Tarjima nazariyasi
Download 207,54 Kb.
|
2 5362085262522320302
|
11-12-mavzular: Tarjimaning stilistik muammolari. (4 soat) Reja: Stilistik ma`no va uni tarjimada aks etishi. Leksik stilistik vositalarni tarjima qilish muammolari. Mеtafora. Mеtonimiya. Kinoya (Ironiya) Badiiy asar stili (nasr-proza, nazm-poeziya) Tarjimaning uslubiy masalalari Badiiy va ilmiy tarjima xususiyatlari Uslub tilning referensial turlaridan bo’lib, o’ziga xos lug’ati, turg’un birikmalari, jumla va sintaktik qurilmalarga ega, boshqa turlardan o’z ichki unsurlari, asosan, ekspressiv xususiyatlari bilan farq qiluvchi lisoniy tafovut qiluvchi lioniy tizimdir. Muayyan bir uslubdagi unsurlar bilan boshqa uslub elementlaridan farq qilganda ularni aniqlash oson bo’ladi. Aytaylik, masal uslubi, xalq dostonlari uslubi, so’zlashuv uslubi, gazeta tili uslubi, rasmiy-idoraviy uslub, kitobiy uslub, adabiy uslub, ilmiy uslub, ilmiy-texnikaviy uslub, ijtimoiy-publitsitik uslub, notiqlik uslubi, yozma nutq uslubi, she’riy uslub va h.k. Uslub yozuvchi ijodining uning asarlarida takrorlanib turadigan asosiy, tipik g’oyaviy-badiiy xususiyatlari majmuasidir. Bularning barchasi tarjimada o’zining muqobil nusxalariga ega bo’lishi zarur. Birini ikkinchisi bilan o’zgartirib yoki almashtirib bo’lmaydi. Bir tildagi asarni ikkinchi tilga o’girish usuli mutarjimning badiiy tarjima an’analari, adabiy savodxonlik va davrning hukmron adabiy qonun-qoidalari hamda estetik tamoillariga shaxsiy munosabati natijasida yaratiladi. Bunda adabiy-tarixiy an’ana, lisoniy-uslubiy zamin, material va sharoitning ham ta’siri bor. Ko’p asrlik tarjima amaliyoti, amaaniy hayotda tomir oygan turli tarjima maktablari to’plagan boy, rang-barang tajribalar ma’lum usullar yaratdi. Mubolag’a. Bu metonimiya (ko’chim, kinoya) va sinekdoxa (majoz: qismni yaxlit, yaxlitni qism, bo’lak bilan ifodalash)ning bir turi bo’lib, voqea-hodisalarni bo’rttirib ifodalaydi. Mubolag’a ma’lum bir maqsadda ishlatiladi va u aynan tushunilmaydi. Masalan, ular dunyoni ag’dar-to’ntar qilib yuborishdi deyish mubolag’a. Rus tilida Я очень хочу есть ва я умираю от голода; мне очень холодно ва я до смерти замерз; он поступил глупо ва он сошел с ума o’zaro sinonim hisoblanadi va birini ikkinchisi o’rnida qo’llash mumkin. Tarjimada ham shunday. Masalan, kofe juda shirin ekan jumlasini rus tiliga Кажется, в этот кофе положили весь сахар мира, deb o’girish qonunga g’ilof bo’lmaydi. Emfaza. Gapdagi u yoki bu qismni ohang-talaffuz, qaytarish, o’rinlarini almashtirish yo’li bilan ajratib ko’rsatuvchi uslubiy unsur. Tarjimada ba’zan 1-shaxs olmoshi (men) o’rniga uning vazifasini bajaruvchi shaxsning o’zi kelishi mumkin. Masalan, direktor biror yig’ilishda: “Men sizlardan shuni talab qilamanki …” deyish o’rniga “Direktor sizlardan shuni talab qiladiki …” deyishi mumkin. Agar tarjima tilida shaxsni bildiruvchi so’zni aytish noqulay, yoki odatda bo’lmasa, unda bo’lmasa, unda kerakli ma’no olmosh yordamida ifodalanadi. O’zbek xalqi so’zlashuv odobiga ko’ra, yonida turgan kishi haqida u aytdi qabilida gapirilsa, odobsizlik sanaladi. Shuning uchun “aytgan” kishining ismini ishlatish lozim. Ba’zida vaqtincha bajarilayotgan ish nomiga qarab ham chaqiriladi: oshpaz, haydovchi, bozorda aravakash deb chaqirmay, predmet nomi bilan arava deb ham chaqiriladi. Idioma. Bu bir tilga hos, boshqa tillarga aynan o’girib bo’lmaydigan turg’un ifoda yoki ibora. U ma’no jihatidan yahlit, tuzilishiga ko’ra esa ikki yoki bir necha so’zdan iborat bo’ladi. U ma’no jihatdan yahlit, tuzilishiga ko’ra esa ikki yoki bir necha so’zdan iborat bo’ladi. O’zbeklar soat mili, rus tilida strelka chasov, inglizlar soat qo’li desa braziliyaliklar soat tili deyishadi. Istiora (metafora) va o’hshatish. Yozma va og’zaki nutqdagi faol ko’chim. Ular barcha tillarga xos bo’lib, tuchunchalarni qiyoslashga asoslangan. O’zbek tilida o’hshatishni ifodalashda – day, -dek, qo’shimchalari, xuddi, bamisoli so’zlari qo’llanilsa, rus tilida kak, budto, slovno, podobno so’zlari ishlatiladi. Ingliz tilida asosan as yoki like faol (He ran like the wind ...). Istioralarda bu so’zlar bo’lmaydi, lekin baribir ular qo’llanilgan jumlalar ham qiyos asosiga quriladi. Kerak bo’lgan hollarda istiorani osonlikcha o’hshatishga aylantirish mumkin. Metafora va o’hshatish ma’no jihatidan ikkita propositsiyadan tashkil topgan grammatik shakl. Jon novcha bola propositsiyasi mavzu Jon va uning novcha bola izohidan tashkil topgan. Bill to’p tepdi propositsiyasi mavzu Bill va to’p tepdi izohidan iborat. Agar matnda metafora yoki o’hshatish uchraydigan bo’lsa, ularni tahlil qilish va timsol ortidagi propositsiyalarni belgilash tarjimonga yahshi natija beradi. Bu propositsiyalar o’zaro qiyos, taqqoslash munosabatida bo’ladi. Qiyos esa izohga asoslanadi. Har ikkala propozitsiyaning izohi qisman yoki to’la o’hshash bo’lishi kerak. Tarjimada matnning janr xususiyatlaridan kelib chiqib, ikki xil tarjima turini e’tirof etish zarur: 1) nasriy tarjima 2) nazmiy tarjima (Xoshimov G`. M. 2008, 206-207 HZTDM) Bu tarjimaning ikki asosiy turi bo’lib, har qanday tarjima shu turlardan biriga aloqador bo’lishi tabiiy. Tarjimaning birinchi turi nasriy ya’ni proza janrida yozilgan mantlar tarjimasi bo’lib, u nazmiy tarjimadan, ya’ni she’riy tarjimadan tubdan farq qiladi. 