Tasdiklayman

ŎZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA ŎRTA MAXSUS TAЪLIM VAZIRLIGI

ŎZBEKISTON RESPUBLIKASI SOĢLIĢNI

SAĢLASH VAZIRLIGI
TOSHKENT TIBBIYOT AKADEMIYASI
KLINIK FARMAKOLOGIYA KAFEDRASI

"TASDIKLAYMAN"

Ŏģuv ishlari bŏyicha prorektor

prof. ..........................Teshaev O.R.

" _____" ____________ 2012 g.

I Sh Ch I D A S T U R
KLINIK FARMAKOLOGIYa

4-KURS

Ta'lim soxasi - 510000 "Soģliģni saģlash"

Ta'lim yŏnalishi:

5720400 - "Stomatologiya ishi"

Umumiy soatlar soni - 72

Jumladan:

Leksiyalar

Amaliy mashģulotlar - 40

Mustaģil ish - 32

Tuzuvchilari:

Daminova L.T., t.f.d., TTA klinik farmakologiya kafedrasi professori

_______________

(imzo)
Maxkamova R.K., t.f.n., TTA klinik farmakologiya kafedrasi dosenti

________________

(imzo)

Taqģrizchilar:

Kamilov X.P., t.f.d., professor, TTA terapevtik stomatolgiya

kafedrasi mudiri

_______________

(podpis)
Kosimov A.Sh., t.f.n., ToshFarMI farmakoloiya va

klinik farmakologiya kafedrasi dosenti, ________________

(imzo)

Ishchi dastur klinik farmakologiya yŏnalishi bŏyicha tuzilgan ŏģuv rejasi va ŏģuv dasturi asosida tuzilgan. TTA stomatologiya

fakulteti Ilmiy

kengashi yiģilishida muxokama ģilingan va tasdiģlangan, protokol № _____ "____"____________2012 g.

Fakultet Ilmiy kengashi raisi _____________ ________________

Imzo F.I.Sh.

"_____"_____________20 g.
1. Kirish. IV-kurs stomotologiya fakulteti talabalari uchun klinik farmakologiya bŏyicha namunaviy dastur. Umumiy klinik

farmakologiya asoslarini

ŏrganishga, fan bŏyicha fundamental xamda zaminiy xisoblangan bilimlarni olishga mŏljallangan, xamda olingan bilimlarni

stomatologiya

amaliyotida ќŏllash malaka va kŏnikmalarini orttirishga ģaratilgan.
Fanning asosiy maќsad va vazifalari.

Umumiy klinik farmakologiyani ŏќitishdan maќsad:

-talabalarni dori vositalarining farmakodinamika, farmakokinetika, nojŏya va ŏzaro ta'sirlari xaќidagi olgan bilimlarini

stomatologik

kasalliklar bilan xastalangan bemorga eng samarali va xavfsiz davolashni ŏtkazish uchun tŏģri tadbiģ ģilishga ŏrgatishdan

iboratdir.

Fan bŏyicha bilim berish vazifalari ģuyidagilarga ģaratilgan:

-umumiy klinik farmakologiyani asoslariga;

-stomotologiya amaliy turli gurux dori vositalari klinik-farmakologik xususiyatlarini bilishga;

-muayyan gurux dori vositalari bilan ŏtkazilayotgan davo samaradorligi va xavfsizligini baxolash uchun zarur tekshirishlarni tanlab

ŏtkazish va

olingan natijalarni taxlil etishga;

-farmakodinamik va farmakokinetik izlanish natijalarini taxlil ģila olishga;

-ba'zi ichki va tashģi omillarning ta'sirini e'tiborga olgan xolda dozalash tartibini belgilashga;

-dori vosita nojŏya ta'sirlarini aniģlash, oldini olish va kelib chiģģanda bartaraf eta olishga;

-dori vositaning xomila va yangi tuģilgan chaģaloģģa kŏrsatadigan ta'sirlarini bilishga.

1.1. Fan bŏyicha talaba bilimi, maxorati va amaliy kŏnikmalariga bŏlgan talablar.
Talaba bilishi kerak:

-asosiy stomatologiya amaliyotida ģŏllanadigan dori vositalari guruxlarining klinik farmakologik xususiyatlarini;

-dori vositasini dozalash tartibini;

-muayyan dori guruxi preparatlari bilan ŏtkaziladigan farmakoterapiya samarasi va xavfsizligini nazorat ģilish usullarini;

-dori vositasini eng kŏp kuzatiladigan nojŏya ta'sirlarini;

-dori vositani kombinasiyalab ģŏllagandagi ŏzaro ta'sir natijalarini;

-ba'zi dori vositani xomila va chaģaloģ organizmiga kŏrsatadigan ta'sirlarini.
Talaba ģuyidagi malakaga ega bŏlishi lozim:

-stomatologiya amaliyotida ma'lum dori vosita guruxidan muayyan preparatni ģŏllash kŏrsatmasini aniќlash;

-tanlab olingan dori vosita bilan ŏtkazilayotgan farmakoterapiya samaradorligi va xavfsizligini belgilovchi zarur nazorat usullarini

tanlash va

ŏtkazish;

-dori vosita nojŏya ta'sirlarini oldini olish;

-dori vosita kombinasiyasini ularning ŏzaro ta'sirlarini xisobga olgan xolda belgilash;

-xomiladorlik va emizikli davrlarda ayollarni davolashda eng xavfsiz va samarali dori vositani tanlay bilish.

Talaba ģuyidagi kŏnikmalarga ega bŏlishi kerak:

-muayyan xolatda ŏtkazilaytgan davolash samaradorligi va xavfsizligini taxlil etish;

-dori vositaning nojŏya ta'sirlarini kŏra bilish va oldini olish;

-allergik nojŏya ta'sirlarni, allergologik anamnezni tŏģri yiģish va zarur xollarda ģator sinamalarni ŏtkazish yordamida oldini olish.

2. Ŏģuv yuklama xajmi

Xajm miģdori

Auditoriya mashģulotlariga kŏra ŏģuv yuklamasinining taģsimoti (soat).

