Tanlangan sport turi nazariyasi va uslubiyati

20-mavzu: Mashg‘ulot yuklamalarining shiddatini aniqlash uslublari.
1. Mashg‘ulot yuklamalarini nazorat qilish.
2. Mashg‘ulot va musоbaqa yuklamalarini nazоrat qilish.
3. Yuklama birligini aniqlash uslubiyati.
4. Yuklamaning ixtisoslashganligi.
5. Yuklama yoʻnalishi.
6. Yuklamaning kооrdinatsiоn murakkabligi, Yuklama hajmi.
21-mavzu: Dzyudo kurash turida zamonaviy tadqiqot uslublari.
1. Dzyudoda zamonaviy tadqiqot uslublari.
2. Dzyudoda zamоnaviy tadqiqоt uslublari, spоrt fanida ilmiy bilishning usul va tamоyillari.
3. Dzyudo nazariyasi va uslubiyati fanida ilmiy bilishning usul va tamoyillari.
4. Ilmiy bilishning umum ilmiy usullari va ilmiy bilish tamоyillari.
22-mavzu: Oʻqituvchi-murabbiyning pedagogik va psixologik xususiyatlari.
1. Oʻqituvchi-murabbiyning pedagogik qobiliyatini rivojlantirish.
2. Oʻqituvchi-murabbiyning oʻz fani boʻyicha doimiy ravishda bilim va mahoratini oshirib borishi.
3. Oʻqituvchi-murabbiyning psixologik qobiliyatini rivojlantirish.
4. Oʻqituvchi-murabbiyning kompetentligi, ahloqiy qoidalarga rioya qilishi. Irodaviy va kasbga nisbatan jiddiy munosabatlari Seminar mashg‘ulotlari bo‘yicha ochib beriladigan mavzular ushbu fan dasturida qayd etilgan ma’ruza mashg‘ulotlariga mos ravishda ochib beriladi.
Seminar mashg‘ulotlari davomida an’anaviy o‘qitish (o‘rgatish) uslublaridan tashqari quyidagi innovatsion pedagogik texnologiyalardan keng foydalaniladi: muammoli savollar qo‘yish va vaziyatli vazifalarni to‘g‘ri echish yo‘llarini topish; ekspress-intervyu; “aqliy-hujum”; “ekspress-test-savol va javob”; rollarini ijro etish o‘yinlari; “keys-stadi” – muayyan vaziyatni tanlash va ushbu vaziyatdan chiqishga o‘rgatish; o‘quv videofilmlarini namoyish etish, seminar mashg‘ulotlari mavzulari bo‘yicha talabalar taqdimotlari va ularning bilimlari baholanadi.
III. Amaliy mashg‘ulotlar bo‘yicha ko‘rsatma va tavsiyalar
Amaliy mashg‘ulotlar uchun quyidagi mavzular tavsiya qilinadi:
1. Dzyudo toʻg‘risida tarixiy ma‘lumotlarni yig‘ish uslublari.
2. Arxiv ma’lumotlari bilan ishlash, manbalarni tahlil etish, kurash turli boʻyicha federatsiyalar ma‘lumotlaridan foydalanish, kutubxonadagi ma’lumotlardan foydalanish.
3. Dzyudo boʻyicha musobaqa qoidalari va hakamlik qilish asoslari. Dzyudo boʻyicha musobaqa qoidalarining oldingi va ohirgi variantlari, hakamlik ovozalari va imo-ishoralari.
4. Texnik usullar va harakatlarni baholash mezonlari, musobaqada foydalaniladigan bayonnomalarni yurgizish.
5.Dzyudo boʻyicha guruh oʻrtasida har xil uslubni foydalangan holda birinchilik oʻtkazish (Shveysariya, Olimpiya, Gerakles va boshqalar).
6. Dzyudo boʻyicha texnik usullarni oddiydan murakkabga tamoyili asosida sinflarga ajratish.
7. Dzyudo boʻyicha texnik usullarni oʻrgatish jarayoni engil kechishi uchun didaktik tamoyillarga mos tizimlashtirish.
8. Texnik usullar, kurashchi holatlari (parter va tik turgan holatlardagi) va harakatlarning atamalarini aniqlashtirish.
9. Bellashuvni usullar belgilari yordamida yozib borish.
10. Texnik usullarning ximoyalari.
11. Texnik usullarning qarshi usullari.
12. Texnik usullarning kombinatsiyalari.
13. Dzyudochining jismoniy tayyorgarligi. Kuch va uni rivojlantirish usuliyati. Tezkorlik va uni rivojlantirish usuliyati.
14. Chidamlilik va uni riovjlantirish usuliyati. Chaqqonlik va uni rivojlantirish usuliyati.
15. Egiluvchanlik va uni rivojlantirish usuliyati. Xar hil yoshdagi kurashchining jismoniy tayyorgarligi.
16. Dzyudochilar trenirovka jarayonida texnik tayyorgarlik.
17. Texnik xarakatlarni amalga oshirishning umumiy asoslari.
18. Dzyudochining texnik mahoratini oshirish yoʻllari.
19.Dzyudoda taktik tayyorgarlik toʻg‘risida tushuncha.