1. Nasriy tarjima mohiyati, ya’ni uning lisoniy jihatlari quyidagicha: 1) u keng tarqalgan tarjima turi bo’lib, boshqa turlar orasida alohida o’rin tutadi 2) nasriy matnlar bilan ish ko’riladi 3) nasriy tarjimada o’ziga xos grammatik, leksik, stilistik va frazeologik jihatlar mavjud 4) erkin tarjima yoki boshqa tarjima turlarini qo’llash mumkin 5) ushbu tarjima uchun cheklashlar (ma’lum shakl va mazmunni uyg’unlashtirish va ohang qolipiga tushish kabi talablar yo’q) 2. Nazmiy tarjimaning lisoniy jihatlari quyidagicha: 1) tarjimada nazmiy matn, ya’ni she’riy matn bilan ish ko’riladi 2) tarjimada o’ziga xos nazmiy ohangdorlik ta’minlanishi shart 3) tarjimada vaznni tanlash va unga rioya qilish mas’uliyati mavjud 4) she’riy o’lchovlarni tarjima tilida tanlash va ularni muvaffaqiyatli qo’llash 5) tarjima tiliga assonans, alliteratsiya kabi va boshqa fonetik stilistik vositalarni tarjima qilish va ulardan kuzatilgan maqsadga tarjima tilida kam erishilish 6) nazmiy asar satrlar soni va ularga mujassamlashtirilgan fikr va g’oyalarni saqlab qola bilishlik mas’uliyati 7) nazmiy leksik, Grammatik va stilistik vositalarga murojaat qilish va ulardan muvaffaqiyatli foydalanishga erishish Yuqoridagi tarjima turlari ulardagi o’ziga xoslik (xususiylik) va o’xshash jihatlar (umumiylik) bo’lajak tarjimonlar uchun muhim ahamiyat kasb etadi, chunki ushbu tarjima turlarini ular butun faoliyat davomida qo’llashlarga to’g’ri keladi. Vaholanki, barcha tarjimalar mana shu ikki janrda amalga oshirilishi lozim, bundan boshqa yo’l yo’q. Nazmiy asarning ohangdorligi va vazniga rioya qilish usullari masalasi nazmiy (she’riy) tarjima nazariyasi va amaliyotining eng muhim muammolaridan biridir. Bu borada o’zbekcha tarjimada ingliz (yoki boshqa xorijiy tillarda yozilgan) she’r tuzilishining u yoki bu vazniga rioya qilishning muayyan qonun-qoidalarini aniqlash lozim. Nazmiy tarjimada tarjimon oldida eng asosiy “vazifa”, asl nusxa tilidagi ohangdorlikni tarjima tilida ta’minlash ko’ndalang bo’lib turadi, bu esa oson ish emas. Buning ustiga ohangdorlik mazmunni to’la o’girishdek vazifa ustiga qo’yilishi kerak, aks holda mazmuni asl nusxa tilidagi matndan yiroq bo’lgan, lekin ohangdorligi yaxshi ta’minlangan nazmiy tarjimaning hech qanday ahamiyati yo’q. Nazmiy tarjimada ohangdorlik ba’zida asosiy mezon sanalishi ham mumkin, ya’ni tarjimada ohangdorlikni ta’minlash birinchi darajali ahamiyatga ega bo’lib qoladiki, unda mazmun ohangdorlik ustiga qo’yiladi. Bunday holatni so’z o’yinlari, askiyalar, tuyuqlar tarjimasida kuzatish mumkin, chunki yuqoridagi janrlarda asosiy e’tibor ohangdorlikka qaratilgan bo’lib, ohangdorlik orqali mazmun butunligi ta’minlanadi. Uslub, yoki ilmiy atamashunoslikda – stilistika – tilshunoslik fanining bir bo’limi. U tilning tasviriy vositalari: istiora, o’hshatish, metonimiya, sinekdoxa, sifatlash kabi ko’chimlar va ulardan qanday foydalanish kerakligini o’rgatuvchi ta’limot yig’indisi. Ularning barchasi tilda, ayniqsa badiiy asar tilida faol qo’llaniladi. Badiiy asar tili deganda tarjima qilinayotgan asarning ham tilini nazarda tutish lozimligini unutmaslik kerak. Tarjima qilinayotgan matndagi so’z, so’z birikmasi, gap, abzatslarning tuzilishi, ulardagi barcha komponentlar (qo’shimcha, affikslar)ning o’zaro me’yorga ko’ra birikuvi – bu ham uslub, aniqrog’i, uslubiy me’yor. Til unsurlarining (tovush, harfdan tortib to yaxlit matngacha) inson faoliyatining u yoki bu sohasi bilan bog’liq vazifalariga ko’ra qo’llanilishi - bu ham uslub, aniqrog’i uslub turlari: rasmiy-ish uslubi, ilmiy yoki akademik uslub, publitsistik uslub, badiiy yoki kitobiy uslub, so’zlashuv uslubi. Til vositalaridan foydalanishda va ma’lum bir yozuvchi, asar, janr uchun harakterli (yoki ularga xos) ifoda yo’sini – bu ham uslub. Shunga ko’ra Oybek uslubi, “Shum bola” uslubi, feleton uslubi kabi turlarga ajratiladi. Tilimizdagi juda ko’p so’zlar yuqorida ko’rsatilgan barcha uslub turlarida bemalol ishlatilaveradi. Shuning uchun ular umumbadiiy yoki uslubiy neytral – betaraf so’zlar deyiladi. Bu so’zlar ishtirokida tuzilgan nutq yoki matn neytral uslubda bo’ladi. So’zlashuv