Mustaģil ish

Xammasi Leksiya Amaliy mashģulotlar Seminarlar Laboratoriya ishi

130 72 - 40 -- -- 32

3. Leksion kurs

Ŏģuv rejasi bŏyicha leksiyalar rejalashtirilmagan.

4. Amaliy mashģulotlar

4.1. Amaliy mashģulotlarning mavzuli rejasi

Mashģulot

№ Amaliy mashģulot nomi Soat miģdori

1. 1. Klinik farmakologiya fani, maģsadi. Farmakodinamika, farmakokinetka tushunchalari.

2. Dori vositalarning nojŏya ta'sirlariv.

3,7
3,0

2. 1. Yalliģlanishga ģarshi ta'sir kŏrsatuvchi dori vositalrning klinik farmakologiyasi.

2. Gemostazga ta'sir etuvchi dori vositalarning klinik farmakologiyasi.

3,7
3,0

3. 1. Antibakterial dori vositalarning klinik farmakologiyasi

6,7

4. 1. Umumiy va maxalliy oģriģ ģoldiruvchi dori vositalarning klinik farmakologiyasi

6,7

5. 1. Tomirlar oonusiga ta'sir etuvchi dori vositalarning klinik farmakologiyasi

6,7

6. 1. Xomilador va emizikli aellarda klinik farmkologiyaning ŏziga xos tamoyillari

2. Yakuniy baxolash. OSKE sinovini topshirish. 4,0

2,5
Jami: 72 soat.

Bundan: 40 soat - amaliy mashģulotlar.

32 soat - talabaning mustaģil tayergarligi.
4.2. Amaliy mashģulotlar mazmuni
№ 1. Klinik farmakologiya fani, maģsadi. Farmakodinamika, farmakokinetka tushunchalari

Klinik farmakologiya fani, maģsad va vazifalari. Boshģa fanlar orasida klinik farmakologiyaning tutgan ŏrni.

Klinik farmakodinamika. Molekula mishenlarining kimyoviy tabiati. Dori vositaning spesifik va nospesifik ta'sirlari. Selektiv ta'sir

etish.

Klinik farmakokinetika. Dori vositaning sŏrilishi. Dori vositaning gemodinamika xolatiga kŏra organizmda tarģalib taģsimlanishi.

Ќon plazmasi

oģsillari bilan boģlanishi. Dori vositani metobolizm (biotransformasiyasi). I va II bosģich reaksiyalari. Jigarda

metobolizmlanadigan dori vosita.

Dori vositani organizmdan chiģarilishi. Buyrak, safro, ŏpka, sut va boshģa a'zo va tizimlar orģali chiģarilishi.

Asosiy farmakokinetik kŏrsatkichlar. Umumiy klirens. Eleminasiya tezligi konstantasi. Tarģalib taģsimlash xajmi. Yarim chiģarilish

davri.

Biosinguvchanlik. Dori vositaning farmakodinamik va farmakokinetik yŏllaridagi nojŏya va ŏzaro ta'sirlari xaќida tushuncha. Dori

vositalar

taxlili sxemasi.

Adabiyotlar: A: 1,2,3,4,12,13; ģ:1,2,8,13,14,15,16,17,18.

Yangi ped.texnologiyalar: - "ģopdagi mushuk" usuli

- "ma'lumot yiģish" usuli

№ 2. Dori vositalarning nojŏya ta'sirlari.

Umumiy tushunchasi. Dori vosita nojŏya ta'sirlari tasnifi. Dori vosita nojŏya ta'sirlarini uning turlariga ģarab klinik kechuvi. Allergik

nojŏya

ta'sirlar. Tez va sekin turdagi allergik nojŏya ta'sirlar. Bemor va shifokorga boģliģ kelib chiģuvchi nojŏya ta'sirlar. Dorili anafilaktik

shok va

uni eng kŏp keltirib chiģaruvchi dori vosita. Dorili anafilaktik shokni davolash va oldini olish. Dorili anafilaktik shok natijasidagi ŏlim

sabablarining taxlili. Dori vositasini nojŏya ta'sirlarini davolash va oldini olish tamoyillari.

Adabiyotlar: A: 1,2,3,4,12,13; ģ:1,2,8,13,14,15,16,17,18.

Yangi ped.texnologiyalar: - "ģopdagi mushuk" usuli

- "ma'lumot yiģish" usuli

№ 3. Yalliѓlanishga ќarshi dori vosita klinik farmakologiyasi.

Yalliģlanishga ģarshi dori vositaning tasnifi. Nosteroid yalliģlanishga ģarshi dori vosita: ta'sir mexanizmi, farmakodinamika va

farmakokinetikasi, ќŏllashga kŏrsatma, mo'neliklar, nojŏya ta'sirlari, nazorat usullari.

Steroidli yalliѓlanishga ќarshi dori vosita. Ta'sir mexanizmi, moddalar almashinuviga ta'sir, farmakokinetikasi, dozalash tartibi

(glyukokortikoidlarni ќŏllash sxemalari), nazorat usullari. Berilishga kŏrsatma va mo'neliklar va nojŏya ta'sirlar.

Uzoģ vaģt ta'sir etuvchi, immunomodulyator ta'sirga ega preparatlar, ularning klinik farmakologik xususiyatlari va ќŏllanishi.

Adabiyotlar: A: 1,2,3,4,12,13; ģ:1,2,8,13,14,15,16,17,18.

Yangi ped.texnologiyalar: - "ģopdagi mushuk" usuli

- "ma'lumot yiģish" usuli

№4. Gemostazga (ќon ivish sistemasi) ta'sir etuvchi dori vositalar klinik farmakologiyasi.

Fibrinolitiklarning (fibrinolizin, plazminogenni faollashtiruvchilar, urokinaza) klinik farmakologik xususiyatlari. Nazorat usullari,

berilishga kŏrsatma va mo'neliklar, nojŏya ta'sirlar va uni bartaraf etish. Fibrinoliz ingibitorlari, profibrinolizinni faollashuvini

sekinlashtiruvchi preparatlar va proteaza ingibitorlari.

