|
Ma’ruza mashg‘ulotlari
№
|
Sana
|
Mashg‘ulot mavzusi
|
Soatlar
|
1.
|
|
Organik kimyoga kirish. Organik birikmalar. Mono-,poli-va geterofunksional birikmalar. Tuzilishi va hossalari.
|
2
|
2.
|
|
Geteroxalkali birikmalar. Tuzilishi va hossalari.
|
2
|
3.
|
|
α-Aminokislotalar. Peptidlar va oqsillar
|
2
|
4.
|
|
Nuklein kislotalar tuzilishi va funksiyalari.
|
2
|
5.
|
|
Karbonsuvlar. Monosaxaridlar. Di- va polisaxaridlar tuzilishi, hossalari va funksiyalari.
|
2
|
6.
|
|
Lipidlar tuzilishi va funksiyalari.
|
2
|
7.
|
|
Fermentlarning tuzilishi, klassifikatsiyasi va ta’sir etish mexanizmi
|
2
|
8.
|
|
Fermentlar faolligi boshqarilishining yo’llari
|
2
|
9.
|
|
Vitaminlar. Tuzilishi va funksiyalari.
|
2
|
|
|
Jami:
|
18
|
Amaliy va laboratoriya mashg‘ulotlari
№
|
Sana
|
Mashg‘ulot mavzusi
|
Soatlar
|
1
|
08.02-13.02
|
Amaliy mashg‘ulot. Organik kimyo asoslari.
Nazariy savollar:
Organik birikmalarning tuzilish nazariyasi.
Uglevodorodlarning tuzilishi, tasnifi, nomlanishi va hossalari
Organik birikmalarning reaksion qobiliyati. Kislotali-asosligi, oksidlanishi va qaytarilishi.
Kislorod va boshqa geteroatom saqlovchi organik birikmalar sinflari. Tuzilishi va hossalari.
Amaliy va laboratoriya ishlari
Vaziyatli masalalar yechish
Spirtlar, aldegidlar, ketonlar, karbon kislotalar hossalarini ta’riflovchi kimyoviy reaksiyalarini bajarish
|
2
|
2
|
15.02-20.02
|
Amaliy mashg‘ulot. Mono- va polifunksional birikmalar metabolitlar va dorivor vositalar sifatida. Nazariy savollar:
Alifatik va aromatik spirtlar.
Ko‘p atomli spirtlar. Ko‘p atomli fenollar. Tuzilishi, hossalari, ahamiyati
Poliaminlar. Tuzilishi, hossalari, ahamiyati
Iikki asosli karbon kislotalar. Tuzilishi, hossalari, ahamiyati
Amaliy va laboratoriya ishlari
Vaziyatli masalalar yechish
TMI:
Polifunksional birikmalar asosida ishlab chiqariladigan zamonaviy dori vositalari
Kraun efirlar - dori vositalari sifatida
|
2
|
3.
|
22.02-27.02
|
Amaliy mashg‘ulot. Geterofunksional birikmalar metabolitlar va dorivor vositalar sifatida. Nazariy savollar:
1. Aminospirtlar. Kolamin, xolin, atsetilholin, neyrin. Tuzilishi, hossalari, ahamiyati. Aminospirtlar hujayra membranasi fosfolipidlarning tarkibiy qismi sifatida.
2. Ko‘p atomli spirtlar. Ko‘p atomli fenollar, poliaminlar, ikki asosli karbon kislotalar. Tuzilishi, hossalari, ahamiyati
2. Katexolaminlar: dofamin, noradrenalin, adrenalin. Tuzilishi, hossalari, ahamiyati
3. Gidroksi- va aminokislotalar. Ketokislotalar. Tuzilishi, hossalari, ahamiyati
Amaliy va laboratoriya ishlari
Vaziyatli masalalar yechish
TMI:
Geterofunksional birikmalar asosida ishlab chiqariladigan zamonaviy dori vositalari
|
2
|
4.
|
01.03-06.03
|
Amaliy mashg‘ulot. Benzolning geterofunksional hosilalari. Nazariy savollar:
Para-aminifenolning hosilalari. Tuzilishi va biologik ahamiyati.
Aminobenzoy kislota xosilalari. Tuzilishi va biologik axamiyati.,
Salitsil kislota xosilalari. Tuzilishi va biologik axamiyati.
