Тема: Анатомия панинин классификациясы рауажланыу тарийхы хам уйрениу методы

Tuqımlıq qalta

(scrotum)
Tuqımlıq qalta erkeklik aǵzası tamırı menen aralıq ortasındaǵı teri qaltası bolıp onda máyekler jaylasadı. Úlken adamlarda, ásirese kekse adamlarda tuqımlıq qalta ústi bulshıq etleriniń jaqsı qısqarıwı sebepli mayda búrmeler menen qaplanǵan. Tuqımlıq qalta er jetkenge shekem ásten, sońınan tez rawajlanadı. Onıń góshli perdesi bala tuwılǵan waqıttıń ózinde jaqsı rawajlanǵan boladı. Tuqımlıq qalta terisi organizmniń basqa bólimlerindegi teriden óziniń juqalıǵı, názikligi hám sozılıwshańlıǵı (elastikligi) menen parq qıladı. Ol ter, may bezleri hám pigmentke bay.

43. súwret. Erkeklerdiń jınısıy aǵzaları.

1. 
   tuwrı ishek; 2-quwıq; 3-sidik shıǵarıw kanalı; 4-tuqımlıq; 5-erkeklik jınıs aǵzası; 6-prostata bezi; 7-shat birlespesi; 8-tuqım jolı.
   

Erkeklerdiń sidik shıǵarıw kanalı

(urethra masculina)
Erkeklerdiń sidik shıǵarıw kanalı (urethra masculina) tek sidik shıǵarıw jolı bolıp qalmastan, tuqım shıǵarıw jolı bolıpta esaplanadı. Usı funktsional qásiyeti hám dúzilisi jaǵınan háyellerdiń sidik shıǵarıw kanalınan parq qıladı.
Quwıqtan sırtqı tesikke shekem 18 sm uzınlıqta bolǵan bul kanal óziniń dúzilisi hám átirapındaǵı aǵzalarǵa salıstırǵanda jaylasıwına qaray úsh bólimge bólinedi.

1. 
   Prostata bólimi, quwıqtan baslanıp, prostata beziniń túbine shekem dawam etedi hám prostata beziniń qaq ortasınan ótedi. Bul bólim sidik jolınıń eń keń bólimi esaplanadı. Onıń uzınlıǵı 2,5 sm keledi hám derlik tik baǵdarlanadı. Arqa diywalında tuqım dóńi dep atalatuǵın jeri bar. Bul dóńliktiń eki qaptal tárepi qarıq tárizli shuqırlıqtan ibarat bolıp, oǵan prostata bezi jollarınıń tesiksheleri ashıladı. Tuqım dóńshesiniń qaq ortasında bir tesik bolıp, ol qalta tarizli kishkene boslıqqa alıp keledi, oǵan erkekler jatırı delinedi. Bul oraylıq tesiktiń eki qaptalında tuqım atıwshı jollar tesigi jaylasqan.
   
2. 
   Perde bólimi, sidik shıǵarıw kanalınıń eń kelte bólimi bolıp, (uzınlıǵı 1 sm átirapında) prostata beziniń tómengi shetinen erkeklik aǵza piyazshasına shekem dawam etedi. Ol sıtrtqı hám ishki jınısıy aǵzalardı ajıratıp turıwshı sidik jınısıy diafragmanı tesip ótedi hám kanaldıń eń tar bólimi esaplanadı. Onıń arqaraq qaptalında Kuper bezleri jaylasqan.
   
3. 
   Gewek dene bólimi, kanaldıń eń uzın bólimi bolıp (15 sm) erkeklik aǵzanıń gewek denesi menen oralǵan. Bul bólim baslanıw jerinde hám sırtqa shıǵardan aldın ádewir keńeyedi. Kanaldıń sliz qabatında (derlik hámme jerinde) mayda sliz bezler bolıp, olardıń nayshaları kanal ishine ashıladı.
   

Erkeklik aǵza solǵın jaǵdayda turǵanda sidik shıǵarıw kanalı eki jerden, gewek dene bóliminiń baslanıw jerinen hám ortasınan búgilip turadı.
Sidik shıǵarıw kanalı jańa tuwılǵan balalarda 5-6 sm boladı. Quwıq joqarıda turǵanlıǵı sebepli, kanaldıń baslanıw bólimi ádewir biyikte turadı. Ol 13 jasqa shekem ásten, 13 jastan keyin tez rawajlanadı.