Тақризчилар: Ўзбекистон Давлат Жисмоний тарбия Институтининг пфд, профессор Ф. А. Керимов; твпктмои амалий фанлар кафедрасининг мудири профессор. Ф. Хўжаев Масьул

II бўлим. Жисмоний тарбия методикаси
I БОБ.
УМУМТАьЛИМ МАКТАБЛАРИДА ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯ

Кадрлар тайёрлаш Миллий дастурига мувофиқ ҳамда ўсиб келаётган ёш авлоднинг жисмоний ва маьнавий саломатлигини шакллантиришнинг, соғлом турмуш тарзига интилиш ва спортга меҳр-муҳаббатни сингдириш-нинг ғоят муҳим шарти сифатида болалар спортини ривожлантириш жамғар-маси ташкил етилиши давлатимиз томонидан республика аҳолисининг саломат-лиги тўғрисида ғамхўрлик намунасидир. Шу борада мамлакатимизда таьлим тизимини таьминлайдиган ёш авлодни тарбиялаб вояга етказиш учун турли тадбирларни ўтказиш кўзда тутилиши лозим. Ўқувчиларни жисмоний жиҳатдан назарий билимлар билан қуроллантириш, уларни бу борадаги жисмоний ҳаракат кўникма ва малакалари билан ошно қилиш мазкур фаннинг асосий вазифаларидир. Ўқувчилар соғлигини яхшилаш, уларни жисмоний ривожлантириш, болаларга жисмоний чиниқиш ва спорт бўйича билим бериш мактабдаги жисмоний тарбия дарсларида, синфдан ва мактабдан ташқари машғулотларда амалга оширилади. Бу вазифаларни бажариш, болалар соғлигини асраш, уларни ҳар томонлама гармоник ривожлантириш, баркамол авлодни тарбиялаш енг кичик ёшдан боғчадан бошлаб, узлуксиз таьлим тизими асосида бошланғич синфлараро давом етилиши лозим.

Жисмоний машқлар киши организмини соғломлаштиришда ғоят катта аҳамиятга ега. Буни яхши тушунган ҳолда биз узоқ ўтмишда яшаб ижод қилган, жисмоний машқларни илмий асослаган буюк мутафаккир Абу Али ибн Синонинг илмий меросига мурожаат қилдик. Дарҳақиқат, унинг фикрлари, мулоҳазалари, маслаҳатлари ҳозирги замонда ҳам катта аҳамиятга ега ва булардан оьқитиш жараёнида кенг фойдаланилса, айни муддао бўлар еди.
Абу Али ибн Сино тиб илмига ва одам организмини соғломлаштириш масалаларига жуда ерта қизиқди, ўз замонасининг машҳур табиблари бўлмиш Абул Мансур Қамарий ва Абу Саҳл Масиҳий раҳбарлигида бу илмларни ўргана бошлади ва 16 ёшга етганда таниқли табиблар қаторидан жой олди.
Абу Али ибн Синонинг жисмоний тарбия соҳасидаги фикрлари ғоят катта аҳамиятга ега. У одам организмини соғломлаштиришнинг асосий воситаси деб бадантарбия ҳаракатларини билган. «Соғлиқни сақлашнинг асосий тадбири бадантарбия бўлиб... мўтадил равишда ва ўз вақтида бадан тарбия билан шуғулланувчи одам бузилган хилтлар туфайли келувчи касалликларнинг ва мижоз ҳамда илгари ўтган касалликларнинг давосига муҳтож бўлмайди».! Унинг бу фикрлари, айниқса, ҳозир техника ривожланиб одамларнинг жисмоний ҳаракатлари чегараланган ва бунинг натижасида кўпдан-кўп касалликлар келиб чиқаётган вақтда жисмоний тарбия дарсларининг назарий қисмида ўқувчиларга маьлумот тарзида таништирилиб борилса, жуда ҳам фойдали бўларди.
Мактабда доимий ўтказилаётган ҳафтада 2 соатли жисмоний тарбия дарслари ўқувчиларда ҳафтали ҳаракатга бўлган еҳтиёжига жавоб бера олмайди. У 2 соатли дарслар фақат 11% жавоб берар екан. Ўқувчиларни ҳаракат талабларини қониқтириш учун дарсдан ташқари турли спорт тадбир-ларини ташкил қилиш ва ўтказиш лозим (Кун тартибида жисмоний тарбия, мактабда спорт тўгараклари, спорт мусобақалари, спорт байрамлари ва бошқалар).