Sulfanil kislota xosilalari. Tuzilishi va biologik axamiyati.
Amaliy va laboratoriya ishlari
1. Vaziyatli masalalar yechish
Aspiringa sifat reaksiyalarini bajarish
TMI:
Sulfanilamidlarning yangi avlodlari.
|
2
|
5.
|
08.03-13.03
|
Amaliy mashg‘ulot. Geteroxalqali birikmalar metabolitlar va dorivor vositalar sifatida.
Nazariy savollar:
Bir va ko‘p geteroatomli geterohalqalar. Pirrol, furan, tofen, piridin, xinolin, pirimidin xosilalari (uratsil, timin va sitozin). Ularning tuzilishi, hossalari va funksiyalari.
Bihalqali geterohalqalar. Purinning oksohosilalari (gipoksantin, ksantin, siydik kislota) va aminohosilalari (adenine va guanin). Tuzilishi va biologik xususiyatlari.
Geterohalqali neyromediator moddalar.
Amaliy va laboratoriya ishlari
Vaziyatli masalalar yechish
Pirazolon-5 hosilalariga sifat reaksiyalari
TMI:
Geterohalqali birikmalar asosida ishlab chiqariladigan zamonaviy dori vositalari
Dorivor preparatlar tarkibidagi etti a’zoli aromatik geterohalqali birikmalar
|
2
|
6.
|
15.03-20.03
|
Laboratoriya mashg‘uloti. Aminokislotalar klassifikatsiyasi, tuzilishi va hossalari va vazifalari.
Nazariy savollar:
Biopolimerlar va bioboshqaruvchilar xaqida tushunchalar.
Aminokislotalarning tuzilishi, klassifikatsiyasi
Aminokislotalarning fizikaviy va kimyoviy hossalari.
Aminokislotalarning biologik vazifalari.
Amaliy va laboratoriya ishlari
Vaziyatli masalalar yechish
«Aminokislotalarning sifat reaksiyalarini bajarish (ksantoprotein, ningidrin, biuret va qo‘rg‘oshin atsetat bilan reaksiyalar)» amaliy ko‘nikmasini bajarish
TMI:
α-aminokislotalar - kofermentlar, gormonlar va vitaminlarning tarkibiy qismi sifatida
|
3
|
7
|
22.03-27.03
|
Laboratoriya mashg‘uloti. Peptidlar va oqsillar. Oqsillarning fizik-kimyoviy hossalari. Nazariy savollar:
Peptid va oqsillar. Biologik faol peptidlar.
Oqsillar tuzilishining peptid nazariyasi.Oqsillarning biologik vazifalari.
Oqsillarning birlamchi tuzilishi. Oqsillar birlamchi tuzilishining ular bajaradigan vazifalari bilan bog’liqligi.
Oqsillarning fazoviy konformatsiyalari, ikkilamchi, uchlamchi va to’rtlamchi tuzilishlari.
Oqsillar qurilmasi turli darajalarining ular konformatsiyasi va aktiv markazini shakllanishidagi ahamiyati. Izofunksional oqsillar.
Oqsillarning ligandlar bilan o’zaro bog’lanishi. Oqsillar tasnifi. Organizm oqsil tarkibining ontogenez va kasalliklarda o’zgarishi.
Oqsillarning molekulyar massasi. Oqsillar molekulalarining shakli.
Oqsillarning kolloid xususiyatlari. Oqsillarning erishi va cho’kishi.
Oqsillarning denaturatsiyasi va renaturatsiyasi.
Tuzlash, gel-filtratsiya, dializ usullari.
Oqsillarni xromatografiya usullari bilan tahlil qilish.
Amaliy va laboratoriya ishlari
Vaziyatli masalalar yechish
«Biuret reaksiyasi usuli bilan qon zardobidagi oqsil miqdorini aniqlash» amaliy ko‘nikmasini bajarish
«Oqsillarning fizik-kimyoviy xossalarini o‘rganish. Temperatura, pH o’zgarishi, kimyoviy moddalar, mexanik ta’sir yuzasida vujudga keladigan oqsil denaturatsiyasini o‘rganish. Dializ usuli yordamida oqsillarni tozalash» amaliy ko‘nikmasini bajarish
TMI:
Proteinopatiyalar
Sun’iy oqsil ozuqa moddalarining ishlab chiqarilishi va kelgusidagi imkoniyatlar
Oqsil va peptid tabiatli gormonlar
|
3
|
8.
|
29.03-03.04
|
Amaliy mashg‘ulot. Nukleozidlar. Nukleotidlar. Nukleozidpolifosfatlar.
