Tayyorlov ishida teatr o’yinlari

Süjet - rolli o'yin.
Ushbu o'yinda bola o'zi yashaydigan jamiyat uchun xos bo'lgan munosabatlarni aks ettiradi. Syujetli rolli o'yinda bolaning asosiy e'tiborini odamlarning ijtimoiy munosabatlariga qaratadi. Bola tanish mavzularni - do'konni, kasalxonani, maktabni, transportni va hokazolarni urishni boshlaydi, ehtimol, agar bolalar hayotning turli tomonlarini va ota-onalarning faoliyatini kam bilishsa, bu o'yinlar voqealarni rang-barang tasvirlashdan ko'ra sxemalarga o'xshab ketadi.
Bu erda o'qituvchining yordami inson hayotining turli sohalari haqida to'liq va qiziqarli ma'lumotlar berishdir. Bunday holda, siz hikoyalarga bolaning o'yinda ishlatishi mumkin bo'lgan ma'lumotlarni kiritishingiz kerak. Va nima bo'layotganini kuchli hissiy rang berish kerak. Bolalar ular uchun hissiy jihatdan muhim bo'lgan narsani yaxshiroq eslashadi.
Syujet - rol o'ynaydigan o'yin, rivojlanib, etakchi rol o'ynashni boshlaydigan o'yin qoidasini ta'kidlaydi va o'yinning yangi turi - qoidalar bilan o'yin paydo bo'ladi.
Qoidalar bilan o'yin.
Afsuski, qoidalar bilan o'yin ko'chalarning hovlilarini tark etadi, allaqachon ijtimoiy uzluksizlik mavjud emas, ammo bu bolaning rivojlanishida juda muhimdir. Qaysi boshqa tadbirlarda bolani, agar qoidalar bilan o'yinda bo'lmasa, bir-birlari bilan muzokaralar olib borishga o'rgatish mumkin.
Ushbu o'yin bolaga ikkita zarur qobiliyatni beradi. Birinchidan, o'yinda qoidalarni amalga oshirish har doim ularning xayoliy vaziyatni tushunishi va takrorlanishi bilan bog'liq.
E.E.ga ko'ra. Kravtsova, aniq rejissyorlik o'yini maktabgacha yoshdagi o'yinni rivojlantirishni yakunlaydi, boshqa o'yin turlarining eng muhim yutuqlarini to'playdi, unda diqqat markazida bo'lgani kabi, bola tasavvurining barcha xususiyatlari namoyon bo'ladi.
Albatta, katta maktabgacha yoshdagi bolalarda paydo bo'lgan rejissyorlik o'yinlari biz uning bolalarda kuzatgan birinchi shakliga unchalik o'xshamaydi. Ammo uning mohiyati bir xil bo'lib qolmoqda. Bu hanuzgacha turli xil ob'ektlarni birlashtirgan syujetni ixtiro qilishni o'z ichiga oladi, u ham ob'ektiv tasvirlangan, unda bitta rolda bitta bola o'ynaydi. To'g'ri, syujetlar murakkablashadi, mavzularni aks ettirish ba'zan faqat tetik vazifasini bajaradi, ko'pincha bolalarning adabiy asariga yo'l beradi va ba'zan rollarni ajratish qiyin, chunki bola har doim barcha harakatlar bilan nutq bilan birga keladi, ba'zida esa u barcha harakatlarni almashtiradi.
Kattaroq maktabgacha yoshdagi o'yinni yo'naltirish ba'zan jamoaviy bo'lishi mumkin. Ular birgalikda fitna o'ylab topadilar, uni ob'ektiv ravishda namoyish etadilar va ko'plab rollarni o'ynaydilar. Ammo bunday o'yinni amalga oshirish uchun siz bir-biringizni nozik his qilishingiz, bir-biringizni mukammal tushunishingiz va umumiy manfaatlar va moyilliklarga ega bo'lishingiz kerak. Agar bir oiladagi bolalar normal munosabatlarga ega bo'lsa, unda bunday o'yinni ko'rishlari mumkin. Birgalikda ular uy o'yinlarini namoyish etishadi. Ko'pincha bu yoshdagi bolalar yo ertaklarni ixtiro qilishni yoki eski talqinlarni yangicha qayta ko'rib chiqishni yaxshi ko'rishadi. Bu ham rejissyorlik o'yinidir.
Maktabgacha yoshdagi ushbu so'nggi o'yin xayolni rivojlantirishda ba'zi natijalarni to'playdi, bu birinchi navbatda bolaga ichki pozitsiyadan chiqish imkoniyatini beradi. Bularning barchasi tasavvurni sifat jihatdan o'zgartiradi. Tasavvurining ma'lum bir rivojlanish bosqichiga o'tayotgan bola allaqachon o'zi nima qilganini anglashi mumkin emas, balki boshqa odamlar qilgan narsalarni ham tushunishga, nafaqat ma'nosiz, masalan, joy yoki notanish ob'ektni, balki unga tanish bo'lgan narsalarni ham tushunishga qodir. Shunday qilib, bolalar bir xil narsani o'zlarining rejalariga qarab turli xil usullarda qo'llashlari va xuddi shu vaziyatda qilishlari mumkin. Shunday qilib, bola o'z o'yinlari uchun ko'plab narsalarga ehtiyoj sezishni to'xtatadi. U bir xil tayoqchani nafaqat shprits bilan, so'ngra termometr bilan, keyin qalam bilan, keyin tirnoq bilan ifodalashi mumkin emas, balki bu tayoqchani o'zi tasavvur qilib, unga mutlaqo boshqa ma'no va ma'no beradi. Xayolning ushbu rivojlanish darajasi ramziy funktsiyalarning paydo bo'lishi va bolalarning maktabda o'qishga psixologik tayyorgarligi bilan chambarchas bog'liq.
Shunday qilib, rejissyor, majoziy, syujetli va rolli o'yinlar, qoidalar bilan o'ynash va yana o'yinni boshqarish maktabgacha yoshda tasavvurni shakllantirishga yordam beradi.
Ushbu teatr o'yinlarining barcha turlari rejissyorlik va nutq replikalarini talab qiladi. Bu erda ikkala ifodali intonatsiyalar va o'yinni ovoz bilan to'ldiradigan mos keladigan yuz ifodasi zarur. Dramatizatsiya o'yinida personajlarning xatti-harakati tasviri murakkablashadi. Pantomima etakchi ko'rgazmali qo'llanmaga aylanmoqda. Tasvir belgi, yuz ifodalari, intonatsiyalar va replikalarning mazmunidan kelib chiqadi. Bularning barchasi tanish syujetni ijodiy o'zgartirishga imkon beradi.
Teatr san'atining sintetik tabiati tabiiy ravishda maktabgacha yoshdagi bolalarning pyesa-dramatizatsiyasiga o'tkaziladi. Dramatizatsiya o'yinida bolalar tomonidan bajarilgan harakatlar hayotdagi ko'rgan narsalariga taqlid qilishda rol o'ynashga qaraganda ancha murakkabdir. Bu erda bolaga nafaqat hayotda uchraydigan biron-bir ob'ektni qayta tiklash, balki uni badiiy matn muallifi taklif qilgan sharoitda qo'yish kerak. Adabiy asar qanday harakatlar bajarilishi kerakligini aytadi, ammo ularni qanday tarjima qilish to'g'risida ko'rsatmalar yo'q - harakatlar, yuz ifodalari, intonatsiyalar. Bu, o'z navbatida, yaratilgan tasvirlarning vizual va ifodali vositalarini tanlashda bolalar ijodining namoyon bo'lishiga yordam beradi. Muallifning niyati va san'at asarining asosiy g'oyasini hisobga olgan holda, bolalar atrofdagi voqelik haqidagi taassurotlarini syujetga kiritadilar, hayotiy tajribalarini anglaydilar. Bolaning hayotiy tajribasi qanchalik boy bo'lsa, u turli xil ijodiy faoliyatda namoyon bo'ladi. Shunday qilib, agar bolada badiiy asarlarni, ularning tajribalarini va tushunishlarini anglash tajribasi bo'lsa, dramatik o'yin jarayoni mumkin. Maktabgacha tarbiyachi uchun ertakdan ko'ra ko'proq tanish va tanish adabiyotni topish deyarli mumkin emas. Maktabgacha yoshdagi bolalarning teatr va o'yin faoliyatini rivojlantirishda ertaklarning ahamiyati to'g'risida keyingi bobda ko'rib chiqamiz.
