Tasdiqlayman” Farg’ona pedagogika kolleji O`ibd o`rinbosari O. Tuychibayeva

Ilgak yordamida to'qish.Ilgak yordamida to'qish qo'l mehnati turlaridan biridir. To'qishning asosiy turlari — shnurcha, ustamali zanjir, ustamasiz zanjir to'qish bilan tanishib olgach, namunaga yoki rasmga qarab juda xilma-xil buyumlar to'qish mumkin. Ilgak bilan jun, oddiy ip va ipakdan har xil buyumlar to'qisa bo'ladi. Asosiy asbob — metalldan, yog'ochdan, plastmassadan, suyakdan yasalgan ilgakdir. Ilgaklar: 2 dan to 6 gacha raqamli bo'ladi. Ilgakning raqami uning yo'g'onligiga va ish bajaradigan (to'qiydigan) qismining chuqurligiga bog'liq.

Ilgak ipning yo'g'on-ingichkaligiga va naviga qarab tanlanadi. Ip ilgakning ish bajaradigan qismining chuqurligi (ilgagi)dan bir yarim-ikki barobar yo'g'on bo'lishi kerak.

To'qish paytida ilgakni o'ng qo'lning bosh va ko'rsatkich barmog'i bilan ushlash va uni o'rta barmoq bilan ishga solib turish kerak. Ilgakda to'qilgan buyumlar halqaning shakli va o'lchamiga qarab har xil bo'ladi. Buyumning tekis to'qilishi uchun ipni bir tekis tortib turish, halqani bog'lash, ularning soni va shakliga rioya qilib turish kerak. Agar halqaning o'lchami va shakliga rioya qilinmasa, halqalar sanab to'qilmasa, buyumning ko'rinishi va shakli buziladi. To'r to'qishning asosiy turlari ustida to'xtalib o'tamiz. Bular bilan talabalar tanishishi lozim.

Birinchi halqa — to'qish bu halqadan boshlanadi. Ilgak o'ng qo'lda bo'ladi. Ip uchini halqa qilib buklab, chap qo'lning bosh va ko'rsatkich barmog'i bilan ushlab turish kerak. Halqaga ilgakning uchini suqib va kalavadagi ipni ilib, halqa orasidan tortib chiqariladi.So'ngra ip yana ilgak bilan ilib olinadi va hosil bo'lgan yangi halqa orasidan tortib chiqariladi. Ipning uchi tortiladi va 1 sm qoldirib uchi qirqib tashlanadi.

Havo halqasi— kalavadan ilgak uchi bilan ipni ilib halqa hosil qilishdir, bunda ilgakning o'zida birinchi halqani hosil qilib olamiz. Havo halqasining bir nechtasi zanjir yoki shnur hosil qiladi. Shnur har qanday to'rning asosi hisoblanadi. Havo halqasining soni buyum o'lchamiga yoki rasmdagi halqa soniga bog'liq bo'ladi. Havohalqasini to'qishda ularning o'lchamlari bir xil bo'lishiga e'tibor berish kerak.