uslubida taklif qildi, sobiq, masalan so’zlari o’rniga chaqirdi, oldingi yoki burungi, misol uchun kabi uslubiy “bo’yoqsiz” so’zlar, ismlardan keyin aka, opa so’zlari, erkalash-kichraytirish qo’shimchalari, og’zi qulog’ida, joni chiqib ketdi kabi turg’un birikmalar, maqol va matallar qo’llaniladi. Unli tovushlarni cho’zish (bo:r, ke:l kabi), ayrim undosh tovushlarni ham cho’zib aytish (mazza, haqqi kabi) ham so’zlashuv uslubining belgisi. Gapda so’zlarning erkin tartibi, dialog, sodda, to’liqsiz, undalmali gaplar ham shu uslubga hos. Kitobiy uslubda nutq monologik shaklda bo’ladi. Bunda nutq monologik nutq deyiladi. Bu uslub turlari: ilmiy uslub (monografiyalar, darsliklar faktlarga asoslangan ma’lumotlar, qoida va ta’riflar, o’ziga hos atamalar. Bu ulubda so’zlar o’z ma’nosida (ko’chma ma’noda emas) qo’llaniladi), rasmiy uslub (qarorlar, qonunlar, nizomlar, ariza, tilxat, shartnoma va boshqa ish qog’ozlari), publitsitik uslub (OAV laridagi maqolalar, dokladlar. Kesim buyruq, xabar maylida keladi, darak, undov, ritorik so’roq gaplar ko’proq qo’llaniladi.) Tarjimaviy transformatsiyalarning alohida turi tarjima uslublari bo’lib, ular yordamida asliyat tili matnidagi ham lеksik, ham sintaktik strukturalar o’zgartiriladi. Tarjimada eng ko’p qo’llaniladigan lеksik-grammatik transformatsiyalar jumlasiga antonimli tarjima, tavsifli tarjima va kompеnsatsiya (o’rnini to’ldirish) kiradi. Tavsifli tarjima - lеksik–grammatik transformatsiya bo’lib, unda asliyat tilidagi lеksik birlik tarjima tilida uning ma'nosini izohlab bеradigan so’z birikmasi bilan almashtiriladi. Tavsifli tarjima ko’p so’zlilik xususiyatiga ega: conservationist – tabiatni muhofaza qilish uchun kurashuvchi shaxs; whistle-stop speech – nomzodning saylov oldi agitatsiyasi davridagi chiqishi; Shariat - Sha-ria (also Sha-riah) – the system of religious laws that Muslims follow; Halol - Halal 1. (of meat) from an animal that has been slaughtered according to Muslim law; halal money; halal meat; a halal butcher - one who sells halal meat; 2. any thing that is obtained according to Muslim law; U halol odam – He is a halal (one who earns his living honestly) person; halol pul – halal money (money earned honestly); Oshing halol bo’lsa, ko’chada ich - If you get your food honestly you may enjoy it anywhere. Tarjima – bu ijod turi. Ijod esa sinov va tajribalardan iborat. Tarjimaning bunday uslubiy xususiyati haqida Beruniy va Farobiylardan boshlab, M. V. Lomonosov va A. S. Pushkin, B. G. Belinskiy va S. Siddiqqacha, G’aybulloh as-Salomu Jumaniyoz Sharipovgacha barcha tarjimashunos olimlar o’z fikrlarini bildirganlar. She’riy asarlar tarjimasi to’g’risida S. Siddiq alohida to’xtalgan. U yozadi: “She’r tarjima qilishda ma’no va mazmunni to’la berih bilan birga she’rning shakliy sifatini ham o’tkazish nazarda tutiladi. She’rning misralari, ohangi, vazni, qofiyalarining qaysi xilda kelishi, shoirning uslub, ya’ni badiiy xususiyati tarjimada aks etishi lozim.. She’r tarjimachiligi ayrim masala talab qiladi, she’rni tarjima qilish uchun shoir bo’lish - shart bo’lmaganda ham – zarur. Har qanday matn tarjimasida – u hoh ilmiy matn bo’lsin, hoh badiiy yoki publitsitik – undagi turg’un birikmalar va adabiy san’at turi sanaluvchi istiora, kinoya, majozlar aynan, so’zma-so’z tarjima qilinadigan bo’lsa, bunday amalda hech qanday ma’no chiqmaydi. E’tibor qiling: Родиться в сорочке (рубашке) – juda baxtli, omadi bor, baxt kulib boqqan, toleli kishi, peshonasi yaraqlagan – to be born with the silver spoon in one’s mouth. Седьмая (десятая) вода на киселе (очень дальний родственник) – oftoba qatiq ichgan – second cousin twice in removed. Гусь лапчатый (хитрый, ловкий человек, плут, пройдоха) – ilonni yog’ini yalagan – never at a lose smart fellow. Odatda, ularning hech biri hijjaviy o’girilmaydi. Masalan, rus tilidagi “нет оснований вешать нос” iborasining ma’nosini boshni ham qilmoq, bo’ynini qismoq – at full split mayus, g’amgin bo’lmoq deb talqin qilish mumkin. Yakkama-yakka, yuzma-yuz – face to face – holi, yolg’iz turib iboralarini mazmunan vazifadosh vat eng qiymatli litsom k litsu, in private, just our two selves, hand to hand muqobil variantlari bilan almashtiramiz. Фойдаланиладиган адабиётлар рўйхати Асосий адабиётлар: 1. Буронов Ж. Сравнительная типология английского и тюркских язьков. М., Высшая школа 1983. 2. Азнаурова Э.С., Абдурахманова Х.И. Теории практика перевода. Т.: Ўқитувчи, 1989. 3. Komissarov V.N. Koralova A.L. A Manual of translation from English into Russian M., Higher school, 1990. Қўшимча адабиётлар: 1. Буронов Ж. Инглиз ва узбек тиллари қиёсий грамматикаси. Тошкент, «ўкитувчи» 1973. 2. Аракин В. Д. Сравнительная типология английского и русского язьков. М, 1990. 