Bevosita ta'sir etuvchi antikogulyantlarning ta'sir mexanizmi va farmakodinamik ta'sirlari. Farmakokinetik kŏrsatkichlar, ќŏllashga

kŏrsatma

va mo'neliklar, dozalash tartiba, nazorat usullari. Geparin antagonistlarining xususiyatlari. Bilvosita ta'sir etuvchi antikogulyantlar:

ta'sir

mexanizmi va farmakodinamikasi, farmakokinetikasi, ќŏllashga kŏrsatma va mo'neliklar, dozalash tartibi, samaradorligini

baћolash, nojŏya

ta'sirlari, axamiyatga ega bŏlgan ŏzaro ta'sirlari. Bilvosita ta'sir etuvchi prokoagulyantlar xususiyatlari.

Antiagregantlar va ularning klinik farmakologik xususiyatlari. Tromboplastin xosil bŏlishini faollashtiruvchilar.

Adabiyotlar: A: 1,2,3,4,12,13; ģ:1,2,8,13,14,15,16,17,18.

Yangi ped.texnologiyalar: - "ģopdagi mushuk" usuli

- "ma'lumot yiģish" usuli

№5. Antibakterial dori vosita klinik farmakologiyasi.

Kimyoterapevtik preparatlar guruxlari, ta'sir mexanizmi bŏyicha tasnifi. Antibakteorial davo ŏtkazishning umumiy tamoyillari.

Antibiotiklar: penisilinlar, sefalosporinlar, aminoglikozidlar, tetrasiklinlar, makrolidlar, linkozamidlar, peptid tuzilishga ega va turli

gurux antibiotiklarni klinik farmakologiyasi. Gurux ichi preparatlarining tasnifi. Mikrobga ќarshi ta'sir spektr. Farmakokinetikasi,

nojŏya

ta'sirlar. Bir-birlari va boshģa dori vosita bilan ŏzaro ta'sirlari.

Sulfanilamid preparatlar. Ta'sir spektri va mexanizmi. Farmakokinetikasi. Nojŏya ta'sirlari. Ŏzaro ta'sirlari. Xinolon va ftorxinolonlar.

8-oksixinolin, nitroimidozol unumlari va nitrofuranlarning klinik farmakologik xususiyatlari. Dozalash tartibi. Nojŏya ta'sirlari. Ŏzaro

ta'siri.

Adabiyotlar: A: 1,2,3,4,12,13; ģ:1,2,8,13,14,15,16,17,18.

Yangi ped.texnologiyalar: - "ģopdagi mushuk" usuli

- "ma'lumot yiģish" usuli

№6. Maxalliy va umumiy oģriģsizlantirishda ishlatiladigan dori vositalarni klinik farmakologiyasi.

Umumiy oģriģsizlantiruvchi vositalar klinik farmakologiyasi. Tasnifi. Ingaolyasion va noingoalyasion anestetiklar. Ular

farmakokinetikasiga

ta'sir ģiluvchi omillar. Umumiy anestetiklarga bŏlgan talablar. Nojŏya ta'sirlar va ŏzaro ta'sirlari. Maxalliy anesteziya vositalari.

Adabiyotlar: A: 1,2,3,4,12,13; ģ:1,2,8,13,14,15,16,17,18.

Yangi ped.texnologiyalar: - "ģopdagi mushuk" usuli

- "ma'lumot yiģish" usuli

№7. Tomirlar tonusiga ta'sir etuvchi dori vositalar klinik farmakologiyasi.

Tomir tonusini oshiruvchi preparatlar tasnifi. Markaziy ta'sirga ega preparatlar. Periferik nerv tizimini (alfa- va betta-adreno- va

dofamin

reseptorlar) raģbatlantiruvchi preparatlarning ta'sir mexanizmi va asosiy farmakodinamik ta'sirlar. Farmakokinetikasi, berishga

kŏrsatma va

mo'neliklar, dozalash tartibi, nojŏya ta'sirlari, dorilar bilan ŏzaro ta'sirlari, samara va xavfsizligini nazorat ќilish usullari.

Miotrop ta'sir etuvchi preparatlarning (angiotenzinamid) farmakologik xususiyatlari.

Tomir tonusini pasaytiruvchi preparatlarning tasnifi. Markaziy alfa-1 va alfa-2 adreno- va I-1- imidazolinli reseptorlarni

raѓbatlantiruvchi

preparatlarning ta'sir mexanizmi va asosiy farmakodinamik ta'sirlari. Farmakokinetika, berishga kŏrsatma va mo'neliklar,

dozalash tartibi,

nazorat usullari, nojŏya ta'sirlari, dorilar bilan ŏzaro ta'sirlari.

Periferik nerv tizimiga ta'sir etuvchi (ganglioblokatorlar, simpatolitiklar, alfa-adrenoblokatorlar) preparatlarning ta'sir mexanizmi va

asosiy farmakodinamik ta'sirlari.

Farmakokinetikasi, nazorat usullari, berilishga kŏrsatma va mo'neliklar, dozalash tartibi, nojŏya ta'siri va ŏzaro ta'sirlari.

Miotrop ta'sir etuvchi preparatlarning klinik farmakologik xususiyatlari: venoz vazodilyatatorlar, aralash ta'sir etuvchi va arterial

vazodilyatatorlar.

AAF ingibitorlari va angiotenzin II reseptor blokatorlari. Farmakodinamika va farmakokinetikasi, dozalash rejimi, nazorat usullari.

Berilishiga kŏrsatma va mo'neliklar, nojŏya ta'sirlari, axamiyatga ega bŏlgan ŏzaro ta'sirlari.

Sust kalsiy kanallari blokatorlarining klinik farmakologik xususiyatlari.

Adabiyotlar: A: 1,2,3,4,12,13; ģ:1,2,8,13,14,15,16,17,18.

Yangi ped.texnologiyalar: - "ģopdagi mushuk" usuli

- "ma'lumot yiģish" usuli

№8. Xomilador va emizikli ayollarda klinik farmakologiyaning ŏziga xos xususiyatlari.

Xomiladorlik davrlarida ona-xomila-yŏldosh tizimining xolatlari. Xomiladorlarga dori vosita buyurilganda e'tiborda tutish kerak

bŏlgan

omillar. Dori vositaning xomilaga kŏrsatadigan nojŏya ta'sirlari bŏyicha tasnifi. Dori vositaning xomilaga kŏrsatadigan nojŏya

ta'sir turlari.

