Tarmorlarni rejalashtirish 12 bob indd

L

3.7-rasm. Paketni minimal uzunligini hisoblash.

Tarmoq adapteri kolliziya holatini, ya’ni paketlar to‘qnashuvi holati aniqlashi haqida alohida to‘xtalib o‘tishi o‘rinlidir, oddiy taqqoslash, ya’ni obyekt uzatayotgan axborot bilan tarmoqdagi aniq axborotni solishtirish imkoni foqat oddiy

U< Um/2
3.8-rasm. Manchester II kodi ishlatilganda kolliziya holatini
aniqlash.
NRZ kodi ishlatilganda mumkin, lekin NRZ ancha kam ish- latiladi. Manchester II kodini ishlatilganda (u odatda CSMA/ CD axborot almashinuvini boshqarish usulida qo‘llaniladi deb bilinadi) butunlay boshqacha yondoshish talab etiladi. Aytib o‘tilganidek Manchester II kodida har doim o‘zgarmas doimiy qismi mavjuddir, uning kattaligi signalning umumiy balandli- gining yarmiga tengdir (agarda signalning ikki holatidan biri nol bo‘lsa). Biroq ikki yoki undan ko‘p paketlar to‘qnashgan holatda (kolliziya) bu qoida bajarilmaydi (3.8-rasm).
Paketlar har doim bir-biridan farq qiladi va vaqt bo‘yicha surilgandir. Aynan o‘zgarmas doimiy qismning chiqish kattali- gi o‘rnatilgan qiymatidan farq qilishiga qarab har bir tarmoq adapteri tarmoqda kolliziya holati mavjudligini aniqlaydi.
Halqa topologiyali tarmoqda axborot almashinuvini
boshqarish
Axborot almashishni boshqarish usulini halqa topologiyasi- ga tanlashning o‘z xususiyatlari mavjuddir. Bu holda muhimi
shuki, halqaga uzatilgan har qanday paket ketma-ket har bir abonentdan o‘tib ma’lum vaqtdan so‘ng yana shu nuqtaga qaytib keladi, ya’ni paket uzatgan abonentga (chunki to- pologiya yopiq). Sababi «Shina» topologiyasi singari signal ikki tarafga tarqalmaydi. Aytib o‘tish kerakki «Halqa» topologiyasi tarmoqda bir va ikki yo‘nalishga axborot uzatishi mumkin. Biz bu erda bir yo‘nalishli tarmoqni ko‘rib o‘tamiz, chunki bu turdagi tarmoq ko‘p tarqalagandir.
«Halqa» topologiyali tarmoqqa turli markazlashtirilgan boshqarish usulini (yulduz kabi) qo‘llash mumkin, xuddi shuningdek, tarmoqqa tasodifiy bog‘lanish usulini (shina kabi) qo‘llash mumkin, lekin ko‘pincha halqa xususiyatiga aynan mos keluvchi boshqaruvining maxsus usulini tanlashadi. Bu hol uchun eng ko‘p tanilgan boshqarishni marker (estafeta) usuli, ya’ni maxsus ko‘rinishdagi katta bo‘lmagan boshqarish paketidan foydalaniladi. Aynan halqa bo‘ylab estafeta ravish- da uzatish tarmoqqa bog‘lanish huquqini bir abonentdan ke- yingi abonentga beradi. Marker usullari markazdan tarqatish- ga va determinatsiyalangan tarmoqda axborot almashinuvini boshqarish usullariga kiradi. Ularda aniq ajratilgan markaz yo‘q, lekin aniq o‘rnatilgan tartib tizimi mavjud va shuning uchun konflikt holat yuzaga kelmaydi.
Halqa topologiyali tarmoqda markerli boshqarish usulini ishlashini ko‘rib chiqamiz (3.9-rasm). Halqa bo‘ylab uzluksiz maxsus paket marker yuradi, u abonentlarga o‘z paketlarini uzatish huquqini beradi. Abonentlarni harakat qilish algoritmi quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

1. 
   O‘z paketini uzatishni xohlagan 1 — abonent bo‘sh mar- kerni o‘ziga kelishini kutishi kerak. Shundan so‘ng markerga o‘z paketini qo‘shadi, markerni band deb belgilaydi va uni halqada o‘zidan keyinda joylashgan abonentga jo‘natadi.
   
2. 
   Hamma abonentlar (2,3,4) paket ulangan markerni qabul qilib, paket ularga manzilanganligini tekshiradilar. Agar peket ularga manzillangan bo‘lmasa, u holda olingan marker- paketni halqa bo‘ylab uzatib yuboradi.
   

3. 
   Agarda qaysidir abonent (bizning holimizda 3 — abonent bo‘lsin) paketni o‘ziga manzillanganini tanisa, u bu paketni qabul qilib oladi, markerda axborot qabul qilingani haqida tasdiq bi­tini o‘rnatadi va marker paketni halqa bo‘ylab uzatib yuboradi.
   
4. 
   Axborot uzatgan 1-abonent butun halqa bo‘lib aylanib chiqqan o‘z paketini oladi va markerni bo‘sh deb belgilab, tarmoqdan o‘z paketini chiqarib tashlaydi va bo‘sh markerni halqa bo‘ylab uzatib yuboradi. Axborot uzatishni xohlagan abonent bu bo‘sh markerni kutadi va yana hammasi qaytadan bayon etilgan ketma-ketlikda davom etadi.