Телекоммуникацияда бошқарув тизимларининг аппарат ва дастурий таъминоти” кафедраси

Nazorat savollar

1. 
   NGOSS konsepsiyasini tushuntirib bering.
   
2. 
   OSS/BSS nima va uning vazifalari.
   
3. 
   OSS o’z ichiga qanday modullarni oladi.
   
4. 
   NGOSS ning asosiy vazifalari.
   

11-Ma’ruza: Telekommunikatsiya tarmoqlari va xizmatlari boshqaruvida e-TOM tamoyilini qo’llash.
Reja:

1. 
   Telekomunikatsiya tarmoqlari boshqaruvi.
   
2. 
   TM Forum.
   
3. 
   E-TOM prinsiplari va ularni telekomunikatsiya tarmoqlari boshqaruvi va xizmatlarida qo’llash.
   

Telekomunikatsiya tarmoqlari boshqaruvi

Telekommunikatsiya dunyosi fundamental o’zgarishlarni boshdan o’tkazyapti. Bu yangilik emas. Dunyoning ko’pgina rivojlangan davlatlariga telekommunikatsion biznesini yuritishning yangi huquqiy va iqtisodiy shakllariga o’tishning telekomunikatsion infratuzilmalarining aytib bo’lmaydigan va nazorat qilib bo’lmaydigan o’sishiga olib keldi. Bu o’sish sifatli bo’lish bilan birga salmoqli hamdir: tezkor templar bilan telekommunikatsion resurslarning umumiy soni ko’payib bormoqda va shu bilan birga, ko’pincha yangi telekommunikatsion texnologiyalar paydo bo’lyapti va rivojlanmoqda.

Bo’lib o’tgan (yuz bergan) o’zgarishlar tufayli “telekommunikatsion” so’zining ma’nosi biroz o’zgaradi. Bugungi o’sib borayotgan texnologiya sifatiga, zamonaviy etapda o’z ichiga zamonaviy jamiyatga multimediya ma’lumotlarini saqlash, qayta ishlash va almashtirishni ta’minlovchi uzun texnologik zanjirlarning biri sifatida an’anaviy telekomunikatsiya tuzilmasini kirituvchi “Informatsion texnologiyalar” ko’rsatilmoqda. Yuqorida ko’rsatilgan zanjirning o’ta yuqori darajadagi avtomatizatsiyasini baholash zarur. Hozirgi kunda telekommunikatsion va kompyuter qurilmalari ko’p hollarda maqtovga loyiq tushunchalardir. Masalan, zamonaviy SDH multipleksori ma’lumotini qayta ishlovchi, ba’zi intellektual vositalar bilan to’ldirilgan aloqa vositasi sifatida hamda aniq telekommunikatsion vazifalarni bajarishga moslashtirlgan kompyuter sifatida ham ko’rish mumkin. Boshqaruvning ma’muriy usulini (telekommunikatsion bozorning mutloq liberalizatsiyasi sifatida) tez o’zgartirish, telekommunikatsion vositalarning intellektualizatsiya va avtomatizatsiyasining sakrovchi jarayonlari, telekommunikatsion provayderlar hayot faoliyatini bir tekisda ushlab turishga qaratilgan organlariga yuklangan vazifalarni bajara olmayotganiga olib keldi. Birinchi navbatda, bu telekommunikatsiya sohasida standartizatsiya bo’yicha xalqaro organlar va “milliy telekommunikatsion to’g’rilovchi” deb atalmish organlarga taalluqlidir. U yoki bu telekommunikatsiya bozorlarida faqat yuridik savollarni tashkil etishni bir chekkaga surib, telekommunikatsiya resurslari boshqaruv tizimi va standartizatsiya usullari masalasiga e’tiborimizni qaratamiz. Rasman, telekommunikatsiyalarni boshqarishda standartizatsiya masalalari bilan, beshtacha turli tashkilotlar shug’ullanadi. Ulardan uchta: ITU, ETSI va ANSI institutlarini alohida qo’yish mumkin. Rasmiy tashkilotlardan tashqari tizimlarni qurish texnologiyalari va prinsiplarini reglamentlovchi alternativ hujjat va kelishuvlarni ishlab chiqish bilan shug’ullanuvchi yana ko’plab notijorat birlashma va sanoat konsorsiumlari mavjud.