Nazariy savollar:
Nukleozidlar va nukleotidlarning tuzilishi va xossalari. Ularning antimetabolitlari. Nukleozidli antibiotiklar. Korditsepin, puromitsin. Xujayralarning asosiy nukleotidlari.
Nukleozidpolifosfatlar. AMF,ADF,ATF, makroergik bog‘lar. Nuklezidsiklofosfatlar.
Nukleotid tuzilishli kofermentlar. NAD+, NADF+ va FAD.
Amaliy va laboratoriya ishlari
Vaziyatli masalalar yechish
TMI:
Nukleozidlar va nukleotidlar dori vositalari sifatida
|
2
|
9
|
05.04-10.10
|
Amaliy mashg‘ulot. Nuklein kislotalar. RNK va DNK.
Nazariy savollar:
Polinukleotidli zanjir. Nuklein kislotalarning birlamchi va ikkilamchi tuzilishlari. Chargaff qoidasi. Komplementar juftlar
Nuklein kislotalar gidrolizi sharoitlari va maxsulotlari
Nuklein kislotalarning spetsifiklik koeffitsienti.
Nuklein kislotalarning denaturatsiyasi va renativatsiyasi. DNK-DNK, DNK-RNK gibridlanish. DNK ning shikastlanishi va reparatsiya. DNK sintezi jaraeni. initsiatsiya, elongatsiya, terminatsiya. Replikatsiya, transkripsiya, traslyasiya .
Mutatsiya. Uni sabablarining kimyoviy asoslari
Nuklein kislotalarning uchlamchi tuzilishi. Xromatin, ribosoma, nukleosomalar tuzilishi va ularning oqsil sintezidagi ahamiyati.
Xujayralardagi DNK va RNK miqdori.
Amaliy va laboratoriya ishlari
1. Vaziyatli masalalar yechish
Achitqi tarkibidagi nukleoproteinlarning tarkibiy qismiga sifat reaksiyalarini bajarish
TMI:
Kriminalistikada kimyoning o‘rni
Tibbiyotda DNK rekombinantlarni qo‘llanilishi.
Viruslarga va o‘smalarga qarshi dori vositalarning ta’sir mexanizmi (DNK, RNK fermentlariga nisbatan)
|
3
|
10
|
12.04-17.04
|
Amaliy mashg‘ulot. Karbonsuvlar. Monosaxaridlar.
Nazariy savollar:
Oziq-ovqat tarkibidagi asosiy karbonsuvlar. Karbonsuvlarning organizmdagi ahamiyati
Monosaxaridlarning klassifikatsiyasi va stereoizomeriyasi. D- va L- izomerlari. Enantiomerlar va epimerlar. Monosaxaridlarning xalqalanishi. Anomerlar. Mutarotatsiya.
Monosaxaridlar kimyoviy xossalari. Glikozidlar, oddiy va murakkab efirlar xosil bo‘lishi
Monosaxaridlarning kislotali muxitda oksidlanishi. Glyukon, galakton, glyukuron, galakturon kislotalar xosil bo‘lishi. Monosaxaridlarning Tollens reaktivi va Feling suyuqligi bilan ishqoriy muxitda oksidlanishi. Monosaxaridlarning qaytarilishi.
Monosaxaridlarning tibbiyotda ishlatiladigan xosilalari. Glyukoza, fruktozadifosfatlarning natriyli tuzi, kalsiy glyukonat va boshqalarning tibbiyotda ishlatilishi.
Amaliy va laboratoriya ishlari
Vaziyatli masalalar yechish
Cu(OH)2 ishkoriy muhitda glyukoza bilan qaytarilishi (Trommer probasi) tajribasini bajarish
TMI:
1. Glyukozani membrana orqali o‘tkazilishi. Glyukoza tashuvchilarining tuzilishi, spetsifikligi, klinik ahamiyati.
|
2
|
11
|
19.04-24.04
|
Amaliy mashg‘ulot. Disaxaridlar. Polisaxaridlar. Nazariy savollar:
Qaytaruvchi va qaytarmaydigan disaxaridlar (maltoza, sellobioza, laktoza, saxaroza, tregaloza).