Xomilador ayol organizmida dori vosita farmakokinetikasini ŏzgarishi. Xomiladorlarda dori vositani ģŏllanishi, ŏziga xos

tamoyillari.

Emizikli ayollarni davolash. Dori vositani onalar ģabul ģilganda bolada rivojlanadigan nojŏya ta'sirlar. Sut ajralishiga ta'sir

kŏrsatadigan

preparatlar.

Adabiyotlar: A: 1,2,3,4,12,13; ģ:1,2,8,13,14,15,16,17,18.

Yangi ped.texnologiyalar: - "ģopdagi mushuk" usuli

- "ma'lumot yiģish" usuli

Dori vositasi taxlilini tuzish. Kurasiya ģilinayotgan bemorning dorilari taxlilini ŏtkazish.
5. Laboratoriya ishi (reja bŏyicha fan asosida laboratoriya ishi rejalashtirilmagan)
6. Talabaning mustaģil ishi

Mustaģil ish mavzularii.

№ Mustaģil ish nomi Soat miģdori

1. Antigistamin dori vositalar klinik farmakologiyasi.. 4,0

2. Ferment va antiferment preparatlarning klinik farmakologgiyasi 4,0

3. Virusga ģarshi preparatlarning klinik farmakologiyasi 4,0

4. Zamburuģga ģarshi preparatlarning klinik farmakologiyasi 4,0

5. Psixotrop dori vositaning klinik farmakologiyasi.. 4,0

6. Ŏrab oluvchi, adsorbsiyalovchi dori vositalarning klinik farmakologiyasi 4,0

7. Metabolizmga ta'sir etuvchi dori vositalarning klinik farmakologiyasi. 4,0

8. Orttirilgan immuntanģisligi sindromida (OITS) ģŏllanadigan dori vositalarning klinik farmakologyasi 4,0
№1. Antigistamin dori vosita klinik farmakologiyasi.

N1- va N2- reseptorlar xaģida tushuncha. Antigistamin preparatlarning ta'sir mexanizmi va farmakodinamik samaralari. Keng

ģŏllaniladigan

preparatlar farmakokinetikasi. Berilishga kŏrsatmalar. Mo'neliklar. Dozalash tartibi. Nojŏya ta'sirlar. Boshģa dori vosita bilan

ŏzaro ta'siri.
№2. Ferment dori vositalarning klinik farmakologiyasi.

Proteolitik fermentlar (xayvonlardan olinadigan, bakterial kelib chiģishga ega, ŏsimliklardan olinadigan fermentlar).

Ta'sir mexanizmi. Farmakokinetikasini ŏziga xosligi. Aktivatorlar va ingibitorlar bilan birga ishlatilganda dozalash tartibi.

Preparatni

tanlash, dozalash tartibi. Stomatologik kasallikga ģarab davolash kursi. Eng rasional kombinasiyalarni asoslash.

№3. Virusga ģarshi dori vosita klinik farmakologiyasi.

Virusli infeksiyalarni bartaraf etish bosģichlari. Vaksina va interferonlar. Sintetik virusga ģarshi preparatlar. Ularning ta'sir

mexanizmi.

Farmakokinetikasi. Nojŏya ta'sirlari. Ŏzaro ta'sirlari. ģŏllashga ģarshi kŏrsatmalar.

№4. Zamburuģga ģarshi dori vosita klinik farmakologiyasi.

Zamburuģga ģarshi antibiotiklar. Ta'sir mexanizmi. Farmakodinamikasi va farmakokinetikasi. Nojŏya ta'sirlari.

Imidozol, triazol unumlari va boshģa zamburuģga ģarshi preparatlar. Ta'sir xususiyatlari. Farmakokinetikasi. Nojŏya ta'sirlari.

Ќŏllashga

kŏrsatmalar.

№5. Psixotrop dori vosita klinik farmaklogiyasi.

Neyroleptiklar. Kimyoviy tuzilishi bŏyicha tasnifi. Asosiy ta'sir mexanizmi. Bloklovchi ta'sir darajasiga ќarab ularni bŏlinishi.

Farmakokinetika. Berilishga kŏrsatma va mo'neliklar. Dozalash. Nojŏya ta'sirlar.

Psixoanaleptiklar: ta'sir mexanizmi va farmakodinamik ta'sirlari. Farmakokinetikasi, dozalash tartibi, nojŏya ta'sirlari. Berilishga

kŏrsatma

va mo'neliklar.

Nootrop va serebroprotektorlar va ularning klinik farmakologik xususiyatlari.

№6. Metobolizmni faollashtiruvchi va korreksiyalovchi dori vositalar klinik farmakologiyasi.

Preparatlar. Ularning ta'sir mexanizmi va farmakodinamik samaralari. Berilishga kŏrsatmalar. Dozalash tartibi.

Vitamin va koferment preparatlar, ularni ќŏllashning axamiyati. Vitamin va mikroelementlarga bŏlgan sutkalik talab. Gipo- va

avitaminozlarning

rivojlanish sabablari va ularning klinik belgilari. Ќŏllashga kŏrsatma va mo'neliklar. Dozalash tartibi. Nojŏya ta'sirlari.

№7. Burishtiruvchi, ŏrab oluvchi va sŏrib oluvchi vositalar klinik farmakologiyasi.

Burishtiruvchi, ŏrab oluvchi adsorbsiyalovchi vositalarning ta'sir mexanizmi va farmakokinetikasi.

Eng kŏp ishlatiladigan preparatlarning farmakodinamikasi. Stomatologiyada ishlatishda kŏrsatmalar. Ќarshi kŏrsatmalar.

Dozalash tartibi. Nojŏya

ta'siri. Boshќa dori vositalar bilan ŏzaro ta'siri.

№8. Orttirilgan immuntanģisligi sindromida (OITS) ģŏllanadigan dori vositalarning klinik farmakologiyasi.

Preparatlar tasnifi. Virusga farshi ta'sir kŏrsatuvchi dori vositalrni tanlab buyurilishi va ularning klinik farmakologik xususiyatlari.

Yangi

virusga ģarshi preparatlarning klinik farmakologiyasi.
7. Fan bŏyicha bilim, malaka va kŏnikmalarni baxolash kriteriylarining reyting nazorati

Talabaning tayyorgarligi sifatini baxolashning asosiy kŏrsatkichi uning reytingi xisoblanadi, ya'ni joriy, oraliģ va yakuniy

baxolashlar yiģindisi.

Talabaning bilim darajasini reyting nazorati ģuyidagi nazorat usullari orģali amalga oshadi:

- joriy nazorat;

- talabaning mustaģil ishi;

- yakuniy nazorat - OSKE.

100 ball fan bŏyicha ģuyidagicha taģsimlanadi:

№ Nazorat usuli Maksimal ball Koeffisient Ŏtish bali

1. TMI xisobga olgan joriy nazorat 50 0,5 38,5

3. Yakuniy nazorat 30 0,3 16,5

Umumiy 100 1 55,0

Joriy nazorat - xar bir amaliy mashѓulot davomida muntazam ravishda talabaning bilimini, amaliy kŏnikmalari va maxoratini

tekshirishdan

iboratdir.

Talabaning mustaģil ishi

TMI ŏģuv jarayoni bilan chambarchas boģliģ bŏlib, fanni ŏzlashtirilishini nazarda tutadi, metodik va informativ resurslar bilan

ta'minlanadi va

uni bajarilishi reyting nazoratiga mos xolda olib boriladi.

TMI - amaliy mashģulotda doklad ģilish, mavzuni ximoya ģilishdan iborat.

Xisobga olish shakli - ŏģuv jurnalida belgilash

Baxolash mezonlari auditoriya amaliy mashѓulotlarning turi bŏyicha belgilanadi va ģuyidagilardan iborat:

- bilimi bŏyicha:

Oģzaki javob mazmuni, tŏliģligi va tŏģriligi - 40

Fikr yuritish -15

Mavzuni bir teksida bayon etishi -10

Boshќa fanlar bŏyicha olgan bilimi darajasi va ularni tŏѓri

ishlata olishi - 10

Javobni aniќ va lŏndaligi -10

ģŏshimcha adabiyot ma'lumotidan foydalanishi -10

Talabani mashѓulotda faol ќatnashishi, konspektlar borligi -5

Umumiy -100 ball

- maxorati va kŏnikmasi bŏyicha:

Bemorni davolash uchun tanlangan dori vosita yoki

kombinasiyasini, xamda dozalash tartibini

asoslab berish (xar bir muayyan xolatda) - 40

Ŏtkazilayotgan farmakoterapiyaning samarador-

ligivaxavfsizliginibaxolayolish -25

Dori vositaning nojŏya ta'sirlarini ŏz vaģtida

aniģќlash, oldini olish va

bartaraf etishni bilish - 20

Preparatlarni rasional kombinasiyalash - 10

Klinik reseptura bilan ishlashni bilish - 5

Umumiy -100 ball.

Joriy baxolash mezonlari
Ŏzlashtirish, ballar Baxo 5 kurs talabasi bilim darajasi
96-100 a'lo

"5" Asosiy gurux dori vositalarining klinik farmakologik xususiyatlarini: DV klassifikasiyasi, farmakodinamika,

farmakokinetika, ģator

ichki va tashģi omillar ta'sirini nazarda tutgun xolda DV dozalash tartibini; ŏtkazilayotgan farmakoterapiya samaradorligi va

xavfsizligini

nazorat ģilishni; DVning kŏp uchraydigan nojŏya ta'sirlarini yaxshi biladi.

DV kombinasiyalab ģŏllanishining xususiyatnin biladi; Xomiladorlik, emizikli davrda, yangi tuģilgan chaģaloģ va keksalarda klinik

farmakologiyaning ŏziga xos tomonlarini biladi.

Ma'lum bir gurux preparatini buyurishga kŏrsatma, ģarshi kŏrsatmalarini aniģ aytadi; samaradorlik va xavfsizlik nazorat usullarini

interpritasiya ģila oladi.

Lotin tilida klinik reseptura yoza oladi. Mashģulotda juda faol ģatnashadi.

91-95 a'lo

"5" Asosiy gurux dori vositalarining klinik farmakologik xususiyatlarini: DV klassifikasiyasi, farmakodinamika,

farmakokinetika, ģator

ichki va tashģi omillar ta'sirini nazarda tutgun xolda DV dozalash tartibini; ŏtkazilayotgan farmakoterapiya samaradorligi va

xavfsizligini

nazorat ģilishni; DVning kŏp uchraydigan nojŏya ta'sirlarini yaxshi biladi

DV kombinasiyalab ģŏllanishining xususiyatnin biladi; Xomiladorlik, emizikli davrda, yangi tuģilgan chaģaloģ va keksalarda klinik

farmakologiyaning ŏziga xos tomonlarini biladi.

Ma'lum bir gurux preparatini buyurishga kŏrsatma, ģarshi kŏrsatmalarini aniģ aytadi; samaradorlik va xavfsizlik nazorat usullarini

interpritasiya ģila oladi.

Lotin tilida klinik reseptura yoza oladi. Mashģulotda faol ģatnashadi.

86-90 a'lo

"5" Asosiy gurux dori vositalarining klinik farmakologik xususiyatlarini: DV klassifikasiyasi, farmakodinamika,

farmakokinetika, ģator

ichki va tashģi omillar ta'sirini nazarda tutgun xolda DV dozalash tartibini; ŏtkazilayotgan farmakoterapiya samaradorligi va

xavfsizligini

nazorat ģilishni; DVning kŏp uchraydigan nojŏya ta'sirlarini yaxshi biladi.

DV kombinasiyalab ģŏllanishining xususiyatlarini aniģlashda xatolik bor. Xomiladorlik, emizikli davrda, yangi tuģilgan chaģaloģ va

keksalarda

klinik farmakologiyaning ŏziga xos tomonlarini yoritishda kamchiliklar bor. Ma'lum bir gurux preparatini buyurishga kŏrsatma,

ģarshi

kŏrsatmalarini aniģ aytadi. Samaradorlik va xavfsizlikni nazorat usullarini interpretasiya ģilishda biroz ikkilanadi.

