Tasdiqlayman” O‘quv ishlari bo‘yicha prorektor

1. Ko‘fiy

2. Suls

3. Nasx

4. Muhaqqaq

5. Rayhoniy

6. Tavqe’

7. Ta’liq

8. Riqo‘ va boshqalar.
Ko‘fiy xati (Ko‘fa//Kufa). Ko‘fiy xati arab xat uslubining dastlabki ko‘rinishlaridan bo‘lib, boshqa xat turlari ana shu xat shakli asosida yaratilgan. Mazkur xat turi Ko‘fa sharida yaratilganligi bois “Ko‘fiy xati” deb yurtilgan. Ko‘fa shahri VII asrda xalifa Umar davrida bunyod qilindan bo‘lsa-da, bu xat undan oldin ham amalda qo‘llanilganligini isbotlovchi dalillar mavjud. Ko‘fiy xati harflari to‘g‘ri burchakli shaklda bo‘lishi bilan boshqa xat turlaridan farqlanadi. Mazkur xatning yaratilishini ba’zi ma’lumotlarda Ali ibn Abu Tolib shaxsiyatiga bog‘laydilar. Jumladan XVI asrning yirik xattoti Sulton Ali Mashhadiy oldingi arab manbalariga tayanib: “Murtazo (ya’ni Ali) kufiy xatiga asos solgan edi va uning taraqqiyoti va rivojlanishiga sababchi edi. Boshqa kashf etilgan barcha xatlar bilgilki ko‘fiy xatidir” deb yozadi. Bu fikrlar o‘z isbotini topmagan.

Nasx xati. Nasx xat yozuvi ikkinchi xat turi sifatida ko‘fiy xati bilan bir davrda yuzaga kelgan. Ko‘pchilik “Nasx xati”ning ijodkori sifatida Ibn Muqla (888-940) degan shaxsni keltiradilar. Bu xat usuli tezlik bilan ommalashib, ko‘fiy xatini iste’moldan chiqardi va uning o‘rnini egalladi. Shuning uchun unga “nasx” nomini berdilar. Nasx so‘zining ma’nosi “yo‘q qilish”, “yo‘qotish”, “boshqa qilish”, “ko‘chirish” ma’nolarini ifodalaydi. “Nasx xati” chiroyli, o‘qishga ancha osonligi bilan ajralib turadi.