20. Taktik tayyorgarlik maqsadiga erishish yoʻllari.
21.Taktik tayyorgarlik vazifalarini amalga oshirish yoʻllari.
22. Xujum xarakatlarini tayyorlash taktikasi.
23. Bellashuvni tuzish taktikasi.
24. Musobaqalarda qatnashish taktikasi.
25. Umumiy psixologik tayyorgarlik.
26. Psixologik tayyorgarlik va texnik-taktik maxoratning uyg‘unligiga erishish yoʻllari.
27. Muayyan musobaqaga ruxiy tayyorgarlik. Autogen trenirovka va meditatsiya.
28. Oʻrgatish tamoyillari.
29. Oʻrgatish bosqichlari.
30. Mashg‘ulot jarayonida oʻrgatish uslublari.
31. Individual va guruhli oʻrgatish uslublarini foydalanish yollari.
32. Ilmiy ishlar toʻg‘risida tushuncha. Adabiyotlar sharhidan foydalanish uslubi.
33. Pedagogik kuzatuv uslubi.
34. Dzyudochilar trenirovkasining dars konspektini ilmiy asosda tuzish.
35. Dzyudochilar trenirovkasida pulsometriya uslubini oʻtkazish.
36. Dzyudochilar trenirovkasida xronometraj uslubini oʻtkazish.
37. Dzyudochilar trenirovka jarayonida yuklama birligini aniqlash.
38. Tadqiqot mavzusini tanlash. Tadqiqotning ish rejasini tuzish.
39. Tadqiqot materiallarini yig‘ish va toʻplash.
40. Yig‘ilgan ma’lumotlarni tahlil qilish va umumlashtirish. Tadqiqotni yakunlash va shakllantirish.
41. Dzyudoda tadqiqot usullari. Tadqiqot usublariining umumiy tavsifi. Tadqiqot uslublari. Tadqiqot uslublariga umumiy talablar. Modelli tajriba. Laboratoriya tajribasi.
42. Tabiiy tajriba. Bevosita kayd qilish uslublari. Xronometriya. Nazorat sinovlari. Anketa soʻrovi. Matematik statistika uslubi.
43. Jarohatdan saqlanish va birinchi tibbiy yordam koʻrsatish.
44. Dzyudodagi asosiy jarohatlarning kelib chiqishi va uning profilaktikasi. Shug‘ullanuvchilarni tibbiy nazoratdan oʻtkazish.
45. Jarohatlarning turi, ularning oldini olish chora-tadbirlari.
46. Jarohat va shikast olgan kurashchilarga birinchi tibbiy yordam koʻrsatish qoidalari.
47. Qoʻl, oyoq, barmoqlar, boʻyin va qovurg‘a sinishlarida yoki chiqish, teri kasalliklarining birinchi alomatlaridagi, charchash ta’sirida vujudga keladigan hastaliklardagi tadbirlar.
48. Dzyudochilarda oqsillar, yog‘lar, uglevodlar, minerallar, vitaminlarga boʻlgan talabning proportsiyasini xisoblash.
49. Ovqatlanish ratsionidagi talab va me’yorlarni oʻrganish.
50. Ovqatlanish jadvali boʻyicha kun tartibini tuzish.
51. Dietologiya toʻg‘risida tushuncha va kurashchilarning vazn xaydash paytidagi ovqatlanish tartibini oʻrganish.
52. Organizm qabul qiladigan va sarf qiladigan energiya nisbatining buzilishi va oqibatlarini oʻrganish.
53. Tayyorgarlikning koʻp yillik bosqichlarini oʻrganib chiqich.
54. Kurashchilarni tayyorlash bosqichlarini oʻrganib chiqich.
55. Bazaviy tayyorgarlik, mutaxassislikga chuqurlashtirish, sportda takomillashtirish va oliy sport mahorati bosqichlari bilan tanishish.
56. Dzyudochilarni tayyorlash bosqichlarining maqsad va vazifalari, bosqichlarni amalga oshirish yoʻllarini oʻrganib chiqish.
57. Dzyudo boʻyicha sektsiyaga kirib kelish davridan boshlab xalqaro toifadagi sport ustasigacha bosib oʻtadigan yoʻldagi qiyinchiliklarni oʻrganib chiqich.
58. Istiqbolli reja, yosh mezonlari va jismoniy qobiliyatlarni oʻrganib chiqish.
59. Butun sport biografiyasiga moʻljallangan va toʻrt yillik (olimpiya) reja turini tuzish.
60.Tezkor reja tuzish.
