Tema : Servis mádeniyatı. Servisshilik. Ámeliy shınıǵıw maqseti

Tema : Servis mádeniyatı. Servisshilik.

Ámeliy shınıǵıw maqseti:

Insan jasaw, islew processinde, isbilermen tek shiyki buyımlar resurslar, mashinalar, ónimler, túrli hújjetler, islep shıǵarıw menen toqnasiw, támiynat hám jetkezip beriw jumısları menen g’ana shuǵıllanıp qalmay, bálki sol menen birge ol mudami adamlar menen isleydi, óz qol astındaǵılarǵa basshılıq etedi, qánigeler menen máslahátlesedi.

Teoriyalıq maǵlıwmat :

Insan jasaw, islew processinde, isbilermen tek shiyki buyımlar, resurslar, mashinalar, ónimler, túrli hújjetler, islep shıǵarıw menen toqnasiw, támiynat hám jetkezip beriw jumislari menen g’ana shuǵıllanıp qalmay, bálki sol menen birge ol mudami adamlar menen isleydi, óz qol astındaǵılarǵa basshılıq etedi, qánigeler menen máslahátlesedi. Birdey jo’nelistegi firma, kárxanalar basshıları menen ózara kelisiwler alıp baradı, miynet jámááti menen mámilede boladı. Isbilermen áne sol munasábetlerdi qanshellilik jaqsı alıp barsa, jumista ónim, nátiyjeli tabısqa erisedi, jámááti aldında abırayǵa iye boladı. Isbilermenlik kásip, áyne waqıtta tuw má qábilet bolıp tabıladı. Kásiptiń o' zine tán ózgesheligi, bul taǵı oylawdıń, xulqning ózine tán bólek obrazı, in'ikosi bolıp tabıladı. Isbilermenlik mádeniyat bolıp esaplanadı.

Isbilermen, álbette, ózinde joqarı ruwxıy mádeniyattı qáliplestirgen bolıwı kerek, sebebi ol óz jumısında mudami tabıs, jeńis erisiwden mápdar bolıp tabıladı.

Etika ( qulıq )haqqinda birinshi bo' lib ullı grek filosofi Aristotel' tereń, hár tárepleme pikir júrgizip jazǵan edi: « ol ( yag’niy etika ) ne qılıw kerek hám neden ózin tartıw kerekligini biliw ushın járdem beredi ».

Biz ushın etika - bilimniń bir bólegi, bólek pán bolıp, ol insanity munasábetlerdi kórip shıǵadı hám onı qanday bahalawdı úyrenedi. Odan tısqarı adamlardıń xulqi noqatı - názerinen neler aqlga sig' adi, neler siymaydi, neler uliwmaliq qabıl etken xulqiy normalarǵa tuwrı keledi, al neler tuwrı kelmeydi, degen sorawlarǵa da juwap beredi. Etika degende biz jámiyetshilik tárepinen qabıl etilgen hám islep shıǵılǵan etikalıq kategoriyalar (túsinikler), principler hám normalardı ámeliyatda qollanıwın uyreniwshi hám úyretiwshi pándi túsinemiz. Bul degeni, insan turmısında ne etikalıǵı, ne etikaga qarsı, degen sorawǵa da juwap beredi. Sonin’ ushın da etikag’a ne ideal, qaysıları hárekette, degen túsinikti da parıqlaw kerek. Bizlerdi onisi da, bunisi da qızıqtiradi. Biraq, isbilermen áne sol túsinikti isbilermen etikası sheńberinde, kásiplik etika sheńberinde biliwi kerek. Sonin’ ushın da bul jerde gáp isbilermen xulqi normaları haqqında, isbilermendiń jumıs usılına mádeniyatlı jámiyet qoyatug’in talaplar dárejesinde, adamlar menen isbilermendiń o' z ara mámilesi, social túsi dárejesinde boladı.

Minez xulq haqqindag’i pande kásiplik minez máseleleri da bar. Áne usılar ishinde kásiptiń etikalıq túsi júdá úlken áhmiyetke iye. Kásiplik etikalıq túsiniń ayriqsha qırları etikalıq kodeksinde sawlelenedi.