3. Юсупов Ў. Инглиз ва ўзбек тилларининг чоғиштирма лингвистикаси. Тошкент, Академнашр, 2013 4. Бархударов Л.С. Язык и перевод. М., 1975. 5. Швейцер А.Д. Теория перевода: статус, проблемы, аспекты. – М.: Наука, 1988. 6. Левицкая Т.Р. Фиттерман А.М. Проблемы перевода М., 1976 7. Саломов Г. Таржима назарияси асослари. - Т., 1990. 8. Мусаев К. Лексико-фразеологические вопросы художственного перевода. - Т.: Ўқитувчи, 1980. 9. Мусаев К. Таржима назарияси. - Т., 2003. 10. Peter Newmark. A Textbook of Translation. Prentice International (U.K) LTD. 1988. Интернет сайтлар: 1.www.Ziyonet.uz 2.www. linguist.org 3.www.philology.ru 4.www.natlib.uz 5.www.dissercat.ru 6.www.nauka.ru 7.www.dissorg.com 8.www.uzscience.uz
Семинар машғулотларини ташкил этиш юзасидан кафедра томонидан кўрсатма ва тавсиялар ишлаб чиқилади. Унда талабалар асосий маъруза мавзулари бўйича олган билим ва кўникмаларини амалий масалалар, кейслар орқали янада бойитадилар. Шунингдек, дарслик ва ўқув қўлланмалар асосида талабалар билимларини мустаҳкамлашга эришиш, тарқатма материаллардан фойдаланиш, илмий мақолалар ва тезисларни чоп этиш орқали талабалар билимини ошириш, масалалар ечиш, мавзулар бўйича тақдимотлар ва кўргазмали қуроллар тайёрлаш ва бошқалар тавсия этилади
Семинар машғулотларнинг тахминий тавсия этиладиган мавзулари: - таржима назариясининг фундаментал ҳамда амалий фанлар сифатидаги вазифалари; - таржиманинг лексик муаммолари, лексик мос келишнинг турлари; - таржиманинг грамматик муаммолари, грамматик мос келишининг турлари; - таржиманинг фразеологик муаммолари, фразеологик мос келиш турлари; - фразеологик бирликлар таржимаси турлари; - таржиманинг стилистик муаммолари, ҳар хил вазифавий турдаги матнлар таржимаси; MUSTAQIL TA`LIM MASHG`ULOTLARI Мустақил таълимнинг шакли ва мазмуни Маъруза ва амалий машғулотларга ажратилган соатларнинг чегараланганлигини ҳисобга олиб, баъзи мавзулар талабаларнинг мустақил мутолаасига ҳавола этилади. Мавзуларни талабалар мустақил мушоҳада қиладилар ва уларнинг конспектларини тайёрлайдилар. Бу мавзулар албатта амалий машғулотларда кўриладиган масалалар орасидан ўрин олиши шарт. Чунки мустақил ишнинг сифат даражаси доимий назорат остида бўлиши мақсадга мувофиқдир.
1. Таржима қилиш муаммоси, унинг моҳияти ва замонавий ҳолати; 2. Таржима тарихи фан сифатида 3. Миллий-маданий сўзларни таржимаси муаммолари. 4. Атоқли отлар таржимаси муаммолари 5. Халқаро ва псеудо-халқаро сўрлар таржимаси муаммолари 6. Сўздан кичик тил бирликлари таржимаси муаммолари 7. Аниқ ва мажҳул нисбат таржимаси муаммолари 8. Герудий тузилиши таржимаси муаммолари 9. Инфинитив тузилиши таржимаси муаммолари 10. Сифатдош тузилиши таржимаси муаммолари 11. Иборалар таржимаси муаммолари 12. Сиёсий услуб матни таржимаси муаммолари 13. Идоравий услуб матни таржимаси муаммолари 14. Илмий-технологик матн таржимаси муаммолари 15. Бадиий матн таржимаси муаммолари Mustaqil talim savollari Tarjima nazariyasi fanining predmeti nimadan iborat? Tarjima nazariyasi fanining vazifasi nimadan iborat? Tarjima va madaniyat o’rtasida qanday bog’liqlik bor? “Madaniyat” deganda nimani tushunasiz? Kiyim, zeb-ziynat, oziq-ovqat buyumlarini tarjima qilishda qanday muammolarga duch kelinadi? “beautiful-go’zal”, “handsome-kelishgan”, “lovely-ko’rkam”, “pretty-suluv” so’zlarini qo’llanish doirasini tushuntiring. Ingliz klassik adiblaridan kimlarni bilasiz? Klassik asarlarning tili haqida nima deya olasiz? “Tavrot”ning (“Old Testament”) “Ibtido” (“Genesis”) kitobini birinchi bo’lib kim tarjima qilgan? “Bibliya”ni ingliz tiliga kim tarjima qilgan? Yevgeniy Nayda qaysi ishi bilan mashhur bo’lgan? Abdurahmon Jomiyning “Chil hadis”, “Nafohot ul-uns”, “Nazm ul javohir” kabi asarlarini kim turkiy tilga tarjima qilgan? Alisher Navoiy asarlarini kimlar rus tiliga tarjima qilganlar? “Beovulf” asari nechta tilga tarjima qilingan? “Alpomish” va “Beovulf” asarlari o’rtasida qanday o’xshashlik bor? Mukammal tarjima yaratish jarayonida qanday leksik qiyinchiliklar uchraydi? Siyosiy terminlar qanday tarjima qilinadi? Prezident nutqlari tarjimasidagi siyosiy terminlardan misollar bering. Tarjima jarayonida qanday grammatik qiyinchiliklarga duch kelinadi? O’zbek tilidagi kelishik qo’shimchalari ingliz tiliga qanday tarjima qilinadi? Qiyosiy o’qigan asarlaringizdan kelishik qo’shimchalari tarjimasiga misollar bering. Phrazeologik birliklar qanday tarjima qilinadi? Amerikalik yozuvchilarning qaysi asarlarini qiyosiy o’qidingiz va unda qanday phrazeologik birliklarni topdingiz? Tarjima turlarini talabalarga o’rgatish jarayonida qanday pedagogik texnologiyalardan foydalaniladi? Og’zaki-og’zaki tarjima qayerlarda ishlatiladi? Yozma-yozma tarjimaga misol