Tarix // Sahodilla Rahimboyev

119. Daraxt va qalam so`zlarining lug`aviy(leksik) va grammatik ma`nolarini aniqlang.
1) daraxt, qalam so`zlari predmet haqidagi umumiy tushunchani ifodalaydi, 2) daraxt, qalam so`zlari ot so`z turkumiga mansub, 3)daraxt-o`simlikning bir tur, qalam-o`quv quroli, 4)daraxt, qalam-bosh kelishikda, birlikda.
A) lug`aviy ma`no – 1, 3; grammatik ma`no – 2, 4
B) lug`avy ma`no – 2, 4; grammatik ma`no – 1, 3
C lug`aviy ma`no – 1, 4; grammatik ma`no – 2, 3
D) lug`aviy ma`no – 2, 3; grammatik ma`no – 1, 4

120. 1. Yurtim senga she`r bitdim bu kun, Qiyosongni topmadim aslo. (A.Oripov)
2. Mana shu daryodan Mirzacho`l suv ichadi, ekin bitadi.
3. Katta Farg`ona kanali qirq besh kunda bitdi. Ushbu gaplarda qo`llangan bitmoq so`zining o`zaro ma`nomunosabati qaysi qatorda to`g`ri izohlangan?
A) uchinchi gapdagi bitmoq so`zi birinchi va ikkinchi gapdagi bitmoq so`zlari bilan o`zaro shakldosh, birinchi va ikkinchi gapdagi bitmoq so`zi o`zaro bir so`zning turli ma`nolari.
B) har uchala gapda mustaqil uchta so`z, ya`ni o`zaro shakldosh so`z
C) har uchala gapda bir so`zning turli ma`nolari, ya`ni polisemantik so`z
D) birinchi gapdagi bitmoq so`zi ikkinchi va uchinchi gapdagi bitmoq so`zlari bilan o`zaro shakldosh, ikkinchi va uchinchi gapdagi bitmoq so`zi o`zaro bir so`zning turli ma’nolari.
ya`ni polisemantik so`z
D) birinchi gapdagi bitmoq so`zi ikkinchi va uchinchi gapdagi bitmoq so`zlari bilan o`zaro shakldosh, ikkinchi va uchinchi gapdagi bitmoq so`zi o`zaro bir so`zning turli ma’nolari.

121. Omonim so‘zlar berilgan qatorni toping.

A) do’st, o‘rtoq, birodar, og‘ayni
B) bosh, katta, kam, sog‘, tez
C) yara, son, kul, soz, shim
D) yig’lamoq, shirin, go‘zal, nam

122. Qanday so‘zlarga paronim so‘zlar deyiladi?

A) aytilishi bir-biriga yaqin, ammo ma’nosi har xil so’zlar
B) shakli bir xil, ammo ma’nosi bir-biriga yaqin so’zlar
C) aytilishi va yozilishi bir xil, ammo ma’nosi har xil so‘zlar
D) qarama-qarshi ma’noli so‘zlar

123. Yoz (qalamda yozmoq), yoz (dasturxonda yozmoq), yoz (yoz fasli). Uchala o’rinda qo’llangan yoz so‘zining xususiyati to’g‘ri izohlangan qatorni toping.

A) bir xil shaklga ega bo’lgan yagona so’z
B) bir xil shaklga ega bo’lgan uchta so’z
C) bir xil shaklga ega bo’lgan ko’p ma’noli so‘z
D) birgina so’zning uch o’rinda qo’llanilishi

124. Qanday so‘zlar badiiy nutqda qo’llanib, tazod yaratish uchun xizmat qiladi?

A) omonimlar B) sinonimlar
C) antonimlar D) paronimlar

125. Qaysi qatorda paronimlar berilgan?

A) gado – gadoy B) asta – ohista
C) yuvundi – yuvindi D) battar – badtar

126. Sinonim so’zlar qo’llangan gapni toping.

A) Hunarli er xor bo’lmas, do‘st-dushmanga zor bo‘lmas.
B) Gul g‘unchaligida yana ham chiroyli bo’ladi.
C) Hidi kelsa, mast bo’laylik handalakning bo’yiga.
D) Bulbul chamanni sevar, odam Vatanni.

127. Omonimlarga ega bo’lgan so‘zni toping.

A) tuban B) tuman C) tuyuq D) turoq

128. Qaysi qatordagi juft so‘zlar sinonim so‘zlardan tashkil topmagan?

A) kuch-quvvat B) hovli-joy
C) oziq-ovqat D) or-nomus

129. Leksik antonimlar berilgan qatorni toping.

A) xursand va dili siyoh
B) yupqa va qalin
C) oq ko’ngil va ichi qora
D) ishladi va ishlamadi

130. Quyidagi fe’llarning qaysi biri omonimlik xususiyatiga ega emas?

A) yozmoq B) chalg‘imoq
C) chopmoq D) qoplamoq

131. Ot sinonimlar berilgan qatorni toping.

A) odam, inson, kishi, kimsa, bashar
B) avval, ilgari, oldin, burun, qadim
C) hamma, barcha, bari, jami, butkul
D) uyatsiz, benomus, behayo, hayosiz, sorbet

132. Qaysi gapda paronimlar bilan bog’liq uslubiy xato mavjud?

A) Otasi endi qarib kuchdan qolgan edi.
B) Gul o‘tkazdim bog‘imga.
C) Hayvonot bog‘ida jayron ham bor.
D) Hirotda talaygina adiblar, mashshoqlar, rassomlar chiqibdi

133. Qaysi gapda so‘z qo’llash bilan bog’liq xato mavjud?

A) Quyosh hamal yulduzlar burchiga o’tishi bilan, kunlar isiy boshlaydi.
B) Shahrimiz nufusi uch milliondan oshdi.
C) Tushga qolmay yukimiz ot aravaga ortildi.
D) Ot chopsa, gumburlar tog‘ning darasi.

