Tarix-7 2017.(Uzb). indd

Frànklàrdà ijtimîiy munîsàbàtlàr. Frànklàr istilî qil-
gàn hududlàrdà rimlik quldîrlàrning hàshàmàtli sàrîylàri, 
ulkàn yår-mulklàri sàqlànib qîlgàn. Mahalliy ahîlining 
àsîsiy qismini rim-gàllàr tashkil qilgan. Franklar davrida 
ham màmlàkàtdà àsîsiy ishchi kuchi qullàr và kîlîn-
làr bo‘lib qîlàvårgan. Dàstlàbki pàytdà frànklàr gàl-
làrdàn àlîhidà yashàgànlàr. Luàrà dàryosidàn shimîldàgi 
gårmàn qàbilàlàri esa yana uzîq yillar urug‘ jàmîà bo‘lib 
yashàshdà dàvîm etganlar. Màmlàkàt jànubidàgi gàllàr 
esà sîn jihàtidàn gårmàn qàbilàlàridàn hàm ko‘prîq 
bo‘lgàn.
Dàvlàt hîkimiyatini mustàhkàmlàsh màqsàdidà Õlîd-
vigning vîrislàri bîshqàruvi pàytidà qirîllàr – àlîhidà 
õizmàtlàri evàzigà jàngchilàr và yaqin hàmkîrlàrigà yirik 
yår-mulk – bånåfitsiylàr tàqdim etgànlàr.
Bånåfitsiy (lîtincha) – sånyîrning o‘z vàssàliga hàr-
biy õizmàti evàzigà in’îm etgàn yår-mulk. Shàrqdà 
u iqtî’ dåb nîmlàngàn.
Senyor  (lotincha, katta) – o‘rta asrlarda G‘arbiy 
Yevropada ixtiyorida qaram dehqonlari va mayda 
feodal-vassallari bo‘lgan yer egasi.
Vassallik – G‘arbiy Yevropa mamlakatlarida bir 
feodalning boshqa feodalga bo‘ysunish tartibi.
Shu tàriqà qirîl và uning jàngchilàri, ruhîniylàr, qirîl 
sà rîyigà yaqin rim-gàll zîdagînlàri, quldîrlàrdàn yangi 
yirik yår egàlàri – fåîdàllàr tîifàsi vujudgà kålgan. Ulàr-
ning yårlàridà VI àsr îõiridàn boshlab qullàr, kîlînlàrdàn 
tàshqàri o‘z erkinligini yo‘qîtgàn frànklàr hàm ishlàgànlàr. 
Natijada, yangi jàmiyatning fåîdàllàr và qàràm dåhqînlàr  
kabi asosiy toifalari yuzaga kelgan.