Tasdiqlangan fan dasturiga muvofiq ishlab chiqildi

Ta’lim maskanlari.
Kasb-hunar to‘g‘risidagi tasavvurlarni shakllantirishda 
uzluksiz ta’limning barcha bo‘g‘inlari katta rol o‘ynaydi. Maktabgacha ta’lim 
maskanlari - bolalar bog‘chasidan tortib, akademik litsey hamda kasb-hunar 
kollejlarida bolalar ongiga turli kasblar, ularning jamiyatdagi o‘rni borasida turli 
bilimlar beriladi, tasavvurlar hosil qilinadi. Maktabda turli fanlar va ularning 
predmetini yoritish jarayonida reglamentlashtirilmagan professional yo‘nalish 
amalga oshiriladi. Fan predmetini va uning jamiyatdagi ijtimoiy rolini anglagan sari 
o‘quvchilarda istiqbolda qanday kasbni egallagan ma’qul, degan savolga jaovb olib 
boradi. Bunda ta’lim muassasalarida faoliyat yuritadigan maktab amaliyotchi 
psixologining ham roli kattadir. U nafaqat u yoki bu kasb-hunar to‘g‘risida bolalarga 
tasavvurlar beradi, balki psixologiyaning maxsus metodlari yordamida ular 
professional qiziqishlari, layoqatlari, intilishlarini ham oldindan bilib, testlar 
vositasida bolalarga professional konsultatsiyalar ham berishi mumkin. Agar maktab 

---

153 
psixologi oila bilan bu borada izchil va maqsadli ish olib borsa, bolani kasbga 
yo‘naltirish ishi yanada samarali bo‘ladi. 
Oxirgi yillar davomida Buyuk Britaniya oliy o‘quv yurtlarida talabalar soni 
keskin darajada oshib ketdi. Bu o‘z navbatida ilmiy izlanish bosqichidagi talabalar 
qabul sonining oshishiga ham o‘z ta’sirini berdi. Buyuk Britaniya oliy o‘quv 
yurtlarida faoliyat yuritadigan ko‘pchilik ilmiy xodimlar uchun, ilmiy izlanish 
bosqichidagi talabalarning 
ishlariga 
rahbarlik 
faoliyatini 
yuritish ilmiy 
amaliyotlarining asosini tashkil qiladi; haqiqatdan ham ko‘plar uchun bu 
mavqe’ning aniq talabi, ishning shart-sharoit taqozosi yoki ish tavsifnomasida 
“ilmiy izlanish bosqichidagi talabalarning ilmiy tekshirishlariga rahbarlik 
faoliyatini muvafaqqiyatli tugallandi” kabi jumlararni keltirib o‘tish sababli bo‘lishi 
mumkin. Bu bo‘limda ilmiy izlanish bosqichidagi talabalarining ishlariga rahbarlik 
faoliyati haqidagi muqaddima, ilmiy izlanish bosqichining turli ko‘rinishlari 
haqidagi ma’lumot bilan birgalikda Falsafa fanlari doktori (Ph.d) va Falsafa fanlari 
nomzodi (M.Phil)lariga e’tibor qaratib o‘tamiz. Doktorlik darajasidagi ilmiy 
ishlarga rahbarlik faoliyati hamda tezis talablari, masalan: Tibbiyot fanlari doktori 
(MD) va malakali doktarant (Ed.d) haqida yoritiladi.
115