Technological solutions and innovative digital tools

International scientific-online conference: INTELLECTUAL EDUCATION 
TECHNOLOGICAL SOLUTIONS AND INNOVATIVE DIGITAL TOOLS 
87 
http://interonconf.com
 
2.
Акбаров Баҳодир Абдураҳмонович. Умумий ўрта таълим мактаби ўқувчиларида 
касбий тафаккурни шакллантиришнинг педагогик тизими. Педагогика фанлари бўйича 
фалсафа доктори илмий даражасини олиш учун ёзилган диссертация. 2020 й. Б. -93 
бет. 
3.
А.Зуннунов. Педагогика назарияси. Тошкент Алоқачи 2006 й. 
4.
К. Хошимов. Педагогика тарихи. Алишер Навоий номидаги Фзбекистон Миллий 
кутубхонаси нашриёти. Тошкент – 2005 й. 

---

International scientific-online conference: INTELLECTUAL EDUCATION 
TECHNOLOGICAL SOLUTIONS AND INNOVATIVE DIGITAL TOOLS 
88 
http://interonconf.com
 
RESPUBLIKAMIZDAGI UMUMIY O’RTA TA’LIM MAKTABLARIDA BOSHLANG’ICH 
SINFLARDA O’QUVCHILARDA MANTIQIY TAFAKKURNI SHAKLLANTIRISH USULLARI VA AMALGA 
OSHIRISH BOSQICHLARI 
Samatova Intizor Xolovna
Navoiy viloyati Karmana tumani 16-umumiy o’rta ta’lim maktabi Boshlang’ich ta’lim 
fani o’qituvchisi
Annotasiya: 
Ushbu maqolada boshlang'ich sinf o'quvchilarining mantiqiy tafakkurini 
shakllantirishning o’ziga xos xususiyatlari va amalga oshirish usullari bayon etilgan.
Kalit so’zlar: 
mantiqiy tafakkur, mashqlar, masala, faoliyat.didaktika uslublar
 
Respublikamizda hozirgi kunda 10000 dan ortiq maktablarda 6.5 mln bola ta’lim 
olmoqda har yili maktabga 500 mingga yaqin bolajonlar kelishmoqda,Maktabda ta’lim 
berayotgan o’qituvchi va barcha hodimlar avvalo yoshlar taqdiri va ularning bugun nima 
bilan mashg’ulbo’lishi vaqtini qanday o’tkazishi albatta ertangi kuniga kata ta’sir etadi.Shu 
o’rinda boshlang’ich sinf o’quvchilarini to’g’ri va sifatli tarbiyalash nihoyatda nozik masala 
bo’lib hisoblanadi.Boshlang‘ich ta‘limiga qo‘yilgan asosiy talab o‘quvchilarning dasturda 
belgilangan bilim, ko‘nikma va malakalarni puxta o‘zlashtirishga erishishdir. Kichik yoshdagi 
o‘quvchilarga puxta bilim berish uchun ularda mustaqil fikrlash, muhokama yuritish va ijodiy 
ishlash malakalarini ham shakllantirish lozim.Binobarin boshlang‘ich sinf matematika fani 
o‘quvchilarning mantiqiy tafakkurini rivojlantirish uchun o‘z fikrlarini qisqa, aniq va to‘g‘ri 
bayon qilib berish sa‘natiga o‘rgatish uchun katta imkoniyat yaratib beradi. Albatta, bu shart 
– sharoitlarning hammasidan o‘qituvchi o‘z o‘rnida to‘la foydalanish kerak. Ma‘lumki 
o‘quvchining mantiqiy tafakkurini o‘stiradigan izlanish faoliyati bir qancha bosqichlardan 
iborat. Masalan, har qanday masalani yechish uning sharti va savoli bilan tanishtirishdan 
boshlanadi. O‘quvchi o‘zidagi bilim va tajribaga tayanib masala shartidagi ma‘lumotlarga 
tayanib masala shartidagi ma‘lumotlarning o‘zaro munosabatlarni topishga harakat qiladi, 
ya‘ni mantiqiy mushohada yuritiladi. Unda masalani yuritish haqida mulohaza vujudga 
keladi. Shu bilan o‘quvchilar yangi bilim oladilar. Bu bilimlardan shunga o‘xshagan masalani 
yechishda foydalanadilar.Masalan, 1.Anvarjon va Botirjonlar navbatma-navbat bitta qog‘oz 
varag‘ini bo‘laklarga bo‘ldilar. Unda, har bir bo‘lakni 3 ta bo‘lakka, Anvarjon esa beshta 
bo‘lakka bo‘ldi. Natijada 100 ta bo‘lak hosil bo‘lishi mumkin-mi? Javob: Yo‘q. Biror bo‘lakni 
3 ta yoki 5 ta bo‘lakka bo‘lsak, bo‘laklar soni 2 ta yoki 4 taga, ya‘ni juft songa ortadi.2.Qirol 
bir oy davomida har kuni shirinlik sifatida pirojniyning ikki turini buyurdi. Agar qaysidir ikki 
kunda shirinliklar bir xil bo‘lib qolsa, oshpazning boshi ketadi. Oshpaz boshi ketmasligi uchun 
pirojniyning necha xilini pishirishni bilishi kerak? Javob: 9xil 3.Dildora bitta son o‘yladi. 
O‘ylagan soniga 5 ni qo‘shib, yig‘indisini 3 ga bo‘ldi, so‘ngra natijani 4 ga ko‘paytirib, 
ko‘paytmadan 6 ni ayirdi. Ayirmani 7 ga bo‘lib, 2 sonini hosil qildi. Dildora qanday son 

---