«Tarix» kafedrasi «O‘zbekistonning eng yangi tarixi» fanidan

Qoraqalpog’iston
Respublikasining o’ziga xos belgilari: 1)
Konstitutsiyasiga ega. 2) Respublika parlamenti mavjud. 3) Respublikaning maqomi
O’zbekiston va Qoraqalpog’iston Konstitutsiyalari tomonidan belgilanadi.
51

---

Asosiy Qonunda fuqarolarning mulkdor bo‘lishi, mehnat qilish, nafaqa olish,
o‘z vaqtida dam olish, malakali tibbiy xizmatdan foydalanish, bilim olish huquqlariga
ega ekanligi aniq qilib bayon etilgan va bu huquqlari va erkinliklari davlat tomonidan
ta’minlanadi deb taqqoslab qo‘yilgan. Barcha fuqarolar Konstitutsiyada belgilab
qo‘yilgan burchlarni, chunonchi, qonunlarga rioya qilish, xalqimizning tarixiy,
ma’naviy meroslarini avaylab saqlash, atrof tabiiy muhitni asrash, soliqlar va
mahalliy yig‘imlarni o‘z vaqtida to‘lash, Vatanni himoya qilish kabi burchlari
majburiy ekanligi ta’kidlangan.
Konstitutsiyaning “Jamiyat va shaxs” bo‘limida O‘zbekiston iqtisodiyoti bozor
munosabatlariga asoslanishi, uning negizini xilma-xil mulk shakllarining teng
huquqga ega ekanligiga kafolat berildi. Ishbilarmonlik, tadbirkorlik va
tashabbuskorlik harakatiga keng yo‘l ochib berildi va mulkdorlar tabaqasini vujudga
keltirish tamoyillari ishlab chiqildi. Jamiyat ijtimoiy birlashmalari, oila va ommaviy
axborot vositalarining o‘rni aniq bayon etib berilgan.
O‘zbekiston Respublikasining ma’muriy-hududiy tuzilishi, O‘zbekiston
Respublikasi bilan Qoraqalpog‘iston Respublikasining o‘zaro munosabatlariga
maxsus to‘rtinchi bo‘lim ajratilgan.
Mustaqil O‘zbekiston Respublikasida davlat hokimiyatining tashkil etilishi
beshinchi bo‘limda (50 modda) o‘z ifodasini topgan. Davlat va hokimiyat organlari,
Prezident, Vazirlar mahkamasining vakolatlari, ularni shakllantirish yo‘llari aniq va
ravshan bayon etilgan. Shu bilan birga bu bo‘limda mahalliy hokimiyat organlari, sud
va Prokuratura, Davlat Mudofaasi masalalari o‘z ifodasini topgan.
Mustaqillik Konstitutsiyasining qabul qilinishi g‘oyat katta siyosiy, huquqiy va
xalqaro ahamiyatga ega bo‘ldi. Asosiy Qonunimiz mamlakatda demokratik
tamoyillarni amalga oshirish, xalqimizni huquqiy ma’naviy va mafkuraviy
tarbiyalashda katta o‘rin tutmoqda.
Birinchi Prezident I.Karimovning “O‘zbekiston Respublikasining
Konstitutsiyasini o‘rganishni tashkil etish to‘g‘risida”gi farmoyishiga asosan
Konstitutsiyaning jamiyatdagi o‘rni va ahamiyatini o‘rganish, yosh avlodning
huquqiy ongi, tafakkuri va madaniyatini yuksaltirish, uning mazmun-mohiyatini
targ‘ib qilish uchun 20 kishidan iborat maxsus komissiya tuzildi. Prezidentimizning
Asosiy Qonunni ”...bolalar bog‘chasidan boshlab o‘rganishni, maktablarda darslik
tariqasida o‘qitishni, oliy o‘quv yurtlarida maxsus bir dars sifatida o‘rganishni barcha
mutasaddi rahbar va tashkilotlarga topshiriq tariqasidagi...” ko‘rsatmasi butun
Respublikada Mustaqillik Konstitutsiyasini tashviqot va targ‘ibot qilishning dasturi
bo‘ldi.