Tashkiliy texnika vositalari bilan ishlash Kompyuterning asosiy va qo’shimcha qurilmalari

Boshqaruv tugmalariga quyidagilar kiradi:


ENTER – kiritish, ishga tushirish tasdiqlash tugmasi; ya’ni biror bir papka yoki fayl ustiga kelib ENTER tugmachasini bossak ishga tushadi. Matn muxarrirlari bilan ishlaganda ENTER abzats tashlash uchun xizmat qiladi.
ESCAPE (ESC) – bekor qilish tugmasi (voz kechish); masalan biror narsani o‘chirishga komanda berib qo‘yib undan voz kechmoqchi ESCAPE (ESC) tugmachasini bossak bajarilayotgan amaldan voz kechiladi.
CAPS LOCK – klaviatura registrlari orasidagi uzoq vaqtli o‘tkazishlarini boshqaradi. YA’ni agar CAPS LOCK tugmachasi yoniq tursa (uning yoniqligini klaviaturaning o‘ng yuqori qismida joylashgan 3 ta chiroqchadan o‘rtadagisi) faqat bosh harflarda yoziladi. Aksincha bo‘lsa kichik harflarda yoziladi.
SHIFT – tugmachasi registrlar orasidagi qisqa vaqtli o‘tkazishlarni boshqaradi. YA’ni SHIFT tugmachasini bosib turib biror bir tugmachani bossak faqat o‘sha harfni o‘zi bosh harfda yoziladi. Bu tugmachadan gap boshida, atoqli otlarni yoshishda foydalaniladi. Bundan tashqari SHIFT tugmachasi yuqori registrda joylashgan belgilarni yozishda qo‘llaniladi.
CTRL, ALT – maxsus boshqaruv tugmasi, ular odatda boshqa tugmalar bilan birgalikda turli xil buyruqlarni bajarish uchun foydalaniladi. Kelgusi darslarimizda mukammalroq tanishib chiqamiz.
NUM LOCK – klaviatura aloxida qismini (kalkulyator qism) raqamlar va strelkalar yordamida boshqaradi.
Bulardan tashqari POWER, SLEEP, WAKE UP kabi maxsus boshqaruv tugmachali ham mavjud bo‘lib bular kompyuterni o‘chirish, uyqu holatiga ketgazish kabi vazifalarni bajaradi.
Taxrir qilish tugmalari:
DELETE – kursorning o‘ng tomonidagi bitta belgini yo‘qotish, ixtiyoriy tanlangan fayl yoki katalogni o‘chirish;
BACKSPASE – kursorning chap tomonidagi bitta belgini o‘chirish; Internet explorer, moy kompyuter ilovalarida ishlaganda bir qadam yuqoriga qaytish vazifasini ham bajaradi.