Kraxmaldan maltoza xosil bo‘lishi. Maltozaning alfa-D-glyukopiranozadan sintezi
Sellyulozaning bioza birligi – Sellobioza. Laktoza
Qaytarmaydigan disaxaridlar: saxaroza va tregaloza
Gomopolisaxaridlar (kraxmal, glikogen, dekstran, sellyuloza, xitin, pektin). Kraxmalning amiloza va amilopektin shakllari. Tuzilishi va xossalari Tibbiyotda ishlatilishi
Sellyulozaning sirka angidrid va nitrat kislota bilan murakkab efirlari. Di- va triatsetilsellyuloza. Mono-, di-, trinitrotsellyuloza. Ishlatilishi. Axamiyati.
Geteropolisaxaridlar. Xondroitinsulfatlar va gialuron kislota. glikogen. Bioza birliklari. Ularning tibbiyotda ishlatilishi.
Amaliy va laboratoriya ishlari
Vaziyatli masalalar yechish
Laktozaning qaytarish xususiyatini isbotlash va kraxmalning yod bilan sifat reaksiyasini bajarish
TMI:
Neyramin kislota va uning xosilalarining tuzilishi va biologik xossalari. Sial kislotalar
|
2
|
12
|
26.04-01.05
|
Amaliy mashg‘ulot. Lipidlar. Sovunlanadigan lipidlar. Nazariy savollar:
Lipidlarning klassifikatsiyasi: Sovunlanadigan va sovunlanmaydigan lipidlar. Sovunlanish reaksiyasi.Tabiiy yog‘ kislotalari. To‘yingan yog‘ kislotalari.Tarkibida bitta, ikkita va undan ko‘p qo‘sh bog‘ tutuvchi yog‘ kislotalari.
Mono-, di- va triglitseridlar. Oddiy va aralash triglitseridlar.
Yog‘larning kimyoviy xossalari. Moylarni yog‘ga aylantirish reaksiyasi. Solomaslar. Margarin. Taxirlanish. Yod soni va kislota soni. Eykazanoidlar.
Yog‘larning oziqlik qiymati. Almashtirib bo‘lmaydigan yog‘ kislotalari.
Fosfolipidlar . L-glitsero-3-fosfatning organizmda xosil bo‘lish reaksiyasi. Kefalinlar, letsitinlar, plazmogenlar.
Sfingolipidlar. Sfingozin. Seramidlar. Sfingomielinlar.
Glikolipidlar. Galaktotserebrozidlar. Gangliozidlar. Gematozid. Xujayra membranasining tuzilishi.
Amaliy va laboratoriya ishlari
Vaziyatli masalalar yechish
“Fosfolipidlarni gidrolizlab, tarkibiy qismlariga sifat reaksiyalarini bajarish” amaliy ko‘nikmasini bajarish
TMI:
Yurak gllikozidlarining kimyoviy tuzilishi va axamiyati
|
2
|
13
|
03.05-08.05
|
Amaliy mashg‘ulot. Lipidlar. Sovunlanmaydigan lipidlar. Nazariy savollar:
Terpenlar. Klasifikatsiyasi. Karotinoidlar. Tibbiyotdagi axamiyati
Steroidlar: estran, androstan, pregnan, xolan va xolestan hosilalari. Steroidli gormonlar. Androgenlar va estrogenlar. Progesteron.
Pregnan hosilalari. Kortikosteroidlar. Buyrak usti bezi gormonlari.
Xolan hosilalari. O‘t kislotalari va ularning tuzlari, ahamiyati.
Xolestan xosilalari. Xolesterol, ergosterin, kalsiferol va b.
Amaliy va laboratoriya ishlari
Vaziyatli masalalar yechish
TMI:
Tabiiy va sintetik narkotik vositalar. Foydasi va zarari
Steroidlar va terpenlarning stereokimyosi hamda ular ishtirokidagi muhim biologik jarayonlar
|
2
|
14
|
10.05-15.05
|
Laboratoriya mashg‘uloti. Fermentlar. Tuzilishi, hossalari.
