Тақризчилар: Ўзбекистон Давлат Жисмоний тарбия Институтининг пфд, профессор Ф. А. Керимов; твпктмои амалий фанлар кафедрасининг мудири профессор. Ф. Хўжаев Масьул

Шу боисдан қуйидаги қоидаларга риоя қилиш керак:
1. Бу қисмда қўлланадиган жисмоний машқлар ўқувчиларда бор бўлган ҳаракат тажрибаларига суянган ҳолда бўлиши керак.
2. Олдин ўтилган дарсда жисмоний тарбия машқлари билан бугунги ўтиладиган жисмоний машқларнинг боғлиқлиги бўлиши керак, қисман машқлар такрорланади.
3. Имконият бўлса, турли машқларни қисмларга бўлиб ўрганиб, сўнг бутунлай бажариш лозим.
4. Тузилиши бўйича оддий бўлган махсус самарали машқларни қўллашга ҳаракат қилиш керак.
5. Машқларни кўп маротаба такрорланишга имконият яратилиши керак.
6. Дарснинг асосий қисмида ҳаракатли ўйинларни танлаш шундай бўлиши керакки, машғулотда ўтилган машқлар, елементлар ўйин жара­ёнида такрорлансин.
7. Организмга ҳар хил таьсир етувчи машқларни алмаштириб ўтиш зарур (осилиш, таяниш, сакраш, улоқтириш).
8. Махсус машқларни танлашда аниқ бошқариб бориш усулини қиди-риш ва қўллаш лозим. Масалан, «Қармоқ» ўйини, «Қальа» ўйини ва ҳ.к.
Асосий қисмнинг мазмуни: Масалан, Қўлли кондан сакрашда ўқитувчи, ёрдамчи машқларни танлайди: турган жойдан узунликка сакраш; оёқдан оёққа сакраш; ҳар хил буюмлар устидан сакраш; таяниб ўтирган ҳолатдан керилиб, сакраб тушиш; сакраш жараёнида учиш фазасида санаш; тайёргарлик қисмини ёзишда ўқитувчи шундай машқларни танлаши керакки, дарснинг асосий қисмида мўлжалланган ва бажариладиган ҳар хил ҳаракатларда улар ҳар бир машқларга таьсир етиб, мушакларни қизитиб фаол қатнашсин. ._: ь
Тайёргарлик қисмини ёзишда қуйидагиларни ҳисобга олиш керак:
1. Тайёргарлик қисмида бериладиган машқлар ўқувчиларга таниш бўлиши керак. Умумий ўқитувчилар одат бўйича тайёргарлик қисмини ёзишда 1-2 янги машқлар киритади. Бу еса ўқувчиларда қизиқиш уйғотади.
2. Тез-тез дастлабки ҳолатни ўзгартириб туриш. Бу еса машққа янгилик елементини киритади ва ўқувчиларда қизиқиш уйғотади.
3. Машқлар мажмуаси ёки қўшимча тарзда қўрқмай ҳаракатли ўйинларни киритиш мумкин. Бу еса дарс жараёнида ўқувчиларнинг емотсионал ҳолатини оширишга кўмаклашади. Албатта, бу ўйинлар ўқув­чиларга таниш бўлиши лозим ҳамда ўз ичига югуриш, сакраш, юриш машқлари билан боғлиқлигини ратсионал жисмоний юкламани бошқаришда имконият яратади, (масалан «Биз қувноқ болалармиз», «Қоч болам, қуш келди», «Кун ва тун», «4х10 м моккисимон югуриш» ва ҳ.к.)
4. Дарснинг бу қисмида саф машқлар ва ҳар хил қайта сафланиш машқлари есдан чиқмаслиги лозим. Бу енг аввало ўқувчиларда зарур бўлган интизом ва тартибни ўргатади ҳамда уларни қулай ҳолатда жойлаш-тиришга имконият яратади. Ундан ташқари ўқувчилар диққати жалб етилади.
5. Ҳар хил буюмлар билан машқларни қўллаш, ҳар хил спорт анжомлари ёрдамида, гимнастик девор ёнида, гантеллар билан, тренажёр ёрдамида. Бундай машқлар тананинг ҳамма мушакларига таьсир етади ва жисмоний сифатларни (куч, тезкорлик, егилувчанлик, чаққонлик, чидам) тарбиялаш­га имконият яратади. Якуний қисми - унинг мақсади ва вазифалари ўқувчилар организмини дастлабки ҳолатга нисбатан олиб келиш. Мазмуни -сафланиш, юриш, нафас олиш машқлари ва кам ҳаракатли ўйинлар. Масалан: «Ким келди», «Кимнинг овози», «Чори чамбар» ва ҳ.к.