1. Erkak jinsiga mansub barcha fuqaro lar 20 yoshdan boshlab Xalq majlisida ishtirok etardilar. Xalq majlisining katta qismi badavlat bo`lmagan hunarmandlar, savdogarlar, kunbay ishchilar, dehqonlardan iborat edi. Xalq majlisida omma uchun foydali bo`lgan qarorlar qabul qilinar edi.
Navbatdagi majlis bo`ladigan kun oldindan e`lon qilinardi. Majlis ertalab barvaqt tayinlanar, negaki mehnatkash odamlar kunduz kuni majlisga kela olishmasdi. Qorinni to`yg`azishga yegulik ishlab topish kerak edi.
Podsho tomonidan mansabga tayinlanuvchi amaldorlardan farqli o`laroq Afinada mansabdor shaxslar Xalq majlisi tomonidan muayyan muddatga saylanar va majlisga hisobot berishar edi. Mabodo mansabdor shaxs o`z majburiyatlari ijrosini uddalay olmasa, Xalq majlisi bu odamni muddatidan oldin lavozimidan bo`shatar edi.
Xalq majlisi yangi qonunlarni tasdiqlar, eski qonunlarni bekor qilar, boshqa qarorlar, masalan, yangi inshootlar qurilishiga, armiyaga va boshqalarga mablag` ajratish to`g`risida qaror qabul qilar edi.
Har yili saylanadigan Beshyuzlar kengashi kundalik joriy masalalarni hal qilardi. Uning qarorlari Xalq majlisida tasdiqlanardi. Beshyuzlar kengashiga strateg rahbarlik qilgan.
Xalq sudi ham Afinada muhim davlat organi bo`lgan. 70 yoshga to`lgan fuqarolar uning faoliyatida ishtirok etar edilar. Sudda ayblanuvchi shaxs o`zini-o`zi himoya qila bilishi yoki chiroyli so`zlay oladigan va qonunlarni biladigan odamni yol-lashi shart edi.
2. Miloddan avvalgi V asrda Yunonistonga forslar tahdid sola boshladi. Doro I hukmronlik qilayotgan Eron yangi-yangi mamlakatlarni bosib olishga intilar edi. Forslarning Yunonistonga harbiy yurishlari yunon-fors urushlari nomini olgan, ular miloddan avvalgi 490-yildan boshlanib 449-yilga qadar davom etgan.
Yunonistonning barcha shaharlarida fors elchilari paydo bo`lishdi, ular: «Bizning hukmdorimiz, buyuk shahanshoh Doro, kunchiqardan kunbotargacha barcha odamlarning birdan-bir egasi sizdan yer va suv talab qilmoqdadir», deb baralla aytishardi.
Yunon-fors urushlari miloddan avvalgi 490-yildan boshlanib 449-yilga qadar davom etgan.
Yunonistondagi ayrim shaharlar aholisi forslarga qarshilik ko`rsatishning sira iloji yo`q deya hisoblashar, shahanshoh Doro I ning shartlarini qabul qilishga rozi edilar. Afina va Sparta bosqinchilarga itoat etmaslikka ahd qildi. Eron elchilari Afinaga kelganda, shahar aholisi g`azabdan ularni o`ldirib, qoyadan otib yubordilar. Elchilarni chuqur quduqqa tashlab yuborgan spartaliklar esa zaharxanda bilan: «Yetarlicha suvni ham, yerni ham quduq tubidan topasizda!» deyishgan ekan.
|