Тармоқдаги рақобатга субститут товарлар таъсири

Potentsial tashqi imkoniyatlar - Ko’shimcha iste’molchilar guruhiga xizmat ko’rsatish qobiliyati yoki yangi bozorlarga kirish; - Mahsulot assortimentini kengaytirish imkoniyati; - Texnologiyani yangi mahsulotga yoki biznesga o’tkazish qobiliyati; - Oldinga yoki orqaga integratsiya; - Jozibador chet el bozorlariga kirish to’siqlarini yengish; - Raqobatchi firmalar bilan yaxshi munosabatlar; - Talab o’sgan paytda ishlab chiqarishni kengaytirish qobiliyati; - Yangi texnologiyalarni yaratish; - Boshqalar;

Potentsial tashqi xavf-xatar - Past xarajatli yangi raqobatchining paydo bo’lishi; - O’rinbosar tovarlarni sotilish hajmini oshishi; - Bozorni o’sish tezligining pasayishi; - CHet el valyutasi kursini va xorijiy mamlakatlarning tashqi savdodagi siyosatini noqulay o’zgarishi; - Yuqori xarajatli texnik talablarning paydo bo’lishi; - Iqtisodiy buhronlar paytidagi zaiflik; - Ta’minotchilarning va iste’molchilarning bozor hokimiyatini o’sishi; - Istemolchilarning talabi va xulqining o’zgarishi; - Noqulay demografik o’zgarishlar; - Boshqalar;

SWOT – тахлил мазмуни ва уни ўтказиш усули

SWOT-tahlil.
SWOT - inglizcha Strengts (kuchlar), Weaknesses (zaif tomonlar), Opportunities (qulay imkoniyatlar) va Threats (taxdidlar) suzlaridan tuzilgan akronimdir. Kompaniyaning ichki holati asosan S vaW bilan, tashqi muhiti esa O va T ko`rsatkichlarda ifodalanadi.
SWOT-tahlilda hisobga olinadigan omillar

Potensial ichki kuchli jihatlar (S):	Potensial ichki zaif jihatlar (W):
Aniq namoyon bo`lib turgan nufuzlilik	Ba‟zi nufuzli jihatlarni qo„ldan boy berish
Munosib moliyaviy manbalar	Strategiyani uzgartirish uchun zarur bo`lgan moliyaviy mablag„larning yuqligi
Raqobat kurashi san‟atining yuksakligi	Bozor mahorati urtachadan past
Iste‟molchilarni yaxshi tushunish	Iste‟molchilar haqidagi axborotning tahlil qilinmasligi
Tan olingan bozor peshqadami	Bozorning zaif ishtirokchisi
Aniq ifodalangan strategiya	Aniq ifodalangan strategiyaning yuqligi, uni amalga oshirishdagi izchillikning yuqligi
Ishlab chiqarish kulamidan tejash, narxdagi ustunlik	Mahsulot narxining asosiy raqobatchilarga qaraganda yuqoriligi
Firmaning uz noyob texnologiyasi, eng yaxshi ishlab chiqarish quvvatlari	Eskirgan texnologiya va asbob-uskunalar
Ishonchli, sinalgan boshqaruv	Boshqaruvda teranlik va moslashuvchanlikning boy berilishi
Ishonchli taqsimot tarmog„i	Taqsimot tarmog„ining zaifligi
YUksak ITTKI san‟ati	ITTKI pozitsiyalarining zaifligi
Tarmoqdagi eng samarali (ta‟sirchan) reklama	Ilgari surish siyosatining zaifligi
Potensial tashqi qulay imkoniyatlar (O)	Potensial ichki taxdidlar (T)
Iste‟molchilarning qo„shimcha guruhlariga ham xizmat ko„rsatish imkoniyati	Bozor o`sishining sustlashishi, yangi bozor segmentlari kirib kelishining salbiy demografik o`zgarishlari
Mumkin bo`lgan tovarlar diapazonining kengayishi	O„rin bosuvchi tovarlar savdosining o`sishi, xaridorlar didi va ehtiyojlarining o`zgarishi
Raqobatchilarning kungilchanligi	Raqobatning keskinlashishi
Tashqi bozorlarga chiqishdagi savdo tusiqlarining kamayishi	Tovarlari arzon bo`lgan xorijiy raqobatchilarning paydo bo`lishi
Valyuta kurslarining ijobiy siljishi	Valyuta kurslarining salbiy o`zgarishi
Resurslarning kupligi	Yetkazib beruvchilar tomonidan qo„yilgan talablarning kuchayishi
CHeklovchi qonunchilikning susayishi	Narxning qonun tomonidan boshqarib turilishi
Biznes beqarorligining susayishi	Biznesda tashqi sharoitning beqarorligiga bog„liqlik

SWOT-tahlil quyidagi savollarga javob topishga yordam beradi:

- kompaniya uz strategiyasida o`zining ichki kuchli tomonlaridan yoki ustunliklaridan foydalanadimi? Agar kompaniyaning xech qanday ajralib turuvchi ustunliklari bulmasa, uning qanday potensial kuchli jihatlari ana shu ustunliklarga aylanishi mumkin?
- kompaniyaning zaif jihatlari uning raqobatdagi eng nozik tomonlarimi? Ular ma‟lum bir qulay jihatlardan foydalanishga imkon bermaydimi? Strategik jihatdan kelib chiqqan holda qaysi zaif jihatlarga tuzatish kiritish kerak?
- qanday qulay sharoitlar kompaniyaga muvaffaqiyat qozonishga imkoniyat yaratadi? SHuni qayd qilib utish lozimki, foydalanish usullari bo`lmagan qulay imkoniyatlar sarobdan boshqa narsa emas. Firmaning kuchli va zaif tomonlari uning boshqa firmalarga qaraganda qulay imkoniyatlardan foydalanishga yaxshiroq yoki yomonroq darajada moslashishiga yordam beradi.
- menejerni qaysi taxdidlar ko„proq tashvishlantirishi kerak? U himoyani yaxshi tashkil qilish uchun qaysi strategik chora-tadbirlarni amalga oshirishi lozim?