«tasvir» nashriyot uyi

BO‘G‘IN  VA  URG‘U

---

9
21-mashq.
 Gaplarni o‘qing, ularda ilgari surilgan g‘oya haqida
so‘zlab bering. Ochiq va yopiq bo‘g‘inlarni aniqlab, ularga izoh bering.
1. Go‘zallik tuyg‘usini singdirmay turib, barkamol insonni
voyaga yetkazish mumkin emas. (R. Tagor) 2. Insonning bitta-
gina zolimi bor, u ham bo‘lsa, jaholat. (V. Gyugo). 3. Or-nomus
uchun kurash bolalikdan boshlanadi. (Tog‘ay Murod) 4. Inson
qanchalik ma’rifatli bo‘lsa, el-yurtga shunchalik ko‘p foydasi
tegadi. (A. S. Griboyedov) 5. Ilmdan bir shu’la dilga tushgan
on, Aniq bilursankim, ilm bepoyon. (Abulqosim Firdavsiy)
22-mashq.
 
Ko‘zlar,  yangi , bog‘lar, hozir, gullar so‘zlarida urg‘uning
ko‘chishi bilan so‘z ma’nosining o‘zgarishiga diqqat qiling, ular ish-
tirokida gaplar tuzing.
Namuna:  Bog‘dagi gullar anvoyi hidlar taratadi. Balki, bu olma
ham erta-indin gullar.
23-mashq.
 «Ilm — hayot chirog‘i» mavzusida matn tuzing, birinchi
va ikkinchi gaplardagi so‘zlarni bo‘g‘inlarga ajrating.
1. Bir ma’noli va ko‘p ma’noli so‘zlar deb  qanday
so‘zlarga aytiladi?
2. So‘z ma’nosi qanday ko‘chiriladi?
3. Shakldosh so‘zlar deb qanday so‘zlarga aytiladi?
4. Ma’nodosh so‘zlar deganda nimani tushunasiz?
5. Zid ma’noli va uyadosh so‘zlarga misollar keltiring.
6. Eskirgan so‘zlar deb qanday so‘zlarga aytiladi?
7. Yangi paydo bo‘lgan so‘zlarga misollar keltiring.
8. Atamalar deb nimaga aytiladi?
9. Shevaga xos so‘zlarga misollar ayting.
10. Iboralar haqida so‘zlab bering.
11. Lug‘atshunoslikda nimalar o‘rganiladi?