Tayyorlash va ularning malakasini oshirishni tashkil etish bosh ilmiy metodik markazi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

Nisbiy  ko„rsatkichlar.  Bu  eng  avvalo  statistik  ma‟lumotlarni  solishtirish, 
qiyoslashdir.  Solishtirish  natijasida  nisbiy  o„lchov  ko„rinishida  kutubxona 
faoliyatining sifat baxosi olinadi. Kutubxona bo„limlari yoki kutubxona ishlarining 
qiyosiy  taxlilida  nisbiy  ko„rsatkichlar  katta  rol  o„ynaydi.  Bir  kitobxonga,  bir 
kutubxonachiga,  bir  nomga  va  boshqalarga  nisbatan  yuzaga  keltirilgan  nisbiy 
ko„rsatkichlar  kutubxona  yoki  uning  bo„limlari  rivojlanishi  darajalarini  ochib 
beradi.  Nisbiy  ko„rsatkichlarni  qiyoslab  chiqish  u  yoki  bu  ishni  hajmining 
kamayishi  yoki  ko„payish  sabablarini  aniqlashga  imkon  beradi.  Bunday  taxlil  – 
boshqaruvchilik qarorini qabul qilish uchun zarurdir. Nixoyat, nisbiy ko„rsatkichlar 
rejalashtirishdagi  miqdoriy  son  ko„rsatkichlarini  ishlab  chiqish  uchun    asosiy 
xisoblanadi.  Ularni  xisobga    olmasdan  vaqt  mobaynida  ulardagi  o„zgarishlarni 
taxlil    qilmasdan  ish  jarayonini  rivojlanishini,  ish  xajmining  an‟ana  va  faktik 
o„zgarishlarini aniqlash, to„g„ri baholash mumkin emas. 
Nisbiy  ko„rsatkichlar  o„zining  mohiyatiga  ko„ra  uch  turga  bo„linadi: