Tasdiqlayman” Tabiiy fanlar fakulteti dekani K. A. Saparov

Turkmaniston Respublikasi.

IX–X асрларда бу ўлка Тохирийлар, Сомонийлар давлатига қараган. 1040 йилда Салжуқийлар давлати Туркманистон ҳудудини босиб олганлар. Ўғузлар Туркман халқининг шакилланишига асос бўлган. Туркманистон 12–аср ва 13–аср бошларида Хоразм давлати қарамоғида бўлган. 14–асрнинг 70–80 йилларида Темурийлар тасарруфига ўтган. 15–асрда Туркман эллатининг шакилланиши ниҳоясига етди. 16–17 асрларда ҳудуднинг маълум қисимлари Хива ва Бухоро хонликларига, бошқа қисми Эронга тобе бўлган. 1869–1885 йилларда Туркманистон ҳудудини Россия босиб олган. 1917 йил Совет ҳокимияти ўрнатилди, 30 апрел 1918 йилда Туркманистон Мухтор Совет социалистик республикаси ташкил этилди. 1924 йил “Миллий давлат чегараланиши“ бўлиб, 27 октябр 1924 йилда Туркманистон иттифоқдош республикалар таркибига кирди. Суверен Туркманистон республикаси эса 1991 йил 27 октябридан жаҳон сиёсий харитасида мустақил давлат сифатида пайдо бўлди.
Qirg’iz Respublikasi.
Республика таркибида 543 Маъмурий-худудий бирлик мавжуд:
-2 республика аҳамиятига эга шаҳар (Бишкек, Ош);
-7 вилоят (областей);
-40 туман (районов);
-29 шахар (из них 12 городов областного значения и 17 городов районного значения);
-9 шаҳарча (8 из них в административном подчинении городов);
-3 қишлоқ (все 3 в Джалал-Абадской области);
-453 Қишлоқ (айылных аймака) (кирг. айыл аймагы — сельский округ)

10-асрнинг бошланишига қадар буюк қирғиз хонлиги Жанубий Сибир, Мўғулистон, Байкал, Иртишнинг юқори қисмини, Қашғарнинг маълум қисмини, Иссиқкўл ва Таласни ўз қарамоғига қўшиб олган эдилар. Қирғиз хонлигининг тараққий этиши нафақат босиб олиш ишлари билан, балки савдо-сотиқ ишларини Хитойликлар, Тибетликлар, Жанубий Сибир ҳамда Марказий Осиё халқлари билан биргаликда олиб бордилар.
11-12-асрларда Қирғизларнинг қарамоғидаги жойлар қисқариб борди. Бироқ бу хол улар этник мустақиллигини сақлашга ва шу халққа мойил этник гуруҳларнинг жипслашувига сабаб бўлди. Қирғиз этногенезининг охирги босқичи муғуллар, айротлар, найман ва бошқа халқларнинг аралашуви билан боғлиқ.
18-асргача Енисей қирғизлари Олтин Ўрда, кейинчалик Айрот ва Жунғория хонликлари қарамоғида бўлдилар. Уларнинг кўпчилиги Тяншанга келиб жойлаша бошладилар. Умуман олганда, 16-асрда қирғиз халқи этногенези шаклланиб бўлган эди.
1863 йилда Шимолий Қирғизистон, 1876 йилда Жанубий Қирғизистон Россия империяси таркибига қўшиб олинган.