Tasdiqlangan fan dasturiga muvofiq ishlab chiqildi

 
o’zingizdagi ishtiyoq va qiziqishni ko’rsata bilishingiz lozim; 

 
tashkiliy masalalarga e’tibor qaratib, ma’ruza xonasini nazorat qilishingiz 
kerak; 

 
taqdimot jihozlaridan foydalanishni yaxshi bilishingiz darkor. 
Birinchi daqiqadanoq ma’ruzachi: 

 
ma’ruza yakunida erishiladigan natijalarni va talabalar nimalarni 
o’rganishlarini aytib bera olishi kerak. Bu ma’lumot biroz qisqa ko’rinishda 
bo’lishi mumkin. 

 
mavzuga oid muammoni tasvirlab berib, ushbu muamo yechimini topish 
bo’yicha mulohazalarni ifodalay olishi lozim; 

 
mavzuga bo’lgan qiziqishni sababini tushuntirib, jo’shqinlik va ishiyoqni 
baxam ko’rishi kerak.Ayrim hollarda ushbu jihat talabalarni qiziqishlarini 
kelgusi tadqiqot yo’nalishlariga aylantirishi mumkin; 

 
ma’ruzani joriy yangiliklar yoki faoliyat bilan bog’lashi darkor. Bu borada 
ma’ruzachi talabalarga mavzuga oid ma’lumot yoki misollar topib, olib 
kelishi bo’yicha topshiriqlar berishi mumkin. 
Talabalarni ma’ruza davomida qiziqishlarini rag’batlantirish bo’yicha: 

 
maqsadni izohlovchi joriy va tegishli misollarni keltirish mumkin; 

 
tegishli holatlarda talabalarning tajribalarini misol tarzda keltirib o’tish 
mumkin; 

 
talabalarni qo’llab quvvatlovchi ritorik savollardan foydalanib turish kerak; 

 
ma’ruzani o’zlashtirish davomida talabalarning ehtiyojlarini o’zgartiring. 
Yozib borish, tinglash hamda faol ishtirok etish farqlarini keltirib o’ting (bu 
masala yuzasidan quyida to’xtalib o’tiladi); 

 
ma’ruza mavzusi bilan bog’liq bo’lgan ko’rgazmali materiallar yoki badiiy 
buyumlarni taqdim eting; 

---

146 

 
taqdim etilgan materiallarning joriy vaqtda muhim ahamiyat kasb 
detayotganligi bilan bog’liq bo’lgan web sahifalarni namoyish qiling.
109
 
Mehnat
qilish ham eng tabiiy ehtiyojlarga asoslangan faoliyat bo’lib, uning 
maqsadi albatta biror moddiy yoki ma’naviy ne’matlarni yaratish, jamiyat 
taraqqiyotiga xissa qo’shishdir. 
Bir vaqtlar pedagogning malaka oshirish masalasi, ya’ni qanday materialdan 
foydalanish, uning hajmi o’qituvchining o’ziga havola edi. Hozirgi kunda ta’lim 
mutaxassislari turli attestatsiya va tekshiruvlardan o’tib turishadi. Ish jarayonini 
baholash va sifat nazorati, institut yoki alohida fan miqiyosida audit, ta’lim 
idoralariga a’zolik talablari kabi qattiq tekshiruvlar ta’lim sohasini shaffof saqlaydi. 
Oliy ta’lim tuzilishidagi o’zgarishlar, masalan, Quality Assurance Agency(mahsulot 
sifati kafolati agentligi)ning ta’limdagi roli, Oliy Ta’lim Akademiyasi (HEA).
110
 
Har qanday kasbni egallash, nafaqat egallash, balki uni mahorat bilan amalga 
oshirishda faoliyatning barcha qonuniyatlari va mexanizmlari amal qiladi. Oddiygina 
biror kasb malakasini egallash uchun ham unga aloqador bo’lgan ma’lumotlarni 
eslab qolish va kerak bo’lganda yana esga tushirish orqali uni bajarish bo’lmay, balki 
ham ichki (psixik), ham tashqi (predmetga yo’naltirilgan) harakatlarni ongli tarzda 
bajarish bilan bog’liq murakkab jarayonlar yotishini unutmaslik kerak. Lekin har bir 
shaxsni u yoki bu faoliyat turi bilan shug’ullanishiga majbur qilgan psixologik 
omillar - sabablar muhim bo’lib, bu faoliyat motivlaridir.
 
Kasbni egallash jarayoni juda murakkab faoliyatni o‘z ichiga oladi. CHunki 
biror ishni o‘zlashtirishda dastlab ongni batamom ishga solish qiyin bo‘ladi. SHu 
bois ham masalan, tiquvchi o‘z shogirdiga ayrim-alohida ish turlarini, tikishning 
detallarini nisbatan uzoq vaqt o‘rgatadi. Sekin asta-sekin ishlar avtomatlashib, ayrim 
harakat turlari bo‘yicha malaka hosil qilingach, ayrim operatsiyalar birlashtirladigan 
bo‘ladi. SHu kabi har qanday kasbda har bir element, ish turi mukammal 
o‘zlashtirilgach, ular ongda muayyan tizim hosil qilingandan so‘ng, yaxlit bir ishlar, 
operatsiyalar tarzida malakaga aylanadi. Ayrim- alohida operatsiyalarning 
avtomatlashuviga malaka deb qarasak, ko‘nikma esa - hosil bo‘lgan malakaning 
shaxsdagi bilimlarga qat’iy bo‘ysunishi va anglanishi oqibatida muvaffaqiyatni 
ta’minlashidir. Ya’ni, ko‘nikmalar hamisha bizdagi aniq bilimlarga tayanadi. 
Amalda malaka va ko‘nikmalar quyidagi yo‘llar bilan shaxs xulqida 
mustahkamlanadi: 