Ruwxıy bay, joqarı etikalıq mádeniyatlı isbilermen:

• o' zi islep atirg’an jumıstıń tekǵana ózi ushın, sol menen birge basqalar ushın

da, mámleket ushın da paydalılıǵına qatti isenedi;

• isbilermen ózi menen óz átirapında islep atirǵan adamlardı ol menen islewdi qattı qalewine hám óziniń jumısın jaqsı biliwine isenedi;

• bizneske isenedi, onı isbilermen ózine tartiwshı dóretiwshilik retinde, kórkem óner retinde qadirleydı ;

• básekini, álbette, tán aladı, sol menen birge sheriklikti da, álbette, tán aladı ;

• o' zin shaxs retinde húrmet etedi, hár qanday shaxstı da o' zi sıyaqlı húrmet etedi;

• hár qanday múlkshilik formasın húrmet etedi, mámleket hákimiyattı, jámiyetshilik háreketlerin, social tártipti, nızamlardı qattı húrmet etedi ;

• o' zine da, basqalarǵa da isenedi, kásip Karin da, qánigelikti da húrmet etedi;

• tálimdi, pán hám texnikanı, informatikanı, mádeniyattı, ruwxıylıqtı qadirleydı, ekologiyanı húrmet etedi ;

• mudami jańalıqqa umtiliwshan boladı ;

• adamgershilikli boladı.

Firmanıń etikalıq baylıqları. Bul ózine tán u'git, etika kodeksi esaplanadı. Bul eń zárúrli ólshemlerden biri bolıp, ol arqalı firmanıń haqiyqıy ar-namısı, sha'ni belgilenedi.

Firmanıń etika kodeksi tiykarın tómendegishe qáliplestiriw múmkin: firma iskerliginde buzıqlıq, nızamǵa qarsı jumıs qılıw jaramaydı. Bul tárepten, álbette, firmanıń abıraysı hár qanday paydadan joqarı turadı.

Firma ekonomikalıq sub'ekt, ápiwayı ishxona, ápiwayı jumıs jayı emes, bálki isbilermen, dóretiwshi, miynetkesh insan ushın turmıslıq párawanlıq tiykarı bolıp tabıladı. Áne sol zattı firma jumısshısı húrmet etiwi, qádirlewi kerek.

Firma ushın da onıń hár bir jumısshısı, jumısshısı párawanlıq tiykarı bolıp tabıladı, sonıń ushın da firma hár bir jumısshısın qádirlewi kerek.

Firma qanday bolıwı kerek?

Firma sonday boliwi kerek, ol jerde islep atirg’an hár bir xızmetker firma menen maqtanıwı, tolıqsıwı, onıń or-ar-namısın saqlawı kerek.

Firma sonday bo' lishi kerek, ol menen baylanıs etken, ol menen munasábet degi basqa hár qanday firma odan qaniqishi, firmanıń xızmetkerleri etken jumıslardan da razı bolıwı kerek.

Firma sonday bo' lishi kerek, ol menen bir ret baylanısda bo' lgan firma mudami ol menen islewi, baylanıs etiwi dástúrge aylanıwı kerek. Sol firma tuwrısında basqa hámme firmalar mudami unamlı pikir xabar beriwleri kerek. Áne sol processda firma hesh qashan óziniń etika -ádep kodeksin unutpasligi onı mudami yadda saqlawi kerek.

Isbilermen tek o' zine baylanisli bolg’an hám álbette, tartılıp ketiwi kerek bolǵan máseleler menen shuǵıllaniwi dárkar. Adamlardıń ıskerlik sapalarin qádirlew hám oǵan ádalatlı munasábette boliw hár bir isbilermenniń etikalıq minneti. Eger xızmetkerlerdiń isbilermenge qılıp atırǵan munasábetleri jaqsı bolmasa, sonday eken isbilermen óziniń bilim dárejesi, mádeniyatı, etikalıq dárejesin joqarı dárejege kóteriwi kerek boladı. Qábiletli, uqıplı, talantli xızmetkerlerden isbilermen batırlıǵı kerek. Xızmetkerlerge kárxananıń, firmanıń maqsetlerin to' la ámelge asırıwda azatlıq, erkinlik sharayatı jaratıp beriw kerek. Xızmetkerlerdi adamlar gúwalıǵında, olar arasinda maqtaw, maqtaganda da ko'zine, juzine qaray maqtaw kerek.

Isbilermen xızmetkerdi muqatıw, oǵan salıstırǵanda qa’siyetsizlik qılıw, onı ústinen kúliw o' ta buzıqlıq ekenin biliwi kerek. Kamsitilgan shaxs hesh qashan keshirmeydi hám kamsitilganini hesh yoddan shıǵarmaydı. Isbilermen ádalatsızlik etiwden ózin ıqtıyat qilmog'i kerek. CHunki, ádalatsızlik adamlardıń yuragaga o'rnab qalatuǵın dard bolıp tabıladı.

Adamlarǵa muńlaslıq birpara payıtlarda puldan da qımbatliroq hám joqarılaw bolıp tabıladı. Basqalardı esitis hga ádetleniw, taqat- qánaatlı boliw isbilermen ushın tán bo' lgan ózgeshelik bolıp tabıladı. Isbilermen o' zida etikalıq hám ıskerlik mamanlıǵın o' zi qáliplestiredi. Isbilermen mudami dóretiwshi bolıwı,eń tiykarǵısı ıntızamlılıq hám saqıylıqtı unutpasligi kerek.