134. 1. Ko’ngildan ko‘ngilga yo‘l bor. 2. Nodir uni bir necha bor ko’zdan kechirdi. 3. Shunisi ham borki, keyingi vaqtlarda Azizbek Qo‘qonning yorlig‘ va farmonlarini iltifotsiz qoldira boshladi. Ushbu gaplarda qo’llangan bor so’zlari o’zaro ma’no munosabatiga ko’ra qanday so’zlar?

A) Birinchi va uchinchi gapdagi so’zlar o‘zaro ko‘p ma’noli, ular esa, o‘z navbatida, ikkinchi gapdagi so‘zga nisbatan shakldosh so‘zlar
B) Har uchala gapdagi so‘zlar o‘zaro shakldosh so’zlar
C) Har uchala gapdagi so’zlar bir so’zning turli ma’nolari
D) Ikkinchi va uchinchi gapdagi so’zlar o’zaro ko‘p ma’noli so‘zlar, ular esa birinchi gapdagi so’zga nisbatan shakldosh
135. Qaysi javobda faqat shakldosh so`zlar qayd etilgan?
A) savdo, rux, pilla B) oqibat, rasta, savat
C) soch, baho, sayoz D) sado, palata, rasta

136. Oqlamoq so`zining asl (bosh) ma`nosi qaysi javobda ko`rsatilgan?

A) sholi oqlamoq, mastavani oqlamoq
B) daraxtlarni oqlamoq, devorni oqlamoq
C) ishonchni oqlamoq, choyni oqlamoq
D) do`stni oqlamoq, ona sutini oqlamoq

137. Shakl va ma`no munosabatiga ko`ra darra – dara so`zlari o`zaro qanday so`zlarga mansub?

A) ma`nodoshlar B) ziddoshlar
C) shakldoshlar D) paronimlar

138. Paronimlar berilgan qatorni aniqlang.

A) bema`nilik – bema`nolik
B) jodi – jodu
C) algebra – aljabr
D) nabira – nevara

139. So`z nutq tarkibidan ajratilganda uning qaysi ma`nosi anglashiladi?

A) o’z ma’nosi B) ko`chma ma`nosi
C) qo`shimcha ma`nosi D) yasama ma`nosi

140.1. Tilak bilan bitmagan bilim bilan bitar. 2. Omad kelsa, daraxtda ham non bitar. 3. Abdulla xatni chiroyli bitardi. Ushbu gaplarda qo`llangan bitmoq so`zlari ma`no munosabatiga ko`ra o`zaro qanday so`z?
A) shakldosh so`z B) ma`nodosh so`z
C) ko`p ma`noli so`z D) paronim so’z

141. Quyidagi so`zlardan qaysilarining paronim jufti yo`q?

A) urush, adib, azim B) ahil, dars, adl
C) xafa, shoir, xonadon D) burch, o`qish, nufuz

142. Qaysi qatorda paronimlar berilmagan?

A) ta`na – tana B) she`r – sher
C) a`yon – ayon D) a`zo – azo

143. Qaysi gapda paronimlarni qo`llash bilan bog’liq uslubiy xato mavjud? 1. Besh asirkim nazmiy saroyni Titratadi zanjirband bir she`r. 2. Urish, noming o`chsin jahonda! 3. Sanat saroyiga konsert tomosha qilgani bordik. 4. Og’zi kuygan qattiqni ham puflab ichadi.

A) 1, 3 B) 2, 3 C) 1, 2, 3 D) 1, 2, 3, 4

144. Qaysi qatorda berilgan so`zlarning uchalasi ham shakldosh (omonim)iga ega?

A) mushak, kadr, chang
B) karam, kuy, et
C) davlat, oz, qil
D) barchasi shakldosh so`zlar

145. Shakldosh so`zlar qaysi javobda berilgan?

A) omil, chap, qir, past
B) ravon, yoz, ranj, salmoq
C) oz, nor, palla, nota
D) soch, pilla, otash, rusum

146. Qaysi qatordagi so`zlar o`zaro ma`nodoshlik (sinonimik) qatorini tashkil qilmagan?

A) puxta, pishiq, chidamli
B) rost, chin, haqqoniy, ochiq
C) bahs, tortishuv, munozara, mubohasa
D) obro`, e`tibor, hurmat, nufus

147. Qaysi gapda paronimlar noto`g’ri qo`llangan?

A) Ularning hayoti shunchaki bir ro`zg’or tebratish taxlitida o`tdi.
B) Yoriq joyni yamash uchun rosa harakat qildi.
C) Qadr bilmas qarindoshdan qadr qilgan yod yaxshi.
D) Bir asrga tatigulik yillarni bosib o`tdik

148. Qaysi javobda sinonim so’zlar berilgan?

A) a’yon – ravshan B) amir – farmon
C) asr – tutqun D) tal’at – chehra

149. Qaysi javobda antonim so’zlar berilgan?

A) ota – ona B) do’st – dushman
C) oy – quyosh D) kitob – daftar

160. Qaysi javobda paronim so’zlar berilmagan?

A) devon – dovon B) sayil – sayr
C) vafo – jafo D) afzal – abzal