bering. Badiiy va nobadiiy tarjima o’rtasida qanday farq bor? Ketma-ket tarjima qilishning qanday prinsiplari mavjud? Konferensiyalarda tarjimaning qanday turidan foydalaniladi? “Tarjimonning soxta do’stlari” tuzog’iga tushib qolmaslik uchun tarjimon nimalarga e’tibor berishi kerak? Leksik birlik deganda nimani tushunasiz? Leksik transformatsiya nima va uning qanday turlarini bilasiz? Muqobili bo’lmagan so’zlar qanday tarjima qilinadi? Ingliz tilidagi artikl o’zbek tiliga qanday tarjima qilinadi? Frazeologik birikmalarni tarjima qilishning qanday bor? “to see ups and downs of life” frazeologik birligini o’zbek tilidagi ekvivalentini bering. Mashinaviy tarjimaning qanday afzalliklari va noafzalliklari mavjud? Ingliz tilidagi “hand” so’zini o’zbek tilida qanday ma’nolari bor? Tarjimada qanday sintaktik almashtirishlar ishlatiladi? Tarjimaviy transkriptsiya nima? Misol bering. GLOSSARIY Transformatsiya, transkriptsiya, transliteratsiya, kalka, konkretlashtirish, ixchamlashtirish, umumlashtirish, kompensatsiya, og’zaki tarjima, yozma tarjima, sinxron tarjima, izchil tarjima, fonema, morfema, leksema, sintaksema, textema, referensial ma’no, grammatik ma’no, til ichki ma’no, pragmatik ma’no, stilistik ma’no, frazeologik ma’no, paralingvistik ma’no, evfemizm, metafora, metonimiya, kinoya, adekvat tarjima, mashinaviy tarjima, analogik tarjima, realema. ILOVALAR
ISHCHI DASTUR ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ АНДИЖОН ДАВЛАТ УНИВЕРСИТЕТИ
ТАРЖИМА НАЗАРИЯСИ ФАНИНИНГ ИШЧИ ЎҚУВ ДАСТУРИ Билим соҳаси: - 100000 -Гуманитар соҳа Таълим соҳаси: - 110000 - Педагогика Таълим йўналиши: - 5111400 – Хорижий тил ва адабиёти (Инглиз тили) Андижон – 2017 Фаннинг ишчи ўқув дастури ўқув режа ва намунавий дастурига мувофиқ ишлаб чиқилди. Тузувчилар: М. А. Абдувалиев – АДУ, “Инглиз тили ва адабиёти” кафедраси доценти филология фанлари номзоди М. М. Яқубова – АДУ, “Инглиз тили ва адабиёти” кафедраси катта ўқитувчиси Тақризчилар: Ш. С. Алимов – АДУ, “Инглиз тили ва адабиёти” кафедраси доценти, педагогика фанлари номзоди С. О. Солижонов – АДУ, “Инглиз тили фонетикаси” кафедраси доценти филология фанлари номзоди.
Фаннинг ишчи ўқув дастури “Инглиз тили ва адабиёти” кафедрасининг 2016 йил “28” августдаги “1” – сон йиғилишида муҳокамадан ўтган ва факультет кенгашида муҳокама қилиш учун тавсия этилган. Инглиз тили ва адабиёти кафедраси мудири: _______ В. А. Воситов Фаннинг ишчи ўқув дастури Андижон давлат университети Хорижий тиллар факультети кенгашининг 2017 йил 29 августдаги 1 – сон мажлисида муҳокама этилди ва маъқулланди. Факультет кенгаши раиси: __________ М. А. Абдувалиев Келишилди: Ўқув услубий бошқарма бошлиғи: __________ Р. Муллажонов КИРИШ Таржима назарияси таржимашунослик ва тилларнинг қиёсий таҳлили долзарб муаммоларини, асосий йўналишларининг назарий асосларини ўргатишга йўналтирилган фандир. Мазкур дастур замонавий тилшуносликнинг назарий ва амалий аҳамиятга молик аспектларини яхлит тизим сифатида ўрганишга ундайди. Қиёсланаётган тилларниниг фарқли ва ўхшаш хусусиятларини ўзида акс эттирган кўникмалар таржима назарияси ва амалиётида катта аҳамият касб этади. Қиёсий тилшунослик ва таржима назарияси соҳасида эгалланган билимлар ўқув жараёнида тилнинг амалий кўникмаларини мукаммаллаштиришга асос бўлади.
Фанни ўқитишдан асосий мақсад талабаларни таржима назариясининг назарий аспектлари ва амалий билимлари билан таништириш. Фаннинг вазифалари: - Тилшунослик тизимида таржима назариясини аҳамияти ва ўрнини аниқлаш; - Таржима назариясининг назарий асослари билан танишиш; - Қиёсий чоғиштирма ва таржима методлари назариясининг асосларини ўрганиш. Фан бўйича талабаларнинг билим, кўникма ва малакаларига қўйиладиган талаблар “Таржима назарияси” ўқув фанини ўзлаштириш жараёнида амалга ошириладиган масалалар доирасида бакалавр: - таржиманинг лексик, грамматик ва стилистик муаммолари тўғрисида назарий билимларга эга бўлиш, ҳамда уларга ижодий ечим топа олишни; - информатив ахборотларни таржима қилиш усулларини; - асл нусха ва таржима матнини лингвистик таҳлил қилиш усулларини; - таржимада қўлланиладиган асосий методларни билиши керак. Шу билан бир қаторда бакалавр: - муайян назарий масалаларга оид фикрларни баён этиш, мавжуд фикрларга нисбатан танқидий муносабатини асослай олиш, тиллараро изоморф ва алломорф хусусиятларни таҳлил қила олиш; - маърузалар давомида олинган назарий билимларни амалиётда қўллай олиш; - таржимашунослик соҳасида илмий тадқиқот ишларини олиб бориш; - таржима жараёнида асл матннинг шакли, мазмуни ва ғоясини сақлаш, бадиий, сиёсий-иқтисодий, ижтимоий-ҳуқуқий, илмий-оммабоп ва расмий характердаги матнларни чет тилидан она тилига ва она тилидан чет тилига таржима қилиш кўникмаларига эга бўлиши керак.
