Tashxislash deganda loyihalashtirilgan va sozlanayotgan tizimda apparat ta’minotidagi nosozliklar natijasida hosil bo‘lgan hatoliklarni qidirish va topish jarayoni tushuniladi
Tashxislashning asosiy qoidalari va tushunchalari Tashxislash deganda loyihalashtirilgan va sozlanayotgan tizimda apparat ta’minotidagi nosozliklar natijasida hosil bo‘lgan hatoliklarni qidirish va topish jarayoni tushuniladi. MK tizimining dasturiy ta’minotini ishonchliligi loyihalash bosqichida yo‘l qo‘yilgan hatoliklarning mavjutligi bilan tushuntiriladi. Sozlash o‘tkazilganda dasturiy ta’minot ishonchliligi oshib boradi.
MK tizimlarini foydalanish bosqichida ularni maqsadli vazifalarini bajarish imkoniyatini ta’minlash uchun ularning ishidagi hatoliklar faktini aniqlash kerak, hatoliklar hosil bo‘lgan joylarni aniqlash kerak va ularning sababini topish va bartaraf etish kerak, balkim oxirgi hatolikni emas. Tizimni sifatsiz loyihalashtirish natijasida yuzaga keladigan ko‘p qaytariladigan hatoliklarni tizimni yoki uning qismini qayta loyihalashtirish orqali bartaraft etish kerak bo‘ladi.Tizimlarni tashxislashni funksional va testli tashxislashga ajratiladi. Funksional tashxislash tizimni maqsadli vazifasini bajarish jarayonida amalga oshiriladi, shunda tizim kirishiga faqat ishchi ta’sirlar beriladi.
Testli tashxislash tizimni alohida ish tartibiga o‘tqazish yo‘li orqali olib boriladi, bunda tizim kirishiga mahsus test ta’sirlari beriladi. Keltirilgan tayyorlash va tashxislash protsedura asosida MK tizim ishlashining modeli yotadi.
MK tizim ishlashining modeli TT asosida loyihalashtirish bosqichida shakillanadi, yechiladigan masalaning matematik modeli, masalani yechish algoritmi, apparat ta’minotini arxitekturasi va prinsipial szemasi, dasturni dastlabki ma’tini va tizim loyihalashtiruvchisining o‘zini tasavuri.MK tizim ishlashining modeli asosida MK tizimida bo‘lishi mumkin bo‘lgan buzilishlar modeli quriladi. Bu model tizimni noto‘g‘ri ishlash sababini va ularni namayon bo‘lish usullari aks ettiradi. Tizimga keluvchi kirish ta’sirlar uchun (funksional tashxislashda ishchi va testli tashxislashda cuniy-o‘zi hosil qilgan) tizimning etalon etibori quriladi, u qayd qilingan chiqish etibori bilan solishtiriladi.
MK tizim ishlashining modeli va nosozliklar modeli asosida olingan natijalarni solishtirish va tahlillash natijasiga asosan tizim ishlashida hatolik bor yoki yo‘qligi va ularni hosil bo‘lish o‘rni aniqlanadi.