Tema; Gandbol jarısların shólkemlestiriw hám ótkeriw Joba; Kirisiw I bap. Jaristi sholkemlestiriw, ótkeriw hám jarısti ótkeriw sistemaları

1.1.Jaristi shölkemlestiriw ha’m ótkeriw
Qol topı jarısları oqıw -shınıǵıw jumıslarınıń tiykarǵı bólegin quraydı. Ol shuǵıllanatuǵınlardıń shınıǵıwlarǵa qızıǵıwshılıǵın asıradı, mámlekette qol topın ǵalabalıq rawajlandırıwǵa járdem beredi. Gandbolchi oyınlarda úzliksiz qatnasmay turıp joqarı nátiyjelerge erise almaydı. Jarıslar jarıs urıs qatnasıwshısılarınıń hám ulıwma jámááttiń fizikalıq, texnikalıq, taktik hám etikalıq -shıdamlılıqlik tayınlıǵı dárejesin anıqlaydı, oqıw - shınıǵıw procesiniń jaǵdayı hám baǵdarın anıqlaw imkaniyatın beredi. Jarıs nátiyjeleri oqıw -shınıǵıw jumısların juwmaqlaw quralı bolıp xızmet etedi.
Jarıslar qatiyliknitalabaga erisiw jolındaǵı shıdamlılıq kúshin, jámáát, rayon, qala, respublika, qolaversa, mámleket aldındaǵı juwapkershilik sezimin tárbiyalaydı. Oyınshılardıń emosional keskinligi gandbolchilarning psixik qásiyetlerin anıqlawǵa múmkinshilik beredi.
Jarıslardı basqarıw
Jarıslardı tayarlaw hám ótkeriwge ulıwma basshılıqtı ámelge asıratuǵın shólkem, sonıń menen birge, jarıstı ótkeriw ushın anıq juwapker shaxs bolıwı, jarıslar jayın tayarlaw, sportshı hám arbitrlerdi kútip alıw, jaylastırıw, awqatlantırıw, olarǵa medicinalıq xizmet kórsetiw, sonıń menen birge, materiallıq ilajlardı ótkeriw ushın da juwapker tayınlanıwı kerek.
Jarıslar
Aldına qoyılǵan wazıypalarına qaray jarıslardı tiykarǵı hám járdemshi musobaqlarga bolıw múmkin.
Ózbekistan Respublikası Mádeniyat hám sport jumısları ministrligi tárepinen tastıyıqlanǵan sport klassifikaciyası talaplarına muwapıq shólkemlestirilediǵan hám de nátiyjelerine kóre qalıp hám chempion degen at beriletuǵın jarıslar tiykarǵı jarıslarǵa kiredi.
Jarıslardıń tiykarǵı túri - kalendar jarısları bolıp, olar sport ilajlarınıń birden-bir kalendarlıq rejesinde názerde tutıladı hám tastıyıqlanǵan qaǵıydaǵa muwapıq túrde ótkeriledi. Jarıstıń tiykarǵı túrlerine: birinshilik yamasa chempionatlar, kubok jarısları, saralaw jarısları kiredi.
Birinshilik yamasa chempionatlar - eń juwapkerli jarıslar bolıp, olardıń nátiyjeleri buyicha jeńimpaz jámáátlerge chempionlik ataǵı beriledi. Jarıslardı shólkemlestiriwdiń bul túri jámáátler kúshin qalıs bahalawǵa, alıp barılıp atırǵan oqıw -shınıǵıw jumısınıń sapasın salıstırıwlawǵa múmkinshilik beredi.
Kubok jarıslarına júdá kóp jámáátlerdi qosıw múmkin hám olar jeńimpazdı qısqa múddetlerde anıqlaw maqsetinde o'gkaziladi. Kubok jarısları eń jaqsılardı izbe-izlik menen tańlap alıw boyınsha ótkeriledi.
Saralaw jarısları jarıstıń keyingi basqıshında qatnasıw ushın eń kúshli jámáátlerdi anıqlaw maqsetinde ótkeriledi.
Jarıstıń járdemshi túrlerine tómendegiler kiredi: qadaǵalaw ushırasıwları, joralıq ushırasıwları, qısqartirilgan jarıslar.
Qadaǵalaw ushırasıwları jámáátlerdi bolajaq jarıslarǵa tayarlaw hám olardıń tayınlıǵın tekseriw maqsetinde ótkeriledi.
Joralıq ushırasıwlar kósher;uv-shınıǵıw maqsetlerinde yamasa dástúriy jarıslar rejesinde ótkeriledi.
Qısqartirilgan jarıslar bir neshe saat dawamında ótkeriledi. Olar, ádetde, bayram kúnlerine hám sport máwsiminiń ashılıw yamasa jabılıw kúnlerine joybarlawtırıladı.
Jarıslardı joybarlaw
Gandbol jarısların joybarlaw oraylastırılǵan tárzde ámelge asıriladı. Ózbekstan Respublikası Mádeniyat hám sport jumısları ministrligi barlıq keńseler hám sport shólkemleri menen kelisip, jarıslardıń kalendar rejesin islep shıǵadı.
Ózbekstan Gandbol federasiyasining viloyag, úlke hám qala jarısları jıynama kalendar rejesin joqarı shólkemler tárepinen joybarlastırılǵan jarıslardı esapqa alǵan halda dúziwi maqsetke muwapıq bolıp tabıladı.
Zárúr ózgertiwler kiritilgennen keyin, gandbol boyınsha ulıwma jıynama joba tiyisli dene tárbiyası hám sport komitetleriniń ǵalabalıq sport ilajları rejesine kiritiledi hám de barlıq sport shólkemleri ushın májburiy esaplanadı.