Tarmoq bu ikki yoki undan ortiq qurilmalarni bog'lanishidan hosil bo'ladigan aloqadir. Bunga misol qilib ixtiyoriy narsa olish mumkin. Masalan bir kompyuterdan boshqasiga ma'lumot uzatish yoki bir necha kishilik yoki jamoaviy o'yinlarni o'ynash imkoniyati



Download 184,63 Kb.
bet1/3
Sana04.09.2021
Hajmi184,63 Kb.
#164043
  1   2   3
Bog'liq
ShPargalka JAMSHIDJON


By @highlifestarter

Tarmoq - bu ikki yoki undan ortiq qurilmalarni bog'lanishidan hosil bo'ladigan aloqadir. Bunga misol qilib ixtiyoriy narsa olish mumkin. Masalan bir kompyuterdan boshqasiga ma'lumot uzatish yoki bir necha kishilik yoki jamoaviy o'yinlarni o'ynash imkoniyati mavjud. 2ta insonni telefon orqali suhbat qurishida ham asosi sifatida tarmoq yotadi. Qisqacha aytadigan bo'lsak, har qanday qurilmani boshqa qurilmalar bilan aloqa qilishida tarmoq tushunchasi yotadi.

TARMOQ KOMPONENTALARI

1. Qurilma:
a) Oxirgi qurilmalar (kompyuter, telefon, printer, faks va h.k)

b) Oraliq qurilmalari (router, switch, hub va h.k);

2. Vosita (ulanish usuli):
a) mis (med) kabel:
1) simmetrik - parali kabellar;
2) koaksial;

b) Optik kabel:


1)bir modali – magistralda ishlatiladi;
2)ko'p modali – lokal tarmoqda ishlatiladi;

c) Simsiz aloqa (wi-fi, bluetooth va h.k);

3. Xizmat - Tarmoq taqdim etadigan xizmatlar (audio/video qo'ng'iroq, ma'lumot uzatish va h.k)

TARMOQ TURLARI

PAN (Personal Area Network) – ko'pi bilan 8ta qatnashchilar mavjud bo'lishi mumkin va radius qamrovi 30 metrgacha.

LAN (Local Area Network) – 10 tadan 100 gacha foydalanuvchilar mavjud bo'lishi mumkin va radius qamrovi 100 metrgacha.

CAN (Campus Area Network) – o'ziga bir necha LAN tarmoqlarini birlashtiradi. Katta va ko'p segmentli LAN hosil qilinadi.

MAN (Metropolitan Area Network) – shahar qamrovidagi tarmoq. 1000 metr masofani o'zida qamrab oladi va o'zida 1000 ta foydalanuvchilarni o'ziga birlashtiradi.

WAN (Wide Area Network) – global kompyuter tarmog'i hisoblanadi. Million abonentlarni o'zida birlashtiradi (Internet).

OSI va TCP/IP

Tarmoqni ishlashi uchun esa bizga OSI modeli va TCP/IP protokollar steki zarur hisoblanadi. OSI (Open System Interconnection) modeli 7ta pog'onadan iborat va har bir pog'ona paket (ma'lumot uzatishning bir turi hisoblanadi) hosil qilishda o'z belgisini qo'yib boradi. Ya'ni bunda agar ma'lumot biror qurilmadan chiqib ketishdan oldin 7-pog'onadan boshlab pastki pog'onaga tushib borib paket ko'rinishiga keladi va uzatiladi. Ikkinchi kompyuter uni qabul qilib olgandan so'ng esa 1-pog'onadan boshlab yuqoriga qarab chiqib boradi va ma'lumot ko'rinishiga keladi. Bunda agar qaysidir pog'onada xatolik bo'lsa, paket qaytadan so'raladi yoki so'rov bekor qilinadi (bu tushunchalar nisbiy hisoblanib, ma'lumot almashinuv aynan aytilganidek amalga oshirilmaydi). OSI m odelining 7ta pog'onasi:

OSI modeli etalon model bo'lib, bu faqat nazariy jihatdan mavjud. Hozirgi kunda bu model asosida TCP/IP stek protokollariga asoslangan holda tarmoq ishlaydi. TCP/IP ishlab chiqilishining yagona sababi OSI modelini soddalashtirish va qulay foydalanish hisoblanadi. TCP/IP stek protokollari tuzilishi

