Tasdiqlayman” Qorako’l tuman 2-son kasb-hunar maktabi direktori L. Jo’rayev 2020 yil

T\R	Mavzular nomi	Jami	O’qitishning tashkiliy shakli	Musta- qil ta’lim	O’quvchilarning bilim va ko’nikmalarini baholash
Guruhlar
Sana
				I kurs I semestr
1	Elektr maydoning ta’riflari	2	Nazariy		Og’zaki
2	Elektr tokining ta’rifi va turlari .Elektr zanjirining elementlari .Manbaning EYuK va iste’molchining qisqichlardagi kuchlanishi	2	Nazariy		Savol-javob
3	Elekrt maydoning aniqlanish va ta’rifi	2	Nazariy		Yozma
4	O’zgaruvchan tok miqdorining aniqlanishi	2	Nazariy		Og’zaki
5	Mashinasozlik chizmasi va uning vazifasi .Hozirgi zamon chizmalari.	2	Nazariy		Savol-javob
6	Uch fazali EYuK ni olish tartibi.	2	Nazariy		Yozma
7	Ampermetr va voltimetrda o’lchash.	2	Nazariy		Savol-javob
8	Bir fazali transformatorlarning ishlash tartibi.	2	Nazariy		Og’zaki
9	O’zgarmas tok elekrt mashinalari. O’zgarmas tok elekrt mashinalarining tuzilishi, mashinalarining qaytaruvchanligi.	2	Nazariy		Yozma
10	Dvigatelning tuzilishi va aylanish.Rotor sirpanishi.	2	Nazariy		Savol-javob
11	Dvigatellarni yurgizib yuborish,aylanish chastotasini rostlash.	2	Nazariy		Yozma
12	Generatorli datchiklar.Avtomatikaning avtotransportda tutgan o’rni.	2	Nazariy	O’zbek diviziyalarining tashkil topishi	Og’zaki
13	Elektr yuritma to’g’risida tushuncha	2	Nazariy		Savol-javob
14	Elektroenergiya iste’molchilarini elektr bilan ta’minlash sxemalari, elektrosistema va energosistema to’g’risida tushuncha.	2	Nazariy		Savol-javob
15	Elektrovakuum lampaning tuzilishi, ishlash tartibi.	2	Nazariy		Og’zaki
16	Yarim o’tkazgichlarning o’tkazuvchanligi	2	Nazariy		Savol-javob
17	Tashqi ichki fotoeffektli fotoelementlar. Lampali fotoelementlarning tuzilishi, ish tartibi , asosiy tavsifnomalari.	2	Nazariy	O’zbekiston bilan markaz o’rtasidagi munosabatlarning keskinlashuvi	Og’zaki
18	Bazali va uch fazali to’g’irlagichlar,shakli,ishlash jarayoni.	2	Nazariy		Yozma
19	Kuchlanish ,tok va quvvatni kuchaytirish turlari	2	Nazariy		Og’zaki
20		2	Nazariy

“Tasdiqlayman”

IChTBDO’ O.Xolliyev.

