Tarix fakulteti n. O`. Xolmatov O`rta osiyo arxelogiyasi: tosh asri

Dam-Dam - Chashma 2 g’or makoni Balxanbo‘yi hududlarida joylashgan bo‘lib, 1947 yili A.P.Okladnikov tomonidan kashf etilgan va dastlabki tadqiqoti amalga oshirilgan. YOdgorlik keyinchalik1963-1964 yillar mobaynida G.Ye.Markov tomonidan atroflicha o’rganilgan. Qazilma ishlari jarayonida 250 kv.m.dan ortiq maydon madaniy qatlami tekshirilib, natijada yodgorlikda 9 ta madaniy qatlam aniqlangan. G.E.Markov shu madaniy qatlamlar ichidan 8-4 qatlamlarni mezolit davriga oid degan ilmiy xulosaga kelgan. Boshqa bir tadqiqotchi G.F.Korobkova yodgorlik materiallarini o‘rganar ekan, 4- madaniy qatlamni 2 ta madaniy gorizontga ajratish mumkinligi to‘g‘risida xulosaga kelgan va tosh qurollari tipologik tahliliga tayanib asoslab bergan. Bu yodgorlik 1978 yili G.Ye.Markov va S.Xamroquliyevlar tomonidan yana qaytadan o’rganilib, yangi qazilmalar jarayonida mezolit davri jamoalari moddiy madaniyatiga tegishli bo‘lgan qiziqarli tosh buyumlar to‘plami qo‘lga kiritilgan(23-rasm).