Bolalar bog'chasida teatr faoliyatining uslubiy rivojlanishi mashqlar, maslahatlar, teatr o'yinlari, dramatik o'yinlar, shuningdek tematik haftalarga asoslangan teatr faoliyatini uzoq muddatli rejalashtirishni o'z ichiga oladi.

Xulosa
Teatr o'yinlari bolalarda xayolot, tasavvur, xotirani rivojlantirishga yordam beradi, ular samimiy hamdardlikni o'rgatadi: quvonch, qayg'u, g'azab, tashvish. O'yin orqali bola xarakterning hissiy holatini nafaqat yuz ifodalari, imo-ishoralar, intonatsiya orqali bilib oladi, balki ekspressiv vositalar yordamida turli xil his-tuyg'ularni etkazadi. Bolada teatr o'yinlarini o'zlashtirish jarayonida so'z boyligi boyitiladi, nutqning ovozli madaniyati shakllanadi, uning intonatsion doirasi kengayadi

Teatr faoliyati bolalarni nafaqat go'zallik dunyosi bilan tanishtiradi, balki ularga mehr-shafqat, ongli munosabatda bo'lishni rag'batlantiradi, tasavvurni, fikrlashni faollashtiradi va eng muhimi - estetik tarbiyaga yordam beradi.
Ma'lumotlar va stresslarga to'la dunyoda, bolaning ruhi ertaklarni - mo''jizalarni, befarq bolalik hissiyotlarini so'raydi. Agar bolalar bog'chasida va teatr tadbirlarida bo'lmaganida, bola qaerda o'zini anglay oladi? Unga ijodiy qobiliyatlarini kashf etishga yordam beradi .
Qo'g'irchoq bilan ishlash nozik vosita mahoratini va harakatlarni muvofiqlashtirishni rivojlantirishga imkon beradi, bolalarni o'ynashga, rol o'ynashga va o'yinchoqlar bilan ishlashga o'rgatadi.
Bolalardagi teatr o'yinlari juda yoqadi, chunki bolalar spektakllar qahramonlari bilan birgalikda haqiqiy hayotda mavjud bo'lgan hissiyotlarning butun o'yinini boshdan kechirishni o'rganadilar.
Teatr o'yinlarida qatnashib, bolalar atrofdagi dunyo bilan tanishadilar, rol o'ynaydilar, bola barcha his-tuyg'ularni, his-tuyg'ularni boshdan kechiradi, qahramonning hayotini yashaydi.
Bolalarning eatr faoliyatining barcha shakllarida qatnashishi maqsadga muvofiq, bu bolaga individual yondoshishga imkon beradi. Studiyalar ishlarining natijalari (qo'l mehnati, tasviriy san'at, musiqiy ta'lim, teatr faoliyati) oxir-oqibat bitta "mahsulot" - kontsert, spektakl yoki ta'tilga birlashtirilganida foydalidir; bunday umumiy tadbirlarda har bir bola umumiy maqsad bilan birlashtirilgan jamoaning a'zosi bo'ladi.
Teart o’yinlarni bolalarni jismoniy rivojlanishiga, ishtomoiy – hissiy jivozlanishiga,nutq,muloqot va tafakkurini rivojlanishida katta o’rin egalaydi .