“Tarix o’qitish metodikasi” bo’yicha tayyorlanadigan metodik qo’llanmaning taxminiy rejasi

1.  Konseptual  jadval 

Uchta  va  undan  ko`p  jihatlar  yoki  savollarni  taqqoslash  taqozo  etilganida  

ushbu    metod,    ayniqsa    foydali    bo`ladi.  Jadval    quyidagicha    tuziladi:    vertikal  

bo`yicha    taqqoslanadigan  narsalar,  gorizontal    bo`yicha    esa,    ushbu    taqqoslash  

bajariladigan  xususiyat    va    xossalar    joylashtiriladi.  Masalan  konseptual    jadval 

orqali  Hindistondagi  tabaqalarni  taqqoslab ko`rsatish  mumkin. 

Tabaqalar 

Qaysi    guruh    vakili  

ekanligi 

Tabaqasining  

barqarorligi 

Turmush    tarzi  

darajasi 

Brahmanlar 

 

 

 

Kshatriylar 

 

 

 

Vayshilar 

 

 

 

Shudralar 

 

 

 

2.   T-chizma (Topshiriq) 

     T-chizma munozara  vaqtida  qo`shaloq  javoblar (ha, yo`q, tarafdor, qarshi) yoki  

taqqoslash  zid  javoblarni  yozish  uchun universal  grafik  organayzer  hisoblanadi.  

Masalan, “Aleksandr  Makedonskiyga  qarshi  Spitamen  boshchiligidagi  ozodlik  

kurashi”  matnida  chizmaning chap  tomonida  o`lkaning  mustaqil  bo`lib  qolishi  

mavjud    bo`lgan    imkoniyatlari,    o`ng    tomonida    esa,    Spetamen    boshchiligida  

ozodlik    kurashi,    engilish    sabablarini    yozish    mumkin.  O`quvchilardan  besh  

daqiqa  mobaynida  ular  bu  fikrga  qarshi  iloji  boricha  ko`p  sababni  keltirishlari  

kerak.Binobarin,  ular  yana  besh  daqiqa  mobaynida  o`z  T-chizmalarini  boshqa  

juftlik chizmalari  bilan  taqqoslashlari  mumkin. 

                                                 

1

 

Ziyomuhammedov Bo`ri. Ta`lim  texnalogiyalari. (Metodik  qo`llanma). T;. 2012.  6-bet.

 

---

 

53