Lotin tilida klinik reseptura yoza oladi. Mashģulotda faol ģatnashadi.

81-85 yaxshi

"4" Asosiy gurux dori vositalarining klinik farmakologik xususiyatlarini: DV klassifikasisi, farmakodinamika,

farmakokinetika, ģator

ichki va tashģi omillar ta'sirini nazarda tutgun xolda DV dozalash tartibini; ŏtkazilayotgan farmakoterapiya samaradorligi va

xavfsizligini

nazorat ģilishni; DVning kŏp uchraydigan nojŏya ta'sirlarini yaxshi biladi.

DV kombinasiyalab ģŏllanishining xususiyatlarini aniģlashda xatolik bor. Xomiladorlik, emizikli davrda, yangi tuģilgan chaģaloģ va

keksalarda

klinik farmakologiyaning ŏziga xos tomonlarini yoritishda kamchiliklar bor. Ma'lum bir gurux preparatini buyurishga kŏrsatma,

ģarshi

kŏrsatmalarini tŏliģ bilmaydi. Samaradorlik va xavfsizlikni nazorat usullarini interpretasiya ģilishda biroz ikkilanadi.

Lotin tilida klinik reseptura yoza oladi. Mashģulotda faol ģatnashadi.

76-80 yaxshi

"4" Asosiy gurux dori vositalarining klinik farmakologik xususiyatlarini: DV klassifikasisi, farmakodinamika,

farmakokinetika, ģator

ichki va tashģi omillar ta'sirini nazarda tutgun xolda DV dozalash tartibini; ŏtkazilayotgan farmakoterapiya samaradorligi va

xavfsizligini

nazorat ģilishni; DVning kŏp uchraydigan nojŏya ta'sirlarinianiģlashda xatoliklar bor.

DV kombinasiyalab ģŏllanishining xususiyatlarini aniģlashda xatolik bor.

Xomiladorlik, emizikli davrda, yangi tuģilgan chaģaloģ va keksalarda klinik farmakologiyaning ŏziga xos tomonlarini bilmaydi

Ma'lum bir gurux

preparatini buyurishga kŏrsatma, ģarshi kŏrsatmalarini tŏliģ bilmaydi. Samaradorlik va xavfsizlikni nazorat usullarini interpretasiya

ģilishda

xatoliklar bor.

Lotin tilida klinik reseptura yoza oladi.

71-75 yaxshi

"4" Asosiy gurux dori vositalarining klinik farmakologik xususiyatlarini: DV klassifikasisi, farmakodinamika,

farmakokinetika, ģator

ichki va tashģi omillar ta'sirini nazarda tutgun xolda DV dozalash tartibini; ŏtkazilayotgan farmakoterapiya samaradorligi va

xavfsizligini

nazorat ģilishni; DVning kŏp uchraydigan nojŏya ta'sirlarinianiģlashda xatoliklar bor.

DV kombinasiyalab ģŏllanishining xususiyatlarini aniģlashda xatolik bor.

Xomiladorlik, emizikli davrda, yangi tuģilgan chaģaloģ va keksalarda klinik farmakologiyaning ŏziga xos tomonlarini bilmaydi.

Ma'lum bir gurux

preparatini buyurishga kŏrsatma, ģarshi kŏrsatmalarini tŏliģ bilmaydi. Samaradorlik va xavfsizlikni nazorat usullarini interpretasiya

ģila

olmaydi.

Lotin tilida klinik reseptura yoza oladi.

66-70 ģoniģarli

"3" Asosiy gurux DV klinik farmakologik xususiyatlari - DV klassifikasiyasi, farmakodinamikasi va farmakokinetiksini

aytishda xatoliklar

bor.

ģator ichki va tashģi omillarni nazarda tutgan xolda ģŏllanadigan DV dozalash tartibini bilmaydi.

Ŏtkazilayotgan farmakoterapiyaning samaradorlik va xavfsizligini belgilovchi asosiy nazorat usullarini, kŏp uchraydigan nojŏya

ta'sirlari,

kombinasiyalab ģŏllanganda kuzatiladigan ŏzaro ta'sir xarakterini aniģlashda xatoliklar bor.

Xomiladorlik, emizikli davrda, yangi tuģilgan chaģaloģ va keksalarda klinik farmakologiyaning ŏziga xos tomonlarini bilmaydi.

Ma'lum bir gurux

preparatini buyurishga kŏrsatma, ģarshi kŏrsatmalarini bilmaydi.

Ŏtkazilayotgan farmakoterapiya samaradorligi va xavfsizligini nazorat ģilish usullarini interpritasiya ģila olmaydi.

Lotin tilida klinik reseptura yozishda xatolik bor.

61-65 ģoniģarli

"3" Asosiy gurux DV klinik farmakologik xususiyatlari - DV klassifikasiyasi, farmakodinamikasi va farmakokinetiksini

aytishda xatoliklar

bor.

ģator ichki va tashģi omillarni nazarda tutgan xolda ģŏllanadigan DV dozalash tartibini bilmaydi.

Ŏtkazilayotgan farmakoterapiyaning samaradorlik va xavfsizligini belgilovchi asosiy nazorat usullarini, kŏp uchraydigan nojŏya

ta'sirlari,

kombinasiyalab ģŏllanganda kuzatiladigan ŏzaro ta'sir xarakterini aniģlashdni bilmaydi

. Xomiladorlik, emizikli davrda, yangi tuģilgan chaģaloģ va keksalarda klinik farmakologiyaning ŏziga xos tomonlarini bilmaydi.

Ma'lum bir gurux

preparatini buyurishga kŏrsatma, ģarshi kŏrsatmalarini bilmaydi.

Ŏtkazilayotgan farmakoterapiya samaradorligi va xavfsizligini nazorat ģilish usullarini interpritasiya ģila olmaydi.

Lotin tilida klinik reseptura yozishda xatolik bor.