Nazariy savollar:
Fermentlarning kimyoviy tabiati. Apoferment, xoloferment. Fermentning faol va boshqaruv markazlarining tuzilishi. Kofaktorlar. Kofermentlar. Prostetik guruxlar. Effektorlar.
Fermentlarning umumiy xususiyatlari, anorganik katalizatorlardan farqliliklari, spetsifikligi.
Ferment labilligi. Fermentativ reaksiya tezligining turli omillar (temperatura, pH, substrat va ferment konsentratsiyasi)ga bog‘liqligi. Mixaelis – Menten tenglamasi. Mixaelis konstantasi
Fermentativ reaksiya mexanizmi (Fisher va Koshland gipotezasi).
Fermentlar tasnifi va nomenklaturasi. Fermentlar sinflari (oksidoreduktazalar, transferazalar, liazalar, gidrolazalar, izomerazalar, ligazalar).
Fermentativ reaksiyalarning “Ping – pong” mexanizmi (transaminlash reaksiyasi misolida) “Ketma – ketlik”mexanizmi (reaksiya misolida).
Fermentlar faolligining olchov birliklari.
Izofermentlar va multifermentlar
Amaliy va laboratoriya ishlari
Vaziyatli masalalar yechish
«Temperatura, pH o‘zgarishi, kimyoviy moddalar (aktivator va ingibitorlar)ni fermentlar faolligiga ta’sirini amilaza fermenti misolida o‘rganish» amaliy ko‘nikmasini bajarish
TMI:
Fermentlar faolligini oshqozon kislotaliligini gipo- va giperatsid xolatlarda o‘zgarishi va tiklash choralari.
|
3
|
15
|
17.05-22.05
|
Amaliy mashg‘ulot. Fermentlar faolligining boshqarilishi. Nazariy savollar:
Fermentlarning aktivatorlari va ingibitorlari.
Immobillangan fermentlar.
Fermentlar faolligini ontogenezda ozgarishi
Ferment aktivligi boshqarilishining turlari (allosterik, gormonal, nerv sistemasi orqali)
Ferment aktivligining ingibirlanishi. Qaytar (raqobatli, raqobatsiz va raqobat bo‘lmagan ingibirlash) va qaytmas ingibirlash. Dorivor moddalar raqobatli ingibitorlar sifatida. Raqobatsiz ingibirlanish.
Klinik enzimologiya: enzimopatiyalar, enzimodiagnostika, enzimoterapiya.
Amaliy va laboratoriya ishlari
1.Vaziyatli masalalar yechish
TMI:
Tibbiyotda fermentlarni qo‘llanilishi
Nasliy fermentopatiyalar
|
2
|
16
|
24.05-29.05
|
Amaliy mashg‘ulot. Vitaminlar. Suvda va yog‘da eruvchi vitaminlar.
Nazariy savollar:
Vitaminlar tog’risida umumiy tushuncha.
Vitaminlar tasnifi.
Gipo-, giper- va avitaminozlar.
Vitaminlarning kofermentlik vazifalari.
Yog’da eruvchi vitaminlar: A, D, E, K, F.
Yog’da eruvchi vitaminlarning yoshga bogliq ravishda qollanilishi, raxitni kelib chiqishi va uni oldini olish
Suvda eruvchi vitaminlar; В1,В2, РР, В6, Н, folat kislota, В3, С.
Suvda eruvchi vitaminlarning yoshga bogliq ravishda qollanilishi
Vitaminsifat moddalar.
Antivitaminlar.
Amaliy va laboratoriya ishlari:
Vaziyatli masalalar yechish
Tokoferolga sifat reaksiyasini bajarish
Tiamin, riboflavin va nikotinamidga sifat reaksiyalarini bajarish
TMI:
Antioksidantlar, ularning klinikada qo’llanilishi.
Raxit va osteoporoz patogenezi va davolash usullari
Nasliy avitaminozlar.
Tabiiy va sun’iy vitaminlarni metabolizmi va ekskretsiyalanishi.
|
2
|
|
|
Jami
|
36
|
Kafedra mudiri, dotsent Z.A.Nurova
O‘quv ishlari bo‘yicha mas’ul, I.I.Abdimalikov
Do'stlaringiz bilan baham: |
