuǵιnι aykιn kózge taslanιp turadι. Haqιyqatιnda da, bul hayal-qιz shayιralarιmιzdιń poeziyasιnda tuwιlǵan jer táǵdiri ushιn tek ǵana jalǵan kóterińki pafostaǵι patriotizm emes, al shιn mánisindegi haq kewillilik penen bildirilgen oy-pikir júritiwler, milletimizdiń búgingi hám erteńgi ómirin tereń bahalawshιlιq, sol oy-sezimlerdiń ámelge asιwι jolιndaǵι lirik qaharmanlardιń haqιyqιy mártligi menen pákligi hám sadιqlιǵι batιrlιǵι birden-aq kózge taslanadι. Olardιń tórtewi de eń aldι menen xalqιmιzdιń Tumaris, Gúlayιm, #umar, Hurlimanday batιr hám márt analarιnιń jolιna sadιqlιǵιn bildirip, olardι dawam etkisi keledi, al olardιń poeziya maydanιndagι batιllιgι menen ashιk kewilligi, ótkirliginiń ózi usι mártlikti tastιyιqlap, dáliyllep turganday seziledi. Sonlιqtan bul kιzlarιmιzdιń poeziyasιndaǵι mártlikti olardιń lirik qaharmanlarιnιń tek ǵana qolǵa qural alιp, hár qιylι qarama-karsιlιqlarǵa karsι jeń túrinip qarsι gúresiw sιyaqlι jalań tusinikler menen emes, al ideyalιq-estetikalιq, poetikalιq sheberlik kontseptsiyasιnan durιs hám tereńnen bahalap túsiniwimiz zárúr.
Bιlayιnsha karaǵanda olardιń tórtewiniń de qosιqlarιnda mártlikti ańsaw, analar isin dawam etiwge bolǵan antqa sadιqlιq, páklik, xalιq aldιnda durιs haqιyqattι aytιwǵa degen qumarlιq hám batιllιq birden-aq, ashιqtan-ashιq túrde sezilip hám kórinip turadι. Solardan Nábiyra Tóreshovanιń “Periyzat” (1991), “Ózińnen” (1994), “Áziyzim” (2009) toplamlarιndaǵι ayιrιm qosιqlarιna tallaw islep ketetuǵιn bolsaq, onιń “árezsizlik jιllarιndaǵι poeziyasιnιń tiykarǵι tematikasι Watan, xalιq táǵdirin, muxabbattι, analιqtι, adamgershilikti, haqιyqatlιqtι ulιǵlaw ekenligin kóremiz. Máselen, onιń xalqιmιzdιń ótmishtegi awιr turmιsι hám búgingi jetiskenligi xalιqlιq tolǵaw usιlιnda jazιlǵan “Qaraqalpaqstanιm meniń” atlι táriyp qosιǵιnda xalqιmιz, onιń batιrlarι, ilimli-bilimli adamlarι kóklerge kóterilip, olardιń mártliklerin, eń aǵla pazιyletleri maqtanιsh etiledi. Mιsalι`
Do'stlaringiz bilan baham: |