__________”___” 2020-yil




1.1.O`quv mashg’ulotining ta`lim texnologiyasi modeli

Mashg’ulot vaqti-2 soat	Talabalar soni: 25 –30 gacha
O’quv mashg’ulot shakli va turi	Nazariy-yangi bilimlarni egallash bo`yicha o`quv mashg’uloti
O’quv mashg’ulot rejasi	Elektr tok zanjiri va uning elementlari. Elektr energiyasi manbalari va iste’molchilari qismlardagi kuchlanishlar. Elektr tokining ishi va quvvati. Elektr zanjiridagi qarshiliklarni ulash sxemalari.
O`quv mashg’ulotining maqsadi: Elektr maydoning ta’riflari unung elemenlari to’g’risida umumiy tushunchalarni shakllantirish.
Pedagogik vazifalar: -Elektr tok zanjiri va unung elementlari haqida tushuncha berish; Elektr energiyasi manbalari va iste’molchilari qismlardagi kuchlanishlarni haqida ma’lumot berish; Elektr zanjiridagi qarshiliklarni ulash sxemalari haqida tushunchalarni shakllantirish; Kasbiy faoliyatda o'zgarmas elektr tokzanjiri ahamiyatini turli kasbiy sohalar misolida tushuntirish.		O`quv faoliyati natijalari: Elektr tok zanjiri va unung elementlari haqida tushuncha berish; Elektr energiyasi manbalari va iste’molchilari qismlardagi kuchlanishlarni haqida ma’lumot berish Elektr zanjiridagi qarshiliklarni ulash sxemalari haqida tushunchalarni shakllantirish; Kasbiy faoliyatda o'zgarmas elektr tokzanjiri ahamiyatini turli kasbiy sohalar misolida tushuntirish.
O`qitish usullari		Axborotli-ko’rgazmali, ma’ruza, aqliy hujum
O`quv faoliyatini tashkil etish shakllari		Frontal jamoaviy, guruhlarda ishlash
O`qitish vositalari		O’quv qo’llanma, proektor, kompyuter, kitoblar, yozuv taxtasi, bo`r
O`qiyish sharoiti		Jihozlangan xona
Qaytar aloqani usul va vositalari		Og’zaki nazorat: qaytar aloqa, savol-javob, kuzatuv

1.2 “Elektr maydoning ta’riflari.”mavzusi bo`yicha o`quv mashg’ulotining texnologik xaritasi

Ish bosqich lari va vaqti	Faoliyat mazmuni
	Ta`lim beruvchi	Ta`lim oluvchilar
1-bosqich. Mavzuga kirish (10daq.)	1.1. O`quv fani bilan tanishtiradi.U to`g’risida umumiy tasavvurlarni beradi, mavzu doirasidagi uslubiy va tashkiliy ishlarning` hususiyatlarini ochib beradi. 1.2. Fan bo`yicha o`zlashtiriladigan mavzular bilan tanishtiradi, ularga qisqa sharh beradi. (1-ilova) Fan bo`yicha o`zlashtirilganlik darajasini baholash mezonlari va qo`rsatkichlari bilan tanishtiradi. (2-4) Asosiy adabiyotlar ro`yhati bilan tanishtiradi. 1.3. O`quv mashg’ulotining mavzusi, maqsad va o`quv faoliyati natijalari bilan tanishtiradi. 1.4. Aqliy hujum usuli (2-ilova) bilan mavzu bo`yicha avvaldan ma`lum bo`lgan tushunchalarni aytishni taklif etadi. Barcha berilgan javoblarni yozuv tahatasiga yozadi. 1.5. Bu ish o`quv mashg’uloti yakunida oxiriga etaqazilishini ma`lum qiladi.	Tinglaydilar Tinglaydilar va yozadilar Tinglaydilar va yozadilar Tushunchalarni aytadilar
2-bosqich. Asosiy (60 daq.)	2.1. Mavzu bo`yicha ma`lumotlarni tarqatadi va ulardagi asosiy tushunchalar bilan tanishishni aytadi. 2.2. Fanning maqsad, vazifalarining asosiy nazariy holatlarini slaydlarni rower point tartibida namoyish va sharhlash orqali tushuntiradi (3-ilova). Har bir savol bo`yicha xulosalar qilib, asosiy joylarga diqqat qiladi. 2.3. Yozuv taxtasidagi asosiy tushunchalarga qaytishni taklif etadi. Talabalar bilan birgaliqda ular bilan birgalikda anqilaydi, qaytariluvchan ma`lumotlarni olib tashlaydi , fanga taaluqli bo`lmagan chiqaradi, muhim asosiy tushuncha va atamalarni to`ldiradi.	Savollar beradilar Har bir asosiy tushunchalarni muhoqama qiladilar, tizimlashtiradilar, yozib oladilar
3-bosqich. Yakuniy bosqich (10 daq.)	3.1. Mavzu bo`yicha talabalarda yuzaga kelgan savollarga javob beradi, yakunlovchi xulosa qiladi. 3.2. Talabalar faoliyatini tahlil qiladi va baholaydi 3.3. Mustaqil ish uchun topshiriq beradi (4-ilova).	Savollar beradilar Vazifani yozib oladilar.

