Таянч сўзлар: хўжалик ҳисоби, ўлчов турлари, хўжалик ҳисоби турлари, ҳисоб вазифалари, олдига қўйилган талаблар

27.Инвентаризация ўтказиш тартиби.
Таянч сўзлар: буйруқ, комиссия таркиби, тилхат, инвентаризация рўйхати.


Inventarizatsiya o'tkazish tartibi Q'zbekiston Respublikasi Вих- 
galteriya Hisobi Мilliу Standartining 19-sonli «Inventarlashni tashkil  
etish va o'tkazish» поmli standartida ketirilgan.  
Moddiy boyliklar va hisoblangan moliyaviy majburiyatlarning haqiqiy  
holati haqidagi ma'lumotlar inventarizatsiya yozuvi yoki inventarizatsiya  
dalolatnomalariga ikki nusxadan kam bo'lmagan miqdorda rasmiy-
lashtiriladi.  
Inventarizatsiya komissiya a'zolari inventarizatsiya obyektlarining  
oxirgi qoldiqlarini to'liq va aniq aks ettirishlari, inventarizatsiya  
ma'lumotlarini o'z vaqtida va to'g'ri rasmiylashtirisblari lozim.  
Korxonalarda inventarizatsiya qilinayotgan mulklarning haqiqiy  
qoldig'lari o'1chash, tortish, sanash orqali aniqlanadi. Shuning uchun  
ham korxona rahbari inventarizatsiya belgilangan muddatda boshla- 
nishini vа oqilona tashkil etilishini ta'minlash shart-sharoitlarini  
yaratishi zarur.
Inventarizatsiya natijasida quyidagilar aniqlanadi:  
- hisob уа inventarizatsiya ma'lumotlari teng;  
- hisob ma'lumotlaridan inventarizatsiya natijasida aniqlangan  
ma'lumotlar yuqoriligi (ortiqcha xo'jalik mablag'lari aniqlanishi);  
- hisob ma'lumotlari ko'rsatkicblari yuqoriligi.


28.Инвентаризация натижаларини расмийлаштириш.
Таянч сўзлар: далолатнома, камомад, ортиқчалик, сабаблари.


Inventarizatsiya natijalarini rasmiylashtirish:InventariZBtsiya  
ro'yxati (3-4 nusxa).
InventariZBtsiya rO'yxatida  
Tovar-moddiy qiymatliklaming (nomlari, miqdori, o'lchov birligi,  
bahosi) haqiqatda mavjudligi  
To' g' risidagi ma' lumotlar aks  
etiriladi. Taqqoslash  
qaydnomasi  
(hisob miqdor-nav  
bo'yichB yuritilganda)  
Inventarizatsiya natijalarini  
rasmiyimlashtirish bayonnomasi (hi sob so'mda yuritiIganda) Taqqoslash vedomosti(inventarizatsiya  
dalolatnomasi)da haqiqiy  
qoldiqlar bilan buxgalteriya  
hisobi mB'lumotlarini  
taqqoslash natijalari aks  
ettiriladi.ortiqcha bo'igan  
asosiy vositalar moddiy boyliklar, pul  
mablag'lari va boshqa muIldar kirimga olinadi va xo'jalik yurituvchi  
subyektning moliyaviy natijalariga kiritiladi. Budjet tashkilotlarida esa  
ortiqchalikning kelib chiqish sababi va aybdor shaxslar aniqlanib  
moIiyalash manbasi(fondlar)ni ko'paytirishga YO'naltiriladi.
boyliklarning belgilangan me'yoriar doirasidagi kamomadi  
xo'jalik yurituvchi subyekt rahbarining farmoyishi bo'yicha ishlab chiqarish chiqirnlari  
va budjet tashkilotida muomala  
yoki moliyalash(fondlar)ni kamayishi hisobdan chiqariladi. Zarar me'yorlari faqat haqiqatda yetishmaslik aniqlanganda qo'llaniladi. Yaroqsiz va buzilgan  
materia liar hamda tayyorOlinadigan va to'lanadigan schotlar bO'yicha inventarizatsiya o'tkazish uchun tegishli tashkilotlar, korxonalar va shaxslar bilan taqqoslash hisob-kitoblari (taqqoslash dalolatnomalari) tuziladi mahsulotlar uchun tegishli dalolatnomalar va  
alohida inventarizatsiya rO'yxatlari tuziladi. Olinadigan va to'lanadigan schotlar bO'yicha inventarizatsiya  
o'tkazish uchun tegishli tashkilotlar, korxonalar va shaxslar bilan  
taqqoslash hisob-kitoblari (taqqoslash dalolatnomalari) tuziladi.