Tarmorlarni rejalashtirish 12 bob indd

10.5. Tarmoq rozetkalarining montaji
Yuqorida aytib o‘tilganidek trmoq rozetkalarini katta ma-
halliy tarmoqlarni yaratishda rejalashtirishi aytib o‘tilagan. Le-
kin bu kichik ofis tarmoqlarida tarmoq rozetkalarini qo‘llash 
kerak emas degan xulosa chiqarilmasligi lozim.

---

– 182 –
Mavjud talablarga asosan tarmoq rozetkalari turli bosqich-
dagi ishlar xafsizliklarini ta’minlaydi, shu sababli, murakkabligi 
va konstruksiyasida farq mavjud bo‘ladi.
Amalda, agar gap jiddiy xavfsizlik talablari bilan davlat 
tashkilotlari haqida ketmayotgan bo‘lsa, qimmat bo‘lmagan 
tarmoq rozetkalaridan foydalanish mumkin.
Misol tariqasida shruplar yordamida mahkamlanadigan 
tarmoq rozetka montajini ko‘rib chiqamiz. Tarmoq rozetkasi 
uch qismdan iborat: asos, qopqoq va kontakt guruhlar plata-
sidan (10.2-rasm).
10.2-rasm. Tarmoq rozetkasining qismlari.
Bunday rozetka bilan ishlashda, odatda, quyidagi ketma-
ketlikdagi ishlar bajariladi.
1. Rozetkani tarkibiy qismlarga ajratiladi.
2. Rozetka o‘rnatilishi kerak bo‘lgan joyga, ajratib olingan 
rozetkaning asosi mahkamlanadi.
3. Plataning kontakt guruhlariga o‘tkazgichlarni siqish ba-
jariladi.
4. Plata asosga mahkamlanadi, buning uchun maxsus usul 
mavjud.
5. Rozetkani qopqog‘i yopiladi.
– 183 –
Odatda, rozetka qulflar tizimida foydalaniladi, uni qism-
larga ajratish uchun ish quroli kerak emas. 
Kontakt maydonli plata e’tiborga loyiq. Odatda, kontakt 
maydoni yoniga mavjud standart talabiga ko‘ra qisish sxemasi 
joylashtiriladi, masalan, T568A. Sizning qiladigan ishingiz – 
berilgan sxemaning to‘g‘riligini tekshiring, chunki ko‘pincha 
ularda xato mavjud bo‘ladi (ayniqsa arzon rozetkalarda).
Bu muhim ish, sababi 
«
o‘ralgan juft
» 
kabellari yordamida 
qurilgan mahalliy tarmoqning to‘g‘ri ishlashi uchun simlarning 
siqishning bir xil standarti tarmoqning hamma qismlarida bir 
xil ishlatilishi kerak: markaziy uzelda, tarmoq rozetkalarida, 
patch-kordda va hokazo.
Kontakt maydonchadagi mahkamlash tizimi bir juftlikdagi 
simlar turli kontaktlarga mahkamlanishi hisobga olingan holda 
joylashtirilgan. Bu unda 12.5 mm dan ko‘p bo‘lmagan holda 
o‘ramidan chiqarishni talab etadi. Shu sababli simlarni mah-
kamlashda bu mavjud qoidaga amal qilish kerak.
Simlarni rozetkada mahkamlash uchun maxsus pichoqdan 
(4.26– rasm) foydalaniladi. Simlarni o‘z kontaklariga joy-
lashtirilgandan so‘ng ularni har biriga pichoqni bosib mah-
kamlang. Mahkamlash sifatini ko‘zdan kechirib nazorat qil-
ganingizdan so‘ng, ortiqcha sim uchlarini kesib tashlang. Bu 
ishlarni bajarib bo‘lganingizda so‘ng keyingi rozetkadagi ish-
larni bajarishga o‘ting.