Vizual materiallar

1-ilova


Elektr energiya va axborotni foydali ishlatish uchun қo’laniladigan va elektromagnit jarayonlarining elektr tok, kuchlanish va қarshilik tushunchalari bilan ta’riflash mumkin bo’lgan asbob uskuna va tuzilmalar majmuasi elektrozanjir deyiladi.

Elektr toki o’tishi uchun uch element berk zanjir, ya’ni kontur tashkil etilishi kerak. Bu elementlar elektr energiya manbai, boғlovchi o’tkazgich simlar va iste’molchidir. Elektr energiya manbai ikki kattalik bilan tavsiflanadi.

Manbaning ichki qarshiligi





Elektr energiya iste`molchisi



2 ilova

Bu ifoda  - o’tkazgichning solishtirma qarshiligi

l– o’tkazgichning uzunligi [m]

S - o’tkazigichning kesim yuzasi [mm²]

O’zgarmas tok manbai r = R _. o’zgaruvchan tok zanjirida RR chastota katta bo’lsa bu farq shunga katta bo’ladi sirt effekti hisobidan.

3-ilova


X=X_L-X_C - reaktiv қarshilik

o’lchash birligi [OM]

X_L – induktiv qarshilik, o’lchash birligi [OM]

X_C – sig’im qarshiligi, o’lchash birligi [OM]

 – aylanma chastota, o’lchash birligi

Iste’molchilarning tavsiflovchi kattalik, to’liқ қarshilik:

.

O’zgarmas tok zanjirida tok va kuchlanishlar vaqt ichida o’zgarmaydi, ya’ni tok va boshqa elektr zanjirga doir kattaliklarning o’zgarish tezligini anglatuvchi kattalik f - chastota nolga teng. f = 0

aktiv қuvvat X = 0 demak Z = R

o’lchash birligi [OM]

Berk zanjirdagi tokning miqdori zanjirning bir qismi uchun OM qonuni asosida aniqlanadi. Zanjirdagi tok uning 1 va 2 qutblari orasidagi potenstial ayirma to’g’ri proporstional bo’lib iste’molchining qarshiligiga teskari proporstionaldir.
Berk zanjirdagi tokning miqdori zanjirning bir qismi uchun Om qonuni asosida aniqlanadi. Zanjirdagi tok uning 1 va 2 qutblarda orasidagi potenstial ayirmasiga to’g’ri proporstional bo’lib, iste’molchining qarshiligiga teskari proporstionaldir (3-ilova)

4-ilova

Butun zanjir uchun Om qonuni: berk zanjirdagi tok, zanjirdagi E.Yu.K. ga to’g’ri proporstional bo’lib, butun zanjirning qarshiligiga teskari proporstionaldir.

Bu formuladan: E = UR+Ur₀

“Tasdiqlayman”