61. Makrotsikllar, mezotsikllar va mikrotsikllarni tuzish.
62. Joriy reja, yillik reja, oylik reja, xaftalik reja, kunlik reja va dars konspektini tuzish.
63. Sport maktablarida kurashchilarni tayyorlashning tashkiliy-uslubiy xususiyatlarini oʻrganish.
64. Sport maktablari oldida turgan vazifalarni hal etish yoʻllari.
65. Guruxlarni toʻldirish va trenirovka jarayonini tashkillashtirish.
66. Oʻquv-mashg‘ulot yig‘inini tashkillashtirish va oʻtkazish rejasini tuzish.
67. Oʻquv-trenirovka yig‘inini oʻtkazishning maqsadi, vazifalari, tayyorgarlik uslublarini oʻrganib chiqish.
68. Oʻquv-mashg‘ulot yig‘inlarini tashkil qilish va oʻtkazish.
69. Oʻquv-trenirovka yig‘inlar natijalarini rejalashtirish va tahlil qilish
70. Dzyudoda saralash uslublarini oʻrganish.
71. Oʻspirin va oʻsmirlarni kurash boʻlinmasiga saralash uchun testlar bilan tanishish va tuzish.
72. Terma jamoaga saralash uchun testlar bilan tanishish va tuzish.
73. Saralashda texnik-taktik mahorat darajasini aniqlash va saralashning yangi innovatsion uslublari.
74. Modellashtirish uslublari bilan tanishish.
75. Tayyorgarlik modeli, mahorat modeli, bellashuv faoliyatining modeli, morfofunksional modellar bilan tanishish va tuzish.
76. Musobaqa faoliyatidagi modellashtirish va sportchilarning individual xususiyatlariga koʻra tayyorgarligini oʻrganish.
77. Sport amaliyotida modellashtirish usulini qoʻllash kuchli sportchilarning model xarakteristikasi bilan tanishish.
78. Musobaqa va oʻquv-mashg‘ulot foaliyatini pedagogik nazorat va tahlil qilishni amalga oshirish.
79. Dzyudochining texnik-taktik harakatlarini qayd etish uslubi bilan tanishish.
80. Dzyudochilarning musobaqa faoliyatida qoʻllaniladigan texnik va taktik harakatlarini tahlil qilish yoʻllari va pedagogik kuzatishlarni ishlab chiqish.
81. Dzyudochilar trenirovkasi jarayonida tiklanish vositalari bilan tanishish.
82. Dzyudochilarga turli tiklanish vositalarini qoʻllash.
83. Tiklanishning pedagogik vositalaridan foydalanish.
84. Tiklanishning tibbiy-biologik vositalaridan foydalanish.
85. Farmakologik vositalar.
86. Uyquni me’yorlashtirish uchun vositalarni qoʻllash.
87. Bellashuv oʻrtasidagi tanaffusda massaj.
88. Funksional musiqa tiklanish vositasi va tiklanishning ruhiy-pedagogik vositalari.
89. Mashg‘ulot yuklamalarining shiddatini aniqlash uslublari.
90. Mashg‘ulot yuklamalarini nazorat qilish.
91. Mashg‘ulot va musоbaqa yuklamalarini nazоrat qilish.
92. Yuklama birligini aniqlash uslubiyati.
93. Yuklamaning ixtisoslashganligi, yoʻnalishi, kооrdinatsiоn murakkabligi va Yuklama hajmi.
94. Sport kurashida zamonaviy tadqiqot uslublari.
95. Dzyudo nazariyasi va uslubiyati fanida ilmiy bilishning usul va tamoyillari.
96. Ilmiy bilishning umum ilmiy usullari va ilmiy bilish tamоyillari bilan tanishish.
97. Oʻqituvchi-murabbiyning pedagogik va psixologik xususiyatlari bilan tanishish.
98. Oʻqituvchi-murabbiyning pedagogik qobiliyatini rivojlantirish yoʻllari.
99. Oʻqituvchi-murabbiyning oʻz fani boʻyicha doimiy ravishda bilim va mahoratini oshirib borish yoʻllari.
100. Oʻqituvchi-murabbiyning psixologik qobiliyatini rivojlantirish.
101. Oʻqituvchi-murabbiyning kompetentligi, ahloqiy qoidalarga rioya qilishi, irodaviy va kasbga nisbatan jiddiy munosabatlari.
Yuqorida qayd etilgan amaliy mashg‘ulotlar mavzulari ishchi o‘quv dasturida o‘quv soatlari hajmiga muvofiq “o‘rgatish”, “takrorlash”, “takomillashtirish”, ayrim hollarda mavzuning murakkabligiga qarab “o‘rgatishni davom etirish” vazifalari asosida amalga oshiriladi.
Amaliy mashg‘ulotlar sport maydonlari va sport zallarida sport asbob-anjomlari va jihozlar bilan bir akadem guruhda ikki o‘qituvchi tomonidan o‘tkazilishi lozim. Amaliy mashg‘ulotlar keys topshiriqlari, o‘zgaruvchan vaziyatli mashqlar, foydali taktik qarorni tanlash, harakatli nishonlar va texnik vositalardan foydalanib o‘tkaziladi.