«tasvir» nashriyot uyi

BILIB OLING. 
Fe’llar qanday harakat-holatni ifo-
dalashiga ko‘ra nutqiy faoliyat fe’llari, aqliy faoliyat
fe’llari, jismoniy faoliyat fe’llari, holat fe’llari kabi ma’no
guruhlariga ajraladi.
208-mashq. 
Matnni o‘qing, holat fe’llarini topib, ko‘chiring va
ularni izohlang.
Qobil bobo yalang bosh, yalang oyoq, yaktakchan og‘il
eshigi yonida turib dag‘-dag‘ titraydi, tizzalari bukilib-bukilib
ketadi, ko‘zlari jovdiraydi, hammaga qaraydi, ammo hech kimni
ko‘rmaydi. Õotinlar o‘g‘rini qarg‘aydi, it huradi, tovuqlar
qaqalaydi. Kimdir shunday kichkina teshikdan ho‘kiz sig‘ishiga
aql ishonmasligi to‘g‘risida kishilarga gap ma’qullaydi. (Abdulla
Qahhor)
209-mashq.
 Quyidagi fe’llarni jadvalga joylashtiring va ular ish-
tirokida og‘zaki gaplar tuzing.
Chaqirmoq, qimirlatmoq, fahmlamoq, xo‘rsinmoq, kiyin-
tirmoq, o‘rtoqlashmoq, sevinib ketmoq, tushuntirmoq, fikrla-
moq, kutmoq, jilmaymoq, burilmoq, ko‘tarmoq, ovqatlan-
moq, g‘izillamoq, tekislamoq, parvarishlamoq, duduqlanmoq.
t
a
y
i
l
o
a
f
y
i
q
t
u
N
i
r
a
l
l
’
e
f
t
a
y
i
l
o
a
f
y
i
l
q
A
i
r
a
l
l
’
e
f
y
i
n
o
m
s
i
J
i
r
a
l
l
’
e
f
t
a
y
i
l
o
a
f
t
a
l
o
H
i
r
a
l
l
’
e
f
210-mashq. 
Matnni  ko‘chiring,  fe’llarning  ma’no  guruhlarini
aniqlang.
1. Otam so‘zimni eshitdi: yelkasi osha qaradi-da: —Ha! —
deb to‘ng‘illab qo‘ydi. (Sh. Xolmirzayev) 2. Dadam har kuni
ishga ketishda ham, ishdan qaytib kelib ham uni qo‘liga olar,
suyar, chug‘urlatar, gaplariga, qiliqlariga zavq qilib kular edi.

---

85
(Abdulla Qahhor) 3. Men ular bilan to‘rt marta gaplashdim.
(P. Qodirov) 4. Mirhaydar ota, sizga bir arzim bor,— muro-
jaat etdi birdan jonlanib O‘ktam. (Oybek)
1. Jismoniy faoliyat fe’llari deb nimaga aytiladi?
2. Aqliy faoliyat fe’llariga misollar keltiring.
3. Nutqiy faoliyat fe’llariga misollar ayting.
4. Holat fe’llari deb nimaga aytiladi?