IChTBDO’ O.Xolliyev

____________”___” 2020yil

1. 
   O`quv mashg’ulotining ta`lim texnologiyasi modeli
   

Mashg’ulot vaqti-2 soat	Talabalar soni: 25 –30 gacha
Mashg’ulot shakli va turi	Amaliy-bilimlarni mustahkamlash va ko`nikma va malakalarni shakllantirish bo`yicha o`quv mashg’ulot
O`quv mashg’ulot rejasi	Elektr toki zanjiri elementlari.. O'zgarmas tok ishi va quvvati. Qarshiliklarni ketma-ket ulash Qarshiliklarni parallel ulash.
O’quv mashg’ulotining maqsadi: O’zgarmas elektr toki zanjiri hisoblash ,kasbiyfaoliyatda o’zgarmas tok zanjirlari va ahamiyati bo’yicha bilimlarni shakllantirish.
Pedagogik vazifalar -Amaliy mashg’ulot ishini bajarish, ketma-ketligini tushuntirish; -O’zgarmas elektr toki ishi va quvvati hisoblashlarini o’rganish. -Qarshiliklarini ketma –ket ulash tushunchalarini shakllantirish -Qarshiliklarni parallel ulash tushunchalarini shakllantirish.		O’quv faoliyatining natijalari: -Amaliy mashg’ulot ishini bajarish, ketma-ketligini o’rganadi; -O’zgarmas elektr toki ishi va quvvati hisoblashlarini o’rganadi.. -Qarshiliklarini ketma –ket ulash tushunchalarini shakllantirish o’rganadi. -Qarshiliklarni parallel ulash tushunchalarini shakllantirishni o’rganadi.
O`qitish metodlari		Amaliy ish, mashq, ko`rsatish, namoyish etish, yo`riqnoma berish
O`quv faoliyatini tashkil etish shakllari		Ommaviy, guruhli, individual
O`qitish vositalari		O`quv qo`llanma, proeqtor, komp’yuter, o`quv topshirig’i
O`qitish shart-sharoiti		Mahsus jihozlangan o`quv xona
Qaytar aloqaning yo`l va vositalari		Og’zaki nazorat: Savol-javob Yozma nazorat: o`quv topshirig’i

2.2. “O`tkazg`ichlarda kuchlanish va quvvatning` yo`qotilishi.” mavzusi bo`yicha o`quv mashg’ulotining texnologik xaritasi

Ish bosqich lari va vaqti	Faoliyat mazmuni
	Ta`lim beruvchi	Ta`lim oluvchilar
1-bosqich. Mavzuga kirish (15daq.)	1.1. Amaliy mashg’ulot mavzusi va maqsadi bilan tanishtiradi. 1.2. O`qitish kichik guruhlarda ishlash texnologiyasi asosida olib borilishini e`lon qiladi. 1.3. Mavzuning` tayanch iboralari asosida blits-so`rov o`tkazadi. Ushbu mavzu bo`yicha nazariy mashg’uloti oxirida berilgan vazifani, ya`ni masalaning muhokamasini tashkil etadi. Ikkinchi vazifa bo`yicha muhokama vazifa guruhlarda bajarilgandan qeyin bo`lishini e`lon qiladi. Har bir talaba guruh bahosiga mos ravishda baho olishini tushuntiradi (1-ilova). Guruhlarda ishlash natijasi plakat qog’ozlarda ko`rsatilishi kerakligini e`lon qiladi.	Tinglaydilar, yozib oladilar Savollarga javob beradilar.
2- bosqich. Guruhlarda ishlash (65 min.)	2.1. Talabalarni 3 ta kichik guruhga bo`ladi. O`quv vazifalarini tarqatadi (2-ilova). Qanday natijalar olinishi kerakligini aniqlashtiradi. Baholash ko`rsatgichlari va mezonlarini sharhlaydi (3-ilova). Vazifani bajarishda qanday qo`shimcha materiallardan foydalanish mumkinligini tushuntiradi (masalan: darslik, ma`ruza matnlari). Guruhlar ishini boshlashni e`lon qiladi. 2.2. Taqdimot va guruhlarda ishlash natijalarini o`zaro baholashni tashkil etadi. Sharhlaydi, bilimlarni umumlashtiradi, vazifani bajarish jarayonida qilingan xulosalar, umumlashtirishlarga e`tiborni qaratadi.	Talabalar kichik guruhlarga bo`lina-dilar. O`quv vazifa-lari, baholash ko`rsat-kichlari va mezonlari bilan tanishadilar. Vazifani bajaradilar. Taqdimot qilishadi. Qo`shimchalar qiladi-lar, taqdimotni baholaydilar.
4-bosqich. Yakunlovchi (10 min.)	4.1. Ish yakunlarini e`lon qiladi. 4.2. Eng yaxshi ishtirok etgan talabalarni baholaydi. 4.3. Uyda nazorat savollariga javob yozib kelishni (4-ilova) va mustaqil ish uchun vazifani bajarib kelishni beradi (5-ilova).	Tinglaydilar, aniqlashtiradilar. Nazorat savollari va mustaqil ish uchun vazifani yozib oladilar.