55-60 udovletvori-

telno

"3" Asosiy gurux DV klinik farmakologik xususiyatlari - DV klassifikasiyasi, farmakodinamikasi va farmakokinetiksini

aytishda xatoliklar

bor. DV ta'sir mexanizmini bilmaydi. ģator ichki va tashģi omillarni nazarda tutgan xolda ģŏllanadigan DV dozalash tartibini

bilmaydi.

Ŏtkazilayotgan farmakoterapiyaning samaradorlik va xavfsizligini belgilovchi asosiy nazorat usullarini, kŏp uchraydigan nojŏya

ta'sirlari,

kombinasiyalab ģŏllanganda kuzatiladigan ŏzaro ta'sir xarakterini aniģlashni bilmaydi

. Xomiladorlik, emizikli davrda, yangi tuģilgan chaģaloģ va keksalarda klinik farmakologiyaning ŏziga xos tomonlarini bilmaydi.

Ma'lum bir gurux

preparatini buyurishga kŏrsatma, ģarshi kŏrsatmalarini bilmaydi.

Ŏtkazilayotgan farmakoterapiya samaradorligi va xavfsizligini nazorat ģilish usullarini interpritasiya ģila olmaydi.

Lotin tilida klinik reseptura yozishda xatolik bor.

0-54 ģoniģarsiz

"2" Asosiy gurux DV klinik farmakologik xususiyatlari - DV klassifikasiyasi, farmakodinamikasi va farmakokinetiksi xaģida

ma'lumoti yŏģ.

DV ta'sir mexanizmini bilmaydi. ģator ichki va tashģi omillarni nazarda tutgan xolda ģŏllanadigan DV dozalash tartibini bilmaydi.

Ŏtkazilayotgan farmakoterapiyaning samaradorlik va xavfsizligini belgilovchi asosiy nazorat usullarini, kŏp uchraydigan nojŏya

ta'sirlari,

kombinasiyalab ģŏllanganda kuzatiladigan ŏzaro ta'sir xarakterini aniģlashni bilmaydi

Xomiladorlik, emizikli davrda, yangi tuģilgan chaģaloģ va keksalarda klinik farmakologiyaning ŏziga xos tomonlarini bilmaydi.

Ma'lum bir gurux

preparatini buyurishga kŏrsatma, ģarshi kŏrsatmalarini bilmaydi.

Ŏtkazilayotgan farmakoterapiya samaradorligi va xavfsizligini nazorat ģilish usullarini interpritasiya ģilishni bilmaydi.

Lotin tilida klinik reseptura yozishni bilmaydi. .

Mustaģil ishni baxolash mezonlari

Talabaning mustaģil ishini nazorati ma'ruza ģilgan talabani va shu ma'ruzani muxokama ģilishda ģatnashgan boshģa talabalarni

bilimini baxolash

bilan amalga oshiriladi. Mustaģil ish tayerlash jaraenida egallangan bilim, malaka va kŏnikmalar amaliy mashģulotni baxolash

kriteriylariga mos

kelgan xolda ŏģituvchi tomonidan ŏtkaziladi.

TMI baxolanganda ģuyidagi mezonlar ģŏllanadi:

- matn mavzusi bŏyicha ŏģuv, ilmiy va joriy adabietlar

bilan ishlay bilish ģobiliyati - 25

- internet va ma'lumotni elektron usullari bilan ishlay olishi - 25

- matnning mazmuni, tŏliģligi va ravonligi - 25

- demonstrasion materialni borligi - 10

- lektorlik ģobiliyati, talabalarga ģiziģarli, tushunarli va ravon yetkazib bera olishiva auditoriyani ŏziga jalb eta olishi

- 10

- berilgan savollarga aniģ, lŏnda va tŏliģ javob bera olishi -5

Umumiy - 100

8. Informasion-uslubiy ta'minot

Komp'yuterli, informasion va boshģa zamonaviy ŏģitish texnologiyalaridan foydalanish

-ŏģitishni barcha bŏlimlari bŏyicha ŏrgatuvchi-nazorat testlarini komp.terdan foydalangan xolda yechish;

-dori vositalari taxlilini ŏtkazish sxemasi;

-tarģatma informasion material (ŏģuv ģŏllanmalari, uslubiy tavsiyanomalar, spravochniklar, darsliklar, monografiya, ilmiy

maģolalar,

informasion varaģalar, dori vositalari vkladishlari va x..);

-ģŏllanadigan turli gurux DV blok-sxemalari (samarali va xavfsiz dorini tanlash uchun);

-tablisa,slaydlar;

- "tematik" kasallik tarix, situasion masala tŏplamlari.

Fanga ŏrgatishda ģŏllanadigan texnologiyalar.

Pedagogik texnologiya va usullar:

-ģiyinlashtirilgan muammoli situasion masalalar tŏplami.

-ģiyinlashtirilgan ŏrgatuvchi-nazorat ģiluvchi testlar tŏplami

- "Tematik" kasallik tarixi, tavsiya varaģalari tŏplami.

-Dori vositalar prospektlari .

-Dori vositalar taxlili sxemasi.

Ŏģitishning interaktiv usullari:

-Rolli ŏyinlar.

-DV aloxida guruxi bŏyicha ma'lumot yiģish.

- "ģor bŏron" usuli

- "Situasion masalalar" usuli

- "ģopdagi mushuk" usuli

- "Galereya bŏyicha tur" usuli

- "Kim tezroģ, kim kŏproģ" usuli

- "Kuchsiz xalģa" usuli

- "Diskussiya" usuli

Ŏģitishda texnik vositalar (TSO):

- Kompyuter

- Slaydlari (leksion material)

- Videoroliklar, ŏģuv filmlar (DV ta'sir mexanizmi bŏyicha)

- Videoroliklar: amaliy kŏnikmalarni namoyish ģilish

9. Adabiyotlar

Asosiy

Darsliklar

1. Belousov Yu.B. Klinicheskaya farmakologiya i farmakoterapiya, M., 1993, 1997; 2000. 425 s.

2. Krijanovskiy S.A. Klinicheskaya farmakologiya. M., 2001. 568 s.

3. Kukes V.G Klinicheskaya farmakologiya, M.,1991; M.,1992; M.,1999; M.,2000; M.,2004. 936 s.

4. Mamatov Yu. Klinik farmakologiya, Toshkent, 1998. 696 s.

Mixaylov I.B. Klinicheskaya farmakologiya, S-Peterburg, 1999. 485 s.

