Ташқи иқтисодий алоқалар статистикаси

Биринчидан, халқаро савдо таркибида хом ашё, ёнилғи, озиқ-овқат маҳсулотларининг ҳиссаси камаймоқда. Илм талаб соҳаларининг маҳсулотлари ва

• 
  Бу ерда Давид Рикардонинг «нисбий устунлик» қонунига амал қилинади. Бу қонун мамлакатда барча кучни шу ерда нисбатан кқпроқ самарадорликка ега товарларни ишлаб чиқаришга қаратиш ва уларни експорт қилиб, қрнига-қрин қзи жуда кам устунликка ега бқлган товарларни олиб келиш фойдалироқ еканини тасдиқлайди.
  

хизматларининг ҳиссаси еса ортиб бормоқда. Биргина «Ноу-хау» савдосининг халқаро савдо оборотидаги салмоғи 10 фоизга яқинлашди.
Иккинчидан, тайёр маҳсулотлар ва хизматлар бозоридаги ўринлар нисбати ўзгармоқда. Жаҳон ялпи експортида АҚШ ҳиссасининг пасайиши ва аксинча, Япония, Германия, янги индустриал давлатлар ҳамда айрим ривожланаётган давлатлар ҳиссаларининг ортиб боришида намоён бўлмоқда.
Ўзбекистоннинг ташқи савдо обороти 2003 йилда 6,7 млрд. АҚШ долларини ташкил етиб, 2002 йилга нисбатан 17,3 %га кўпайди.
Ишлаб чиқаришнинг халқаро кооперациялашуви халқаро меҳнат тақсимотининг асосий ривожланиш йўналишларидан ҳисобланади. Бундай кооперациянинг асоси бўлиб ишлаб чиқариш кучларининг ўсиш даражаси ва мамлакат ичида ёки ташқарисида бўлишидан қатъий назар алоҳида корхоналар ўртасида барқарор хўжалик алоқаларининг шаклланишидир.
Халқаро иқтисодий алоқаларда давлатлараро капитал миграцияси, уни тақсимлаш барқарор ўсишни фаол омили бўлиб хизмат қилади. Иқтисод байналмилаллашган сари капитал фаолияти миллий доирадан чиқиб халқаро мазмун касб етади. Мамлакатлараро капитал експорти юз беради.
Пул жамғармаларининг инвестицияларга айланиши капиталнинг халқаро миқёсдаги миграциясини англатади. Бу миграция қуйидаги шаклларда бўлиши мумкин:

• 
  пул маблағлари, мақсадли банк омонотлари, пайлар, акциялар, суғурта гувоҳномалари ва бошқа қимматли қоғозлар;
  
• 
  ҳаракатланувчи асосий капиталлар, шу жумладан технологиялар;
  
• 
  муаллифлик ҳуқуқлари ва бошқа интеллектуал бойликлар.
  

Халқаро миқёсда капитал ортидан иш кучи ҳам ҳаракатга келади. Иш кучининг дунё узра кўчиб юриши иш кучининг халқаро миграцияси дейилади. Миграция оқими иш кучи ортиқча бўлган мамлакатлардан унга талаб бор мамлакатлар томон йўналган бўлади. У кишиларни бир мамлакатдан бошқасига ишлаб келиш учун ёки тамомила ўша ерда қолиш учун кўчиб боришни билдиради. Миграция мунтазам тус олиб, жаҳон иш кучи бозорини шакллантирган.

2.