Таржима назарияси фани ихтисослик фани ҳисобланади. Дастурни амалга оширишда ўқув режасидаги “Асосий ўрганилаётган тил”, “Мамлакатшунослик”, “Лексикология ва стилистика”, “Тили ўрганилаётган мамлакатлар адабиёти тарихи” каби фанлардан етарли билим ва кўникмаларга эга бўлишлик талаб этилади. Фаннинг ишлаб чиқаришдаги ўрни Таржима назарияси фани ишлаб чиқариш билан бевосита боғлиқ эмас. Аммо ёш авлодни билимли қилиб вояга етказиш, уларга она тили ва чет тили бўйича чуқур билимлар бериш соҳасида бу фаннинг тутган ўрни беқиёсдир. Бундан ташқари давлатлар ўртасида сиёсий, иқтисодий, маданий ва бошқа соҳалардаги алоқаларнинг кўлами ортиб бораётган ҳозирги даврда таржиманинг ўзига хос ўрни ва аҳамияти бор. Бундай шароитда чет тилидан она тилига ва она тилидан чет тилига таржима қилиш ишлари муҳим аҳамият касб этади. Таржима назарияси фани жамиятни бошқа мамлакатларнинг маънавий мероси намуналари билан танишишга бўлган эҳтиёжини таъминлашга хизмат қилади. Фанни ўқитишда замонавий ахборот ва педагогик технологиялар Талаба фанни ўзлаштириши учун замонавий ахборот ва педагогик технологияларни татбиқ қилиши муҳим аҳамиятга эгадир. Фанни ўзлаштиришда дарслик, ўқув ва услубий қўлланмалар, маъруза матнлар, электрон материал ва луғатлар, тарқатма материалларидан фойдаланилади. Маъруза дарсларида замонавий компютер теxнологиялари ёрдамида презентатсион ва электрон-дидактик теxнологияларидан фойдаланилади. Амалий машғулотларда интерактив усуллар, ақлий хужум, мулоқот, фикр алмашиш, бахс мунозара, интернетдан изланиш ва тақдимот этиш, қиёсий таҳлиллар мос равишда фойдаланилади. Дастурдаги мавзуларни ўқитишда янги педагогик технологияларнинг «Ақлий хужум”, “Кластер”, “Бумеранг”, “Мунозарали дарс» каби услубларидан фойдаланилади, шунингдек, мавзуларга оид слайдлар, мултимедия намойишидан фойдаланиш кўзда тутилади. «Таржима назарияси» курсини лойиҳалаштиришда қуйидаги асосий консептуал ёндошувлардан фойдаланилади: Шахсга йўналтирилган таълим. Бу таълим ўз моҳиятига кўра таълим жараёнининг барча иштирокчиларини тўлақонли ривожланишларини кўзда тутади. Бу эса таълимни лойиҳалаштирилаётганда, албатта, маълум бир таълим олувчининг шахсини эмас, аввало, келгусидаги мутахассислик фаолияти билан боғлиқ ўқиш мақсадларидан келиб чиққан ҳолда ёндошилишни назарда тутади. Тизимли ёндашув. Таълим технологияси тизимнинг барча белгиларини ўзида мужассам этмоғи лозим: жараённинг мантиқийлиги, унинг барча бўғинларини ўзаро боғланганлиги, яхлитлиги. Фаолиятга йўналтирилган ёндашув. Шахснинг жараёнли сифатларини шакллантиришга, таълим олувчининг фаолиятни фаоллаштириш ва интенсивлаштириш, ўқув жараёнида унинг барча қобилияти ва имкониятлари, ташаббускорлигини очишга йўналтирилган таълимни ифодалайди. Диалогик ёндашув. Бу ёндошув ўқув муносабатларини яратиш заруриятини билдиради. Унинг натижасида шахснинг ўз-ўзини фаоллаштириши ва ўз-ўзини кўрсата олиши каби ижодий фаолияти кучаяди. Ҳамкорликдаги таълимни ташкил этиш. Демократик, тенглик, таълим берувчи ва таълим олувчи фаолият мазмунини шакллантиришда ва эришилган натижаларни баҳолашда биргаликда ишлашни жорий этишга эътиборни қаратиш зарурлигини билдиради. Муаммоли таълим. Таълим мазмунини муаммоли тарзда тақдим қилиш орқали таълим олувчи фаолиятини активлаштириш усулларидан бири. Бунда илмий билимни объектив қарама-қаршилиги ва уни ҳал этиш усулларини, диалектик мушоҳадани шакллантириш ва ривожлантиришни, амалий фаолиятга уларни ижодий тарзда қўллашни мустақил ижодий фаолияти таъминланади. Ахборотни тақдим қилишнинг замонавий воситалари ва усулларини қўллаш - янги компютер ва ахборот технологияларини ўқув жараёнида қўллаш. Ўқитишнинг усуллари ва техникаси. Маъруза (кириш, мавзуга оид, визуаллаш), муаммоли таълим, кейс-стади, пинборд, парадокс ва лойиҳалаш усуллари, амалий ишлар. Ўқитишни ташкил этиш шакллари: диалог, полилог, мулоқот ҳамкорлик ва ўзаро ўрганишга асосланган фронтал, коллектив ва гуруҳ. Ўқитиш воситалари: ўқитишнинг анъанавий шакллари (дарслик, маъруза матни) билан бир қаторда – компютер ва ахборот технологиялари. Коммуникация усуллари: тингловчилар билан оператив тескари алоқага асосланган бевосита ўзаро муносабатлар. Тескари алоқа усуллари ва воситалари: кузатиш, блитс-сўров, оралиқ ва жорий ва якунловчи назорат натижаларини таҳлили асосида ўқитиш диагностикаси. Бошқариш усуллари ва воситалари: ўқув машғулоти босқичларини белгилаб берувчи технологик карта кўринишидаги ўқув машғулотларини режалаштириш, қўйилган мақсадга эришишда ўқитувчи ва тингловчининг биргаликдаги ҳаракати, нафақат аудитория машғулотлари, балки аудиториядан ташқари мустақил ишларнинг назорати. Мониторинг ва баҳолаш: ўқув машғулотида ҳам бутун курс давомида ҳам ўқитишнинг натижаларини режали тарзда кузатиб бориш. Курс охирида тест топшириқлари ёки ёзма иш вариантлари ёрдамида тингловчиларнинг билимлари баҳоланади. “Таржима назарияси” фанидан машғулотларнинг мавзулар ва соатлар бўйича тақсимланиши:
