Tayyorlash va ularning malakasini oshirishni tashkil etish bosh ilmiy metodik markazi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

Ommaviy va bolalar kutubxonalarining tuzilishi. 
Hozirda  Respublikamizda  davlat  ommaviy  va  bolalar  kutubxonalari 
Axborot-  resurs  markazlariga  birlashtirilgan.  MDX  davlatlarida  Davlat  ommaviy 
kutubxonalari tarmog„i  markazlashgan kutubxonalar tizimiga birlashtirilgan. Shu 
sababli  ularning  katta  bo„lmagan  shoxobchalarida  bittadan,  kattarog„larida  bir 
nechtadan  kutubxonachi  xizmat  ko„rsatadi.  Faqat    shaxar  va  tuman    markaziy 
kutubxonalarining kitob fondlari  katta bo„lganligi uchun ularda ko„prok xodimlar 
mehnat qiladi.  Ommaviy kutubxonalarning  tashkiliy tuzilishi asosan quyidagicha: 
Shahar  va  tuman  kutubxonalarida  abonement,  o„quv  zali,  ko„chma  kitob 
fondi,  shuningdek  bolalar  bo„limlari    mavjud.  Markaziy  kutubxonada  bundan 
tashqari uslubiy- bibliografik  bo„lim ham tashkil etilgan. Bu bo„limlarda bitta va 
undan ortiq xodim ishlaydi.  Lekin  xodimlarga  kitob fondini moddiy javobgarligi 
yuklatilganligi sababli  abonement, o„quv zali yoki fondni – bo„lim, xodimni esa – 

---

III. NAZARIY MATERIALLAR 
 
 
 
 
32 
mudir  deb xisoblash mumkin. Shu  bilan  birga  markazlashgan kutubxona  tizimida  
kutubxona fondini komplektlash va ishlov berish bo„limi mavjud.  
Bolalar  kutubxonalarida  xizmat  ko„rsatish  bo„limining  tashkiliy  tuzilmasi 
kitobxonlarning  ulg„ayish  xususiyatlariga  muvofiq  tabaqalashtiriladi:  kichik 
maktab yoshidagi bolalar uchun abonement, o„rta va katta yoshdagi bolalar uchun 
bo„limlar ajratiladi. Yirik bolalar kutubxonalarida – respublika, viloyat,  markaziy 
shaxar kutubxonalarida asosan funktsional  bo„limlar: komplektlash, ishlov berish, 
kitob  saqlash,  xizmat  ko„rsatish,  shuningdek  uslubiy  va  bibliografik  bo„limlar 
mavjud bo„ladi.