Bundan tashqari bizda port tushunchasi mavjud bo'lib, Port bu – mantiqiy bog'lanish tuguni hisoblanib, bu portlar yordamida mantiqiy kerakli protokolga bog'lanish hosil qilinadi. Ixtiyoriy so'rov biron manzildagi aynan kerakli portga murojaat qilinadi va javob qaytarishda esa so'rov kelgan portga qayta jo'natiladi. TCP/IP da har bir protokol uchun port mavjud. Ularning umumiy soni 65535 ta. Portlar quyidagicha bo'ladi:

3. Kompyuter tarmog'i protokollarini qisqacha tushuntirish

Tarmoq protokoli tarmoq qurilmalari orasidagi aloqa uchun qoidalar va qoidalarni belgilaydi. Tarmoq protokollari qurilmalar bir-birlari bilan aloqa o'rnatish va ularni bog'lash uchun mexanizmlarni, shuningdek ma'lumotlarni yuborilgan va qabul qilingan xabarlarga qanday paketlanganligini ko'rsatuvchi formatlash qoidalarini o'z ichiga oladi. Ba'zi protokollar ishonchli va / yoki yuqori ishlaydigan tarmoq aloqasi uchun mo'ljallangan xabarlarni tasdiqlash va ma'lumotlarni siqishni qo'llab-quvvatlaydi.

Kompyuter tarmog'i uchun zamonaviy protokollar, odatda, paketlar shaklida xabarlarni jo'natish va qabul qilish uchun paketli kommutatsiya texnikasidan foydalanadi - to'plangan va qayta o'rnatiladigan qismlarga bo'lingan xabarlarga bo'linadigan xabarlar. Har biri alohida kompyuter uchun mo'ljallangan har bir yuzlab kompyuter protokoli ishlab chiqilgan. maqsadlar va muhitlar.

Internet protokollari

Internet protokoli turkumlari Internet protokoli (IP) ning o'zi bilan birga, TCP , UDP , HTTP va FTP kabi yuqori darajadagi protokollarning qo'shimcha imkoniyatlarini ta'minlash uchun IP bilan birlashtirilgan (va eng ko'p ishlatiladigan tarmoq protokollaridan iborat) majmuini o'z ichiga oladi. ARP va ICMP kabi past darajadagi Internet protokollari ham IP bilan birgalikda mavjud.Umuman , IP-oiladagi yuqori darajadagi protokollar veb-brauzerlar kabi ilovalar bilan yanada yaqinroq hamkorlik qiladi, past darajadagi protokollar tarmoq adapterlari va boshqa kompyuter uskunalari bilan o'zaro ta'sir qiladi.

Simsiz tarmoq protokollari

Wi-Fi , Bluetooth va LTE tufayli simsiz tarmoqlar odatiy holga aylandi. Simsiz tarmoqlarda foydalanish uchun mo'ljallangan tarmoq protokollari roumingda mobil qurilmalarni qo'llab-quvvatlashi va o'zgaruvchan ma'lumotlar tezligi va tarmoq xavfsizligi kabi masalalar bilan shug'ullanishi kerak.

Batafsil: Simsiz tarmoq protokollariga ko'rsatma .

Tarmoqni yo'naltirish protokollari

Yonaltiruvchi protokollar - Internetdagi tarmoq routerlari uchun mo'ljallangan maxsus mo'ljallangan protokollardir. Yonaltiruvchi protokol boshqa ruterlarni identifikatsiya qilishi, tarmoqli xabarlar manbalari va tarmoq xabarlari yo'nalishlari o'rtasidagi yo'llarni ( marshrutlar ) boshqarishi va dinamik marshrutlash bo'yicha qarorlarni qabul qilishi mumkin. Umumiy marshrutlash protokollariga EIGRP, OSPF va BGP kiradi.

Ko'proq: Top 5 Tarmoq Yonaltiruvchi Protokollari Ta'rif .

