Тарих ўқитиш усуллари

Ўқувчилар боб, параграф ва ундаги пунктларни бир-биридан ажрата билишга ўргатилади. Ўқитувчи янги материални баён қилишдан олдин ўқувчиларга шу параграф ичидаги кичик сарлавҳаларни ўқишни тавсия қилади ва дарсни баён қилиш режаси билан таништиради, уларнинг мазмуни ва ифодаланишдаги тафоввутларнинг сабабларини изоҳлаб беради. Ўқитувчи ўзининг баёни давомида кичик сарлавҳалар ичидаги мавзуларга такрор-такрор қайтиши мумкин айниқса, янги тушунчаларга дуч келинганда шундай бўлади.
Дарслик матни мазмунини бевосита ўзлаштириш билан боғлиқ бўлган ишлар бу дарслик матни устида олиб бориладиган ишнинг марказий масаласидир. Бу ишлар матнни таҳлил қилиш, умумлаштириш, тарихий фактларга баҳо бериш, улар ўртасидаги сабаб ва бошқа алоқаларни очиб кўрсатиш ва уларни таққослашдан иборатдир. Бу ишлар қуйидаги методик усуллар билан:
а) ҳар бир параграф ёки кичик мавзу мазмунининг энг муҳим масалалари юзасидан контрол сўроқлар туздириш йўли билан;
б) ўқитувчи берган саволларга ўқувчиларнинг дарслик матнида жавоб топиш йўли билан;
в) дарслик матнида ўқитувчининг хулосасини тасдиқловчи фактларни топтириш йўли билан;
г) Дарслик матнида баён этилган воқеалар бир бирига ўхшашлигини, фарқларини аниқлаш йўли билан;
д) Тасдиқлаб беришнинг талаб қиладиган вазифалар билан амалга оширилади.
Дарслик матни устида ишлашнинг муҳим элементидан бири ўқувчиларни уйида ишлаш учун бериладиган вазифасини бажаришга ўргатишдир. Ўқувчилар бу вазифани мувафаққиятли бажариш учун топширилган вазифанинг мазмунини ва уни бажариш йўлини яхши англаб олишлари шарт. Бинобарин, ўқитувчи уй вазифасини топширишда, унинг характерини белгилашда ўқувчиларнинг билим ва малакаларини эътиборга олиш, ҳар гал бериладиган вазифа олдиндан кўра мураккаб бўлиши ва шу билан уларнинг билимлари ва малакаларини ошиб боришга хизмат қилиши лозим. Режа тузиш ва шунга мувофиқ ҳикоя қилишга ўргатиш, матн юзасидан берилган саволларга жавоб бериш, жадвал, схема, диаграммалар туздириш ва бошқа хил график ишларни бажариш, уй вазифасини жиддий ва мустақил бажариш намуналаридир.