Телекоммуникацияда бошқарув тизимларининг аппарат ва дастурий таъминоти” кафедраси

Axborot almashinuvining asosiy modeli
Ma’mur-vakil modeli ta’riflari.
- vakil (Agent process) – boshqariluvchi obyektdagi dasturiy ta’minot (DT) qismi, boshqaruvchi tizimga boshqarilayotgan obyekt statusi haqidagi hisobot (xabarnoma) jo’natadi va obyektda amalga oshiriluvchi ishlarga oid buyruqlar oladi;
- boshqaruvchi (administrator) (Managing process) – vakilga bevosita ta’sir ko’rsatuvchi amaliy jarayon;
- boshqaruvchi axborot ombori (Management information base, MIB) yoki obyektlat kutubxonasi (Object library) – ma’lum tuzilish va tarkibga ega boshqarish axboroti. Undan vakil ham administrator ham foydalanadi. U konseptual model bo’lgani uchun axborotni saqlashning fizik yoki mantiqiy usullariga aloqador emas.
Obyektga yo’naltirilgan lohiyalashtirish tamoyili



Boshqaruvchi axborot almashinuvining asosiy tamoyili

TMNning fizik arxitekturasi

• 
  Boshqaruvchi tizim (OS) – OSF vazifalarini bajaruvchi tizim;
  
• 
  Moslashtiruvchi qurilma – MF vazifalarini bajaruvchi qurilma;
  
• 
  Q-adapter – TMN uchun to’g’ri kelmaydigan interfeyslarni tarmoq yoki OS elementlariga ulovchi qurilma, соединяющее элементы сети или OS;
  
• 
  Ma’lumot uzatish tarmog’i (DCN) – OSIning 1-3 darajalarining amaliyotga tadbiqini ta’minlovchi hamda DCF vazifalarini bajaruvchi TMN ichidagi aloqa tarmog’i;
  
• 
  Tarmoq elementi (NE) – aloqa va xizmat k’rsatish qurilmasi, NEF vazifalarini bajaradi va bir yoki ko’proq standart turdagi interfeysga ega;
  
• 
  Ishchi stansiya (WS) – WSF vazifalarini bajaruvchi mustaqil tizim. f tayanch nuqtadagi axborotni g tayanch nuqtada aks ettirish mumkin bo’lgan shaklga keltiradi va aksincha.
  

Funksiya bloklarining fizik qurilmalar bilan aloqasi

TMNning fizik arxitekturasi


Aloqa tarmoqlarini boshqarishda TMN va SNMPning asosiy kamchilik va muammolari
Zamonaviy telekommunikatsiyalarda katta miqyosdagi o’zgarishlar davom etmoqda. Kommunikatsiya sohasidagi raqobat oshib bormoqda. Bu aloqa tarmog’ini qo’llab-quvvatlovchi tizimlar hayot davrini qisqartirmoqda, yaqindagina oxirgi texnik yutuq hisoblangan SDH yoki АТМ kabi telekommunikatsiya texnologiyalari esa hozitda IP kabi rivojlanayotgan texnologiyalar ta’siriga uchradi. Qonuniy ravishda TMN va SNMP boshqaruv platformalari holatini qayta ko’rib chiqish zarurati tug’ildi.
TMNda boshqarish tizimini qanday hayotga tadbiq etish haqida aniq ko’rsatmalar yo’q. Bu amaliyotda bir qator muammolar keltirib chiqargan.
Qз interseysining turlari ko’p bo’lgani sababli turli ishlab chiqaruvchilar maxsulotini bir-biriga moslashtirish qiyin. Bundan tashqari, TMN interfeyslari juda murakkab va qimmat bo’lib chiqdi. TMNning operatorlar uchun muammoli tomoni – boshqarish tizimlari faqatgina chet elda ishlab chiqariladi va foydalanuvchi uchun uning DT mavhum, uni faqat ishlab chiqaruvchi firmagina o’zgartirishi mumkin.
TMN asosidagi boshqarish tizimi boshqarish piramidasining faqat ikki sathini amalga tadbiq etadi, ya’ni tarmoq va elementlar darajasini. Amaliyotda xizmatlarni boshqarish va ma’murlashtirish darajalarining samarali tadbiqi yo’q, bu sathlar uchun ishlangan xususiy yechimlar bozorga chiqarishga yaroqsiz topilgan. SNMP protokoli ishlab chiqilgandan buyon hali yangilanmagan.