Ŏģuv-uslubiy ģŏllanmalar

5. Akbarova D.S., Yakubov A.V., Zufarov P.S. Klinicheskaya farmakologiya antigipertenzivnix lekarstvennix sredstv.

Uchebno-metodicheskoe

posobie. T., 2008. 42 s.

6. Kas.P.S., Mavlyanov I.R., Maxkamova R.K., Muzrabekov Sh.M., Daminova L.T. "Klinicheskaya farmakologiya

lekarstvennix sredstv, primenyaemix pri

zabolevaniyax jeludochno-kishechnogo trakta. Prinsipi farmakoterapii. Uchebno-metodicheskoe posobie. Tashkent, 2004. 60 s.

7. Kas.P.S., Mavlyanov I.R., Maxkamova R.K., Muzrabekov Sh.M., Daminova L.T. "Me'da-ichak yuli kasalliklarida

kullaniladigan DV klinik

farmakologik xususiyatlari" Ukuv-uslubiy kullanma. Toshkent, 2004. 65 s.

8. Kas P.S., Maxkamova R.K. Klinicheskaya farmakologiya diureticheskix lekarstvennix sredstv. Metod. rekomendasii,

Tashkent, 2000. 45 s.

9. Mavlyanov I.R. Antiaritmik dori vositalarining klinik farmakologiyasi. Ŏkuv-uslubiy kŏllanma. Toshkent, 1996. 40 s.

10. Mavlyanov I.R., Muzrabekov Sh.M. Psixotrop dori vositalarining klinik farmakologiyasi, Ŏkuv-uslubiy kŏllanma,

Toshkent, 1996.

38 s.

11. Maxkamova R.K., Kas.P.S., Azimova K.S. "Zamonaviy antibakterial dori vositalarining klinik farmakologik xususiyatlari

farmakoterapiya

tamoyillari. Metodicheskoe posobie. Tashkent, 2004. 45 s.

12. Nadjimutdinov K.N. Klinik farmakologiya buyicha ukuv metodik kullanma, 1991. 65 s.

13. Nadjimutdinov K.N. Pobochnoe deystvie lekarstvennix sredstv. Metodicheskaya rekomendasiya, 1987. 38 s.

14. Rustamov B.R. va xammualliflar. Ovkat xazm kilish sistemasining motor-sekretor faoliyatiga ta'sir etuvchi dori

moddalarining klinik

farmakologiyasi. Metodik kullanma, 1994. 35 s.

15. Rustamov B.R. Bronxlarni kengaytiruvchi dori vositalarining klinik farmakologiyasi. Metodik kullanma, 1994. 40 s.

16. Usmanov R.I. va xammualliflar. Ichki bezlar ishlash sistemasiga ta'sir kiluvchi dori moddalarning klinik farmakologiyasi.

Metodik

kullanma, 1993. 42 s.

17. Yakubov A.V., Akbarova D.S., Zufarov P.S. Klinicheskaya farmakologiya nesteroidnix protivovospalitelnix

lekarstvennix sredstv i

immunokorrektorov. Uchebno-metodicheskoe posobie. 44 s.

18. Howard C. Ansel, Nicolas G. Popovich, Loyd V. Allen. Pharmaceutical Dosage Forms and Drug Delivery Systems.

University of Philadelphy. 1998. 760 s.

19. Samanta Venable, Diane S. Aschenbrenner. Nursing Management in Drug Therapy. Lippincott. 2000. 528 s.

ģŏshimcha

1. Bertram G. Katsung. Bazisnaya i klinicheskaya farmakologiya v 2-x tomax, 1998. 1120 s.

2. Votchal V.E. Ocherki klinicheskoy farmakologii, M., 1965. 246 s.

3. Vudli M., Uelan A. Terapevticheskiy spravochnik Vashingtonskogo Universiteta, M., 1995. 831 s.

4. Grexamm-Smit D.G., Aronson Dj.K.Oksfordskiy spravochnik po klinicheskoy farmakologii i farmakoterapii. 925 s.

5. Kiryushenkov A.N., Taraxovskiy M.L. Vliyanie lekarstvennix sredstv na plod, 1990. 268 s.

6. Klinicheskaya farmakologiya v akusherstve i ginekologii, v 2 tomax, per. s angl., M., 1989. 985 s.

7. Mashkovskiy M.D., Lekarstvennie sredstva, T., 1994. 1200 s.

8. Metelisa V.E. Spravochnik kardiologa po klinicheskoy farmakologii, M., 2002. 303 s.

9. Staneva-Stoycheva D., Stoychev S. Lekarstvennie vzaimodeystviya, T., 1990. 374 s.

10. Formulyar osnovnix lekarstvennix sredstv. Pod obshim rukovodstvom VOZ, Zurdinov A.Z., 1997. 532 s.

11. Chekman V.I. i soavt. Spravochnik po klinicheskoy farmakologii i farmakoterapii, Kiev, 1986. 740 s.

12. Yunusxodjaev A.N. Spravochnik osnovnix lekarstvennix sredstv Respubliki Uzbekistan, Tashkent, 1998. 890 s.

13. Carol A.Warfield, MD. Prescriber's Pochet Guide to Common Drugs. USA, 1998 426 s.

14. Handbook of Infusion Therapy. 2000.382 s.

15. Harry Avis. Drugs & Life. USA, 1996. 745 s.

16. Manual of Medical Therapeutics. Dep. of Medicine, Washington, 1992.

450 s.

17. Patricia S. Chaney. Giving Cardiovascular Drugs Safely. 1978. 631 s.

18. Stephen J. Levy. Managing the Drugs in Uour Life. University of Philadelphy. 1998. 525 s.

18. Internet sayti: http://www.RMJ.ru, www.medsearch.ru, www.medi.ru, http://mjmp.by.ru, www.rusmedserv.com,

www.consiHuni-medicum.com,

www.mediasphera.ru/clinicalevidence, www.pubmed.com, www.antibiotic.ru.