Tayyorlash va ularning malakasini oshirishni tashkil etish bosh ilmiy metodik markazi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

$ cat y 
This is y 
$ cat x 
cat: x: no such file or directory 
$ cat x y 
Cat: x: No such file or directory 
This is y. 
Keyingi misolda standart chiqish va standart xatolik turli fayllarga 
yo‘naltirish ko‘rsatilgan. 2> yozuvi shellga standart xatolini qayerga jo‘natishni 
ko‘rsatadi(fayl descriptor 2). 1> esa shellga standart chiqishni xabar qiladi(fayl 
descriptor 1). Siz > orniga 1> ni ishlatishingiz mumkin. 
$cat x y 1> hold 2> hold2 
$cat hold1 
This is y. 
$cat hold2 
Cat: x: No such file or directory 
This is y. 

---

III. NAZARIY MATERIALLAR 
65 
Keyingi misolda fayl deskriptori 1 duplikati bo‘lishi uchun fayl deskriptori 2 
e‘lon qilinib, chiqish fayl deskriptori 1 uchun quvur orqali tr buyrug‘i orqali 
yuborilmoqda. 
$cat x y 2>&1 | tr ―[a-z]‖ ―[A-Z]‖ 
CAT: X: NO SUCH FILE OR DIRECTORY 
THIS IS Y.
 
Sodda shell skriptlar yozish 
 
Shell ssenariylari shell bajarishi mumkin bo‘lgan buyruqlardan iborat 
bo‘lgan fayl hisoblanadi. Shell ssenariysidagi buyruqlar tinmasdan shellga javob 
tariqasida kiritishingiz bo‘lgan har qanday buyruq tushuniladi. Masalan, shell 
ssenariylaridagi buyruqlarni Linux utilitasi, kompilyatsiyalangan dastur yoki 
shellning boshqa ssenariysi ishga tushurishi mumkin. Buyruqlar qatorida berilgan 
buyruq shell ssenariysidagi faylga havoladan foydalanishi mumkin va chiqishga 
yo‘naltirishi yoki quvur orqali faylni yuborishi mumkin.
Qo‘shimcha qilib aytganda, buyruqlardan buyruqlar qatorida foydalanish 
mumkin, buyruylar oqimini boshqarish esa ko‘pincha shell skriptlarda 
foydalaniladi. Bu guruhga tegishli buyruqlar strukturalashgan dasturlash tilidan 
foydalangan holda ko‘rsatmalarni bajarilish tartibini o‘zgartirilgani kabi ssenariyda 
buyruqlar bajarilish tartibini o‘zgartirishi mumkin.
Shell 
birin-ketin 
shell 
ssenariysidagi 
buyruqlar 
bajaradi 
va 
interpretatsiyalaydi. Shunday qilib shell ssenariysi oddiy va tez qaytariluvchi va 
murakkab vazifalar seriyasini boshlashni imkonini beradi.