Tarix va falsafa

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI
DENOV TADBIRKORLIK VA PEDOGOGIKA INSTITUTI
IJTIMOIY-IQTISODIY FAKULTETI
“TARIX VA FALSAFA “ KAFEDRASI
III BOSQICH 310-GURUH TALABASI
BOZAROV NURALIBEK
O’ZBEKISTON TARIXI FANIDAN

KURS ISHI


MAVZU: SOMONIYLARNING DAVLAT BOSHQARUVI VA MUDOFAASI


Tayyorladi: Bozarov N
Tekshirdi: Yoqubova D

Mundarija:

Kirish…………………………………………………………………………3
I.BOB. Somoniylar davlatining tashkil topishi va siyosiy hayoti
1.1 .Somoniylar davlati tarixiga oid manbalar tahlili va tarixshunosligi…....6
1.2. Movarounnahr va Xurosonda Somoniylar hokimiyatining
o‘rnatilishi va siyosiy hayoti………………………………………………..10
1. 3. Somoniylar davlatining inqirozi sabablari…………………………….15
II.BOB. Somoniylar davlatining boshqaruv tizimi va madaniy hayoti
2.1. Somoniylar davlatining markazlashtirish siyosati va boshqaruv tizimi...21
2. 2. Somoniylar davlatining mudofaasi va qo’shin tarkibi……………….…27
Xulosa………………………………………………………………………..32
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati………………………………………….35


KIRISH
Mavzuning dolzarbligi. Har bir xalqning davlatchilik va madaniyati tarixini o‘rganish nafaqat ilmiy yoki nazariy, balki chuqur ma'naviy-ruhiy ahamiyatga ega bo‘lib, har birimizda o‘zimiz tug‘ilgan va yashayotgan ona zamin bilan mustahkam aloqadorlik hissini rivojlantiradi. Mustaqillik yillarida xalqimizning o‘z o‘tmishiga qiziqishi kuchaydi. O‘zligimizni anglash, tariximizni o‘rganish davlat siyosati darajasiga ko‘tarildi. Chunki, xalqimizning madaniy-ma'rifiy an'analari va merosini o‘rganishda, milliy g‘oyaning shakllanishida tarix fanining ahamiyati beqiyosdir. Qadimgi va boy tariximizni o‘rganish, uni keng ommaga yetkazish har bir tarixchi oldida turgan dolzarb vazifadir. O‘zbekiston tarixini xolisona va haqqoniy o‘rganish masalasi Birinchi Prezidentimiz I.A.Karimovning asarlarida alohida tahlilini topib, o‘zbek xalqi davlatchiligi tarixidagi boy an'analarni tadqiq etish dolzarb muammo tarzida maxsus ta'kidlandi¹ . Prezident belgilab bergan muhim vazifalar va tarixchi olimlar oldiga qo‘yilgan masalalar shundan iboratki, asl manbalarga tayangan holda Vatan tarixiga yangicha yondoshib, qadimgi davrdan to bizning zamonimizgacha bo‘lgan tarixiy jarayonlarni va voqealarni o‘rganishimiz zarur. Tarixchilarimiz zimmasiga o‘lkamiz tarixini xolisona va haqqoniy yoritish, unga adolat nuqtai nazaridan yondoshish va baho berish kabi ulkan vazifalar qo‘yildi. O‘zbekistonning qadimgi tarixi va madaniyati, qadimgi madaniy aloqalar mavzulariga katta e'tibor berilayotganligi ahamiyatga molikdir. O‘zbek xalqi davlatchiligi taraqqiyotida Somoniylar sulolasining hukmronligi katta ahamiyat kasb etadi. Odatda sulolalar biron-bir o‘zlariga mansub yirik namoyanda faoliyati orqali mashhurlikka erishadilar (masalan, eftaliylar, anushteginiylar, temuriylar). Somoniylar ham shunday, ular aslida Somon qishlog‘i oqsoqoli Somonxudotning avlodlaridir. Arablarga qarshi olib borilgan tinimsiz kurashlar natijasida IX asrning ikkinchi yarmidan boshlab Markaziy Osiyoda mustaqil davlatlar tashkil topdi. Bunday davlatlarning eng kattasi Somoniylar davlati edi. U Movarounnahr Markaziy Osiyo xalqlarining ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy rivojlanishida ham Somoniylar davlati (IX-X asrlar) katta ahamiyatga ega bo‘ldi.