АСОСИЙ ҚИСМ Маъруза машғулотлари Таржима назарияси Таржима назарияси фанининг предмети ва объекти. Таржимашуносликнинг асосий тушунчалари. Таржимашуносликнинг жамиятдаги ўрни. Таржима тиллараро коммуникацияси бирлиги сифатида. Қўлланиладиган таълим технологиялари: муаммоли таълим, БББ, намойиш этиш, интегратив мунозара, жуфтликда ишлаш,блитс сўров, ўз-ўзини назорат. Адабиётлар: А1, А2, А3, Қ1, Қ2, Қ3, Қ4, Қ5, Қ6, Қ7, Қ8, Қ, Лингвистикада таржима назарияси фанининг ўрни, бошқа фанлар билан алоқаси ва асосий тушунчалар Умумий ва махсус таржима назарияси. Қиёсий тахлил таржимашуносликнинг асосий методи сифатида. Умумий ва махсус таржима назариясининг бошқа фанлар билан боғлиқлиги: таржима назарияси ва қиёсий линвистика, социолингвистика, психолингвистика, матн лингвистикаси. Таржиманинг прагматик муаммолари. Эквивалентлик, адекватлик, таржималилик тушунчалари. Қўлланиладиган таълим технологиялари: муаммоли таълим, БББ, намойиш этиш, интегратив мунозара, жуфтликда ишлаш,блитс сўров, ўз-ўзини назорат. Адабиётлар: А1, А2, А3, Қ1, Қ2, Қ3, Қ4, Қ5, Қ6, Қ7, Қ8, Қ9 Таржима турлари Таржима турлари: диахроник таржима, синхрон таржима, матн шакли бўйича таржима, тиллараро таржималар. Таржиманинг турларга бўлиниш мезонлари. Сифат бўйича таржима турлари: эркин, аниқ, аутентик, тасдиқланган таржима. Стилистик жиҳатдан таржима турлари: илмий-техник, ижтимоий-сиёсий, бадиий, харбий, юридик, одатий. Прагматик жиҳатдан таржима турлари: амалий таржима; ўқув жараёнида амалга ошириладиган таржима; нашр этилган таржима; экспериментал таржима; намунавий таржима. Таржима бирлиги тушунчаси. Қўшимча тил воситаси турлари: қисқартирилган таржима, мослаштирилган таржима, аннотация, реферат, резюме. Қўлланиладиган таълим технологиялари: муаммоли таълим, БББ, намойиш этиш, интегратив мунозара, жуфтликда ишлаш,блитс сўров, ўз-ўзини назорат. Адабиётлар: А1, А2,А3, Қ1, Қ2, Қ3, Қ4, Қ5, Қ6, Қ7, Қ8, Қ9 Таржиманинг лексик муаммолари Лексик мувофиқлик турлари: тўлиқ мослик, қисман мос келиш, мос келмаслик. Кўп маъноли сўзлар ва уларнинг таржима муаммолари. Таржимада контекст ўрни. Таржимада синонимик қатордан сўз танлаш. Сўзнинг семантик маъноси, таржимаси, ҳалқаро, псевдоҳалқаро сўзларнинг таржимаси. Сўзларнинг таржимада бирикиши. Эквивалентсиз ва миллий – маданий хусусиятга эга бўлган лексика таржимаси муаммолари. Лексик трансформация тушунчаси ва уларнинг турлари: маъноларни аниқлаштириш, антонимик таржима, умумлаштириш, алмаштириш, компенсация ва тушириб қолдириш. Қўлланиладиган таълим технологиялари: муаммоли таълим, БББ, намойиш этиш, интегратив мунозара, жуфтликда ишлаш,блитс сўров, ўз-ўзини назорат. Адабиётлар: А1, А2,А3, Қ1, Қ2, Қ3, Қ4, Қ5, Қ6, Қ7, Қ8, Қ9 Таржиманинг грамматик муаммолари Грамматик мувофиқлик турлари: тўлиқ мослик, қисман мос келиш, мос келмаслик. Грамматик трансформация тушунчаси ва унинг турлари. Сўз туркумлари таржимаси хусусиятлари. Эквивалентсиз сўз туркумлари таржимаси. Гап тузилиши хусусиятлари ва уларнинг таржимаси. Гап тузилишини ўзгартириш, алмаштириш, тушириб қолдириш. Қўлланиладиган таълим технологиялари: муаммоли таълим, БББ, намойиш этиш, интегратив мунозара, жуфтликда ишлаш,блитс сўров, ўз-ўзини назорат. Адабиётлар: А1, А2,А3, Қ1, Қ2, Қ3, Қ4, Қ5, Қ6, Қ7, Қ8, Қ9 Таржиманинг фразеологик муаммолари Фразеологик бирлик тушунчаси ва унинг таржима қилиш муаммолари. Фразеологик бирликнинг тўғри келиш турлари: тўлиқ, қисман, умуман тўғри келмаслик. Фразеологик бирликни таржима қилиш усуллари: сўзма сўз таржима қилиш; Аналогия бўйича таржима; Фразеологик бирликларни оддий сўз бирикмаларини ишлатган холда таржима қилиш. Таржимада фразеологик бирикмаларнинг хиссий-услубий ва миллий-маданий хусусиятларини етказиш. Қўлланиладиган таълим технологиялари: муаммоли таълим, БББ, намойиш этиш, интегратив мунозара, жуфтликда ишлаш,блитс сўров, ўз-ўзини назорат. Адабиётлар: А1, А2,А3, Қ1, Қ2, Қ3, Қ4, Қ5, Қ6, Қ7, Қ8, Қ9 Таржиманинг стилистик муаммолари Стилистик маъно ва уни таржимада акс этиши. Стилистик коннотациялар таржимаси. Лексик стилистик воситаларни таржима қилиш муаммолари. Синтактик стилистик воситалар ва эмфатик конструкцияларни таржимаси муаммолари. Ҳар-хил функционал услублардаги матнлар таржимаси муаммолари. Бадиий таржиманинг стилистик ва прагматик муаммолари, илмий – технологик, сиёсий матнлар таржимаси муаммолари. Қўлланиладиган таълим технологиялари: муаммоли таълим, БББ, намойиш этиш, интегратив мунозара, жуфтликда ишлаш,блитс сўров, ўз-ўзини назорат. Адабиётлар: А1, А2,А3, Қ1, Қ2, Қ3, Қ4, Қ5, Қ6, Қ7, Қ8, Қ9 “Таржима назарияси” фани бўйича маъруза машғулотларининг календар тематик режаси
«Таржима назарияси» фанидан семинар машғулотларининг тахминий рўйхати - таржима назариясининг фундаментал ҳамда амалий фанлар сифатидаги вазифалари; - таржимашуносликнинг асосий тушунчалари; Қўлланиладиган таълим технологиялари: диалогик ёндашув, Венн диаграммаси, муаммоли таълим, ақлий ҳужум. Адабиётлар: А1, А2, А3, Қ1, Қ2, Қ3, Қ4, Қ5, Қ6, Қ7, Қ8, Қ9
Қўлланиладиган таълим технологиялари: диалогик ёндашув, Венн диаграммаси, муаммоли таълим, ақлий ҳужум. Адабиётлар: А1, А2, А3, Қ1, Қ2, Қ3, Қ4, Қ5, Қ6, Қ7, Қ8, Қ9
Қўлланиладиган таълим технологиялари: диалогик ёндашув, Венн диаграммаси, муаммоли таълим, ақлий ҳужум. Адабиётлар: А1, А2, А3, Қ1, Қ2, Қ3, Қ4, Қ5, Қ6, Қ7, Қ8, Қ9
Қўлланиладиган таълим технологиялари: диалогик ёндашув, Венн диаграммаси, муаммоли таълим, ақлий ҳужум. Адабиётлар: А1, А2, А3, Қ1, Қ2, Қ3, Қ4, Қ5, Қ6, Қ7, Қ8, Қ9
- Кўп маъноли сўзлар ва уларнинг таржима муаммолари. Таржимада контекст ўрни Қўлланиладиган таълим технологиялари: диалогик ёндашув, Венн диаграммаси, муаммоли таълим, ақлий ҳужум. Адабиётлар: А1, А2, А3, Қ1, Қ2, Қ3, Қ4, Қ5, Қ6, Қ7, Қ8, Қ9 - сўзларнинг таржимада бирикиши. Эквивалентсиз ва миллий – маданий хусусиятга эга бўлган лексика таржимаси муаммолари. Қўлланиладиган таълим технологиялари: диалогик ёндашув, Венн диаграммаси, муаммоли таълим, ақлий ҳужум. Адабиётлар: А1, А2, А3, Қ1, Қ2, Қ3, Қ4, Қ5, Қ6, Қ7, Қ8, Қ9
Қўлланиладиган таълим технологиялари: диалогик ёндашув, Венн диаграммаси, муаммоли таълим, ақлий ҳужум. Адабиётлар: А1, А2, А3, Қ1, Қ2, Қ3, Қ4, Қ5, Қ6, Қ7, Қ8, Қ9
Қўлланиладиган таълим технологиялари: диалогик ёндашув, Венн диаграммаси, муаммоли таълим, ақлий ҳужум. Адабиётлар: А1, А2, А3, Қ1, Қ2, Қ3, Қ4, Қ5, Қ6, Қ7, Қ8, Қ9
- фразеологик бирликлар таржимаси турлари; Қўлланиладиган таълим технологиялари: диалогик ёндашув, Венн диаграммаси, муаммоли таълим, ақлий ҳужум. Адабиётлар: А1, А2, А3, Қ1, Қ2, Қ3, Қ4, Қ5, Қ6, Қ7, Қ8, Қ9 - таржимада фразеологик бирикмаларнинг хиссий-услубий ва миллий-маданий хусусиятларини етказиш. Қўлланиладиган таълим технологиялари: диалогик ёндашув, Венн диаграммаси, муаммоли таълим, ақлий ҳужум. Адабиётлар: А1, А2, А3, Қ1, Қ2, Қ3, Қ4, Қ5, Қ6, Қ7, Қ8, Қ9
Қўлланиладиган таълим технологиялари: диалогик ёндашув, Венн диаграммаси, муаммоли таълим, ақлий ҳужум. Адабиётлар: А1, А2, А3, Қ1, Қ2, Қ3, Қ4, Қ5, Қ6, Қ7, Қ8, Қ9
Қўлланиладиган таълим технологиялари: диалогик ёндашув, Венн диаграммаси, муаммоли таълим, ақлий ҳужум. Адабиётлар: А1, А2, А3, Қ1, Қ2, Қ3, Қ4, Қ5, Қ6, Қ7, Қ8, Қ9 “Таржима назарияси” фани бўйича семинар машғулотларининг календар тематик режаси
Семинар машғулотларини ташкил этиш бўйича тавсиялар Таржима назарияси фани бўйича семинар машғулотлар кафедра педагог-ходимлари томонидан кўрсатма ва тавсиялар ишлаб чиқилди. Унда талабалар асосий маъруза мавзулари бўйича олган билим ва кўникларини амалий масалалар, кейслар орқали янада бойитадилар. Шунингдек, дарслик ва ўқув қўлланмалар асосида талабалар билимларини мустаҳкамлашга эришиш, тарақатма материаллардан фойдаланиш, илмий мақолалар ва тезислар чоп этиш орқали талабалар билимини ошириш масалалар ечиш, мавзулар бўйича тақдимотлар ва кўргазмали қуроллар тайёрлаш ва бошқалар тавсия этилади. Лаборатория ишларини ташкил этиш бўйича кўрсатмалар Фан бўйича лаборатория ишлари намунавий ўқув режада кўзда тутилмаган. Курс ишини ташкил этиш бўйича услубий кўрсатмалар Фан бўйича курс иши намунавий ўқув режасида режалаштирилмаган. Мустақил ишни ташкил этишнинг шакли ва мазмуни Талабаларнинг назарий билим бўйича тайёргарликларини ва маъруза билан амалий машғулотларга ажратилган соатларнинг чегараланганлигини эътиборга олган ҳолда айрим мавзуларни мустақил ўрганишга ажратиш мумкин. Мавзуларни талабалар мустақил мушоҳада қиладилар ва уларнинг конспектларини тайёрлайдилар. Бу мавзулар албатта амалий машғулотларда кўриладиган масалалар орасидан ўрин олиши шарт. Чунки мустақил ишнинг сифат даражаси доимий назорат остида бўлиши мақсадга мувофиқдир.
1. Таржима қилиш муаммоси, унинг моҳияти ва замонавий ҳолати; 2. Таржима тарихи фан сифатида 3. Миллий-маданий сўзларни таржимаси муаммолари. 4. Атоқли отлар таржимаси муаммолари 5. Халқаро ва псеудо-халқаро сўзлар таржимаси муаммолари 6. Сўздан кичик тил бирликлари таржимаси муаммолари 7. Аниқ ва мажҳул нисбат таржимаси муаммолари 8. Герудий тузилиши таржимаси муаммолари 9. Инфинитив тузилиши таржимаси муаммолари 10. Сифатдош тузилиши таржимаси муаммолари 11. Иборалар таржимаси муаммолари 12. Сиёсий услуб матни таржимаси муаммолари 13. Идоравий услуб матни таржимаси муаммолари 14. Илмий-технологик матн таржимаси муаммолари 15. Бадиий матн таржимаси муаммолари Талабалар мустақил таълимининг мазмуни ва ҳажми
Download 207,54 Kb. Do'stlaringiz bilan baham:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha
yuklab olish