Tarmoq protokollari qanday amalga oshiriladi

Zamonaviy operatsion tizimlar ba'zi bir tarmoq protokollarini qo'llab-quvvatlaydigan o'rnatilgan dasturiy ta'minot xizmatlarini o'z ichiga oladi. Veb-brauzerlar kabi ilovalar ushbu dasturning ishlashi uchun zarur bo'lgan yuqori darajali protokollarni qo'llab-quvvatlaydigan dasturiy kutubxonalarini o'z ichiga oladi. Ba'zi bir past darajadagi TCP / IP va marshrutlash protokollari uchun qo'llab-quvvatlanadigan ish faoliyatini yaxshilanishi uchun bevosita apparat (silikon chipsetlar) orqali amalga oshiriladi.

Tarmoq orqali uzatilgan va qabul qilingan har bir paket ikkitomonlama ma'lumotlarni (har bir xabarning mazmunini kodlaydiganlar va nol) o'z ichiga oladi. Aksariyat protokollar, xabarning jo'natuvchisi va uning maqsadiga mo'ljallangan ma'lumotni saqlash uchun har bir paketning boshida kichik sarlavhani qo'shib qo'yadi. Ba'zi protokollar oxirida taglik qo'shishadi. Har bir tarmoq protokoli o'z turidagi xabarlarni aniqlab olish va qurilmalar o'rtasida harakatlanuvchi ma'lumotlarning bir qismi sifatida sarlavh va satrlarni ishlov berishga qodir.

Yuqori va quyi darajalarda birga ishlaydigan tarmoq protokollari guruhi odatda protokol oilasi deb ataladi. Tarmoqdagi talabalar an'anaviy tarzda OSI modeli haqida ma'lumot olishadi, bu tarmoq protokoli oilalarini ta'lim maqsadlari uchun muayyan qatlamlarga kontseptual tarzda tashkil etadi.

Batafsil: Qanday qilib kompyuter tarmoqlari ishlaydi - protokollarga kirish

4. So'nggi 20 yil ichida sayyora turli xil kompyuter tarmoqlari bilan qamrab olingan. Ushbu tarmoqlar qanday ishlashini o'rganish bizga ularning qanday qilib yaxshiroq foydalanishni o'rganishimizga yordam beradi va atrofimizdagi o'zgaruvchan dunyo haqida xabardorlikni oshiradi. Bizning kompyuter tarmoqlari qanday ishlashiga bag'ishlangan ushbu nashrimiz tarmoqqa ulangan va bir-birlari bilan bog'lanadigan qurilmalar - apparat tizimlarini tekshiradi.

Tarmoq qurilmasini nima qiladi

Har bir kompyuter, al qurilmasi yoki boshqa qurilmalar tarmoqqa ulana olmaydi. Tarmoq qurilmasi boshqa qurilmalarga kerakli jismoniy ulanishlarni amalga oshirish uchun maxsus aloqa apparatlariga ega. Zamonaviy tarmoq qurilmalarining aksariyati elektron qurilmalarga ulangan aloqa elektroniga ega.

Ba'zi shaxsiy kompyuterlar, eski Xbox o'yin konsollari va boshqa eski qurilmalarda ichki aloqa qurilmalari mavjud emas, lekin tarmoq qurilmalari sifatida USB tashqi qurilmalar shaklida alohida tarmoq adapterlarini ulab qo'yish mumkin. Ko'p eski stol kompyuterlari tizim interfeysida "Tarmoq interfeysi kartasi" (NIC) so'zidan kelib chiqqan jismoniy sifatida alohida kattalikdagi plagin kartalarini kiritish kerak edi.

Eski avlodlar bo'lmaganida, tarmoq qurilmalari sifatida iste'molchi apparatlari va gadjetlarining yangi avlodlari qurilmoqda. Masalan, an'anaviy uy termostatlarida aloqa apparatlari mavjud emas edi, va ular tashqi qurilmalar orqali uy tarmog'iga ulanmagan.

Nihoyat, ayrim turdagi uskunalar tarmoqlarni qo'llab-quvvatlamaydi. Ichki tarmoq qurilmalari va tashqi qurilmalarni qabul qilmaydigan iste'molchi qurilmalari orasida eski Apple iPod, ko'plab televizorlar va tushdi pishirgichlari mavjud.

Kompyuter tarmoqlarida qurilma roli



Kompyuter tarmoqlarida qurilmalar turli rollarda ishlaydi. Ikki eng keng tarqalgan rollar - mijozlar va serverlar . Tarmoq mijozlariga misollar: kompyuterlar, telefonlar va planshetlar va tarmoq printerlari . Iste'molchilar umuman so'rov qilishadi va tarmoq serverlarida saqlanadigan ma'lumotlar, iste'molchilarni yaxshi qo'llab-quvvatlash uchun odatda katta miqdorda xotira va / yoki disklarni saqlash va yuqori ish faoliyatini bajaradigan protsessorlar bilan jihozlangan qurilmalarni iste'mol qiladi. Tarmoq serverlarining misollaridan veb- serverlar va o'yin serverlari mavjud. Tarmoqlar tabiiy ravishda mijozlarga qaraganda ko'proq mijozlarni qo'llab-quvvatlashga moyildir . Ham mijozlar, ham serverlar ba'zida tarmoq tugunlari deb ataladi.

Tarmoq qurilmalari ham mijozlar, ham serverlar sifatida ishlashga qodir. Peer-to-peer tarmog'ida , masalan, qurilmalar juftlari bir-biri bilan fayllarni yoki boshqa ma'lumotlarini almashadi, ular bir vaqtning o'zida boshqa tengdosh qurilmalardan turli xil ma'lumotlarni talab qilish uchun mijoz sifatida ishlayotgan bir qator ma'lumotlarni taqdim etuvchi server hisoblanadi.

Maxsus maqsadli tarmoq qurilmalari

Mijozlar va server tugunlari boshqa qurilmalarning aloqalarini blokirovka qilmasdan tarmoqdan qo'shilishi yoki olib tashlanishi mumkin. Biroq, tarmoqning boshqa turdagi turlarini, faqat tarmoqni ishga tushirishni ta'minlash uchun mavjud:



  • Tarmoqli tarmoqqa to'g'ridan-to'g'ri boshqalarga ma'lumotlarni yuborish uchun unga bog'langan har qanday tugunni beradi

  • Tarmoq kalitlari hublar bilan bir xil funktsiyani bajaradi, biroq bir nechta ulangan tugunni tarmoqlardagi barcha boshqalarga emas, balki bir-biriga to'g'ridan-to'g'ri ma'lumotlarni yuborish uchun ruxsat beruvchi bir necha aloqa yo'llarini ochadigan qo'shimcha apparat mantig'ini o'z ichiga oladi

  • Tarmoqli routerlar tarmoq tashqarisidagi kalitlarning imkoniyatlarini yanada kengaytirib, o'zlaridan boshqa tarmoqlarga ulanishni qo'llab-quvvatlab, ularni har birining funktsional xususiyatlarini buzmasdan birga birlashtiradi.

  • Bir tarmoq repetitori tarmoq ulanishlari orqali yuborilgan fizik signallarni oladi va uzatishning uzoq masofani bosib o'tishini ta'minlash uchun kuchlarini (masalan, elektr yoki radio quvvatini) kuchaytiradi

  • Hozirgi kunda kamroq tarqalgan qurilmaning turi, tarmoq ko'prigi qurilma ikkita turli jismoniy tarmoq ulanishini bir-biri bilan uyg'unlashtiradi, aks holda simsiz qurilmalarni simli tarmoqqa qo'shilishga imkon beruvchi ko'priklar kabi. (Zamonaviy ko'prik texnologiyasi ko'pincha boshqa turdagi qurilmalarga jismoniy jihatdan inobatga olinadi.)

5. IP manzil (o'qilishi (ay-pi adres) ingilizcha Internet Protocol)- Qurilmaning tarmoqdagi takrorlanmas virtual adresidir.
Internet va lokal tarmog'idagi qurilmalar bir-biri bilan IP protokoli orqali bir-birini IP adreslariga ma'lumot junatish orqali aloqa qilishadi. Bu aloqaning o'ziga yarasha qonun qoidalari bor va shu qonun qoida asosida bir IP manzil ikkinchi IP adresga xabar(paket) jo'natadi va shu qonun qoida protokol deyiladi.

Bu takrorlanmas ip manzil qurilmada (komputer/router(marshrut)/..) emas balki tarmoq interfeysida bo'ladi.


IP adreslarning xozirda ikki